„Tekst królewiecki” w dialogu. Pocztówka z miasta K. Josifa Brodskiego i Nowa pocztówka z miasta K. Tomasa Venclovy

Beata  Kalęba

Tytuły

„Tekst królewiecki” w dialogu. Pocztówka z miasta K. Josifa Brodskiego i Nowa pocztówka z miasta K. Tomasa Venclovy

Abstrakt

The paper comments on the poetry of two dissidents from Eastern Europe – a Russian one, Joseph Brodsky and a Lithuanian one, Tomas Venclova. The first part of the paper is a short outline of the history of their close friendship, which started in 1966 in the USSR, and lasted till Brodsky’s death in 1996. In the second part of the paper I describe a literary dialogue between the two poets: firstly, I write about about Russian and Lithuanian poems, which were dedicated to Venclova and Brodsky respectively, secondly about intertextual references and allusions in selected poems, and thirdly – about Tomas Venclova’s papers on Brodsky’s work. The third part of the paper is devoted to the intertextual interpretation of – mainly – two poems: Otkrytka iz goroda K. by Joseph Brodsky, and Naujas atvirukas iš K. miesto by Tomas Venclova, where the town of Königsberg / Kaliningrad is depicted as a place where both the lyrical persona and the town itself (as a hero of the poem) experience a “limit-situation” of annihilation. The main thread leads to the reconstruction of the art of conducting the poetic dialog about relations between the human being, culture, and history, by the two poets deeply rooted in both East and West European cultures, which they feel to be exiles from.

Słowa kluczowe

Josif Brodski, Tomas Venclova, intertekstualność, modernizm, topos epitafium dla Rzymu

Josif Brodski, Tomas Venclova, intertextuality, modernism, Epitaphy for Rome topos

Bibliografia

Brodski J. 1996. Dziennik Rotterdamski, przeł. S. Barańczak, w: J. Brodski, Poezje wybrane, przeł. S. Barańczak i inni, wstęp Cz. Miłosz, Kraków: Znak, s. 154–155.

—— 2001. Pocztówka z miasta K., przeł. S. Barańczak, „Zeszyty Literackie” 73, s. 60.

Mitaitė D. 2002. Tomas Venclova. Biografijos ir kūrybos ženklai, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas.

—— 2007. „Tekst Królewca” w twórczości Tomasa Venclovy, w: K. Trybuś, J. Kałążny, R. Okulicz-Kozaryn (red.), Kresy – dekonstrukcja, Poznań: Wydawnictwo PTPN .

—— 2011. Josif Brodski w poezji Tomasa Venclovy, przeł. J. Tabor, w: D. Mitaitė, J. Sprindytė (oprac.), I. Korybut-Daszkiewicz, J. Tabor (przeł.), Zranieni przez czas. Współczesna literatura litewska, Warszawa: IBL, s. 198–206.

Nycz R. 2012. Poeta XX wieku w poszukiwaniu formuły nowego doświadczenia, w: R. Nycz, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa: IBL, s. 261–290.

Pawletko B. 2005. Josif Brodski i Tomas Venclova wobec emigracji, Katowice: Śląsk.

Venclova T. 2001a. Tarcza Achillesa, przeł. W. Woroszylski, w: T. Venclova, Rozmowa w zimie, oprac. S. Barańczak, przedmowa J. Brodski, przeł. Cz. Miłosz, W. Woroszylski, S. Barańczak, Warszawa: Zeszyty Literackie, s. 41–43.

—— 2001b. Nowa pocztówka z miasta K., przeł. S. Barańczak, w: T. Venclova, Rozmowa w zimie, oprac. S. Barańczak, przedmowa J. Brodski, przeł. Cz. Miłosz, W. Woroszylski, S. Barańczak, Warszawa: Zeszyty Literackie, s. 130–131.

—— 2002. O królewieckim tekście literatury rosyjskiej i wierszach królewieckich Josifa Brodskiego, w: T. Venclova, Niezniszczalny rytm. Eseje o literaturze, Sejny: Pogranicze, s. 210–232.

—— 2010a. Visi eilėraščiai. 1956–2010, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, s. 275–277.

—— 2010b. Rozmowa o Brodskim, rozmawiała W. Połuchina (rozmowa z 18 XII 1990 r.), przeł. A. Pokojska, „Zeszyty Literackie” 110, s. 15–23.

—— 2014. San Michele, przeł. B. Kalęba, „Zeszyty Literackie” 125, s. 18.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2015, Numer 30 – Brodski, s. 152 - 165

DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.15.010.4448

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Tekst królewiecki” w dialogu. Pocztówka z miasta K. Josifa Brodskiego i Nowa pocztówka z miasta K. Tomasa Venclovy

Angielski:

„The Königsberg text” in Two Poems: Otkrytka iz goroda K. by Joseph Brodsky, and Naujas atvirukas iš K. miesto by Tomas Venclova

Autorzy

Beata Kalęba

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 28.09.2015

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Beata Kalęba (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2798

Liczba pobrań: 1261