Przekład towarzyszący. O pozycji tłumacza w świecie literatury obrazkowej dla najmłodszych

Paweł Łapiński

Tytuły

Abstrakt

Translating picture books for children seems to pose a whole range of additional challenges that the translator would not necessarily have to deal with when working on fiction literature targeted at the adult reader. The traditional communication model which pictures the translator as a bridge between the author and the reader is here enriched by a new mediator (an adult reading to the child) and a parallel message (the visual content linked closely to the text).

The article is intended to detail some of the main aspects specific to translation of this type of literature. The corpus of examples is composed of French-language picture books for the youngest readers released recently in Poland.

Examples of translation excerpted from the corpus have been confronted with the visual content of the translated books to examine to what extent, in what situations and how exactly it may support the translator’s work or make it more complicated.

The analysis has shown that the main challenges which the translators have to face in such a situation can generally be divided into two groups. The first one contains problems relevant to all literary translations and resulting naturally from grammatical, syntactic or idiomatic differences between the French and Polish languages, which may be further complicated by the visual content accompanying the text. The second group consists of issues specific to illustrated literature that are connected, among others, to the visual literacy of the translator and the technical aspects of the publishing process, such as potential interference in the visual content of the original work.

The author proposes to define the specific conditions of the translator’s work with the term “accompanying translation”, which is intended to emphasize not only the indelible presence of the visual content accompanying the translator at work, but also the collective character of that activity.

Translating picture books for children seems to pose a whole range of additional challenges that the translator would not necessarily have to deal with when working on fiction literature targeted at the adult reader. The traditional communication model which pictures the translator as a bridge between the author and the reader is here enriched by a new mediator (an adult reading to the child) and a parallel message (the visual content linked closely to the text).

The article is intended to detail some of the main aspects specific to translation of this type of literature. The corpus of examples is composed of French-language picture books for the youngest readers released recently in Poland.

Examples of translation excerpted from the corpus have been confronted with the visual content of the translated books to examine to what extent, in what situations and how exactly it may support the translator’s work or make it more complicated.

The analysis has shown that the main challenges which the translators have to face in such a situation can generally be divided into two groups. The first one contains problems relevant to all literary translations and resulting naturally from grammatical, syntactic or idiomatic differences between the French and Polish languages, which may be further complicated by the visual content accompanying the text. The second group consists of issues specific to illustrated literature that are connected, among others, to the visual literacy of the translator and the technical aspects of the publishing process, such as potential interference in the visual content of the original work.

The author proposes to define the specific conditions of the translator’s work with the term “accompanying translation”, which is intended to emphasize not only the indelible presence of the visual content accompanying the translator at work, but also the collective character of that activity.

Słowa kluczowe

książka obrazkowa, przekład literacki, literatura dziecięca, alfabetyzm wizualny, przekład towarzyszący

picture book, literary translation, children’s literature, visual literacy, accompanying translation

Bibliografia

Literatura podmiotu

Alemagna B. 2017. Tuli-pucho-kłaczek, przeł. P. Łapiński, Warszawa: Wytwórnia.

Bloch S. 2015. Wielka historia małej kreski, przeł. K. Skalska, Poznań: Zakamarki.

Bourget L., Houdart E. 2013. Szczęśliwi rodzice, wersja pol. D. Hartwich, Wrocław: Format.

Chaud B. 2013. Misiowa piosenka, przeł. J. Jędryas, Warszawa: Dwie Siostry.

Desbordes, A., Martin P. 2016. Miłość, przeł. P. Łapiński, Warszawa: Entliczek.

Durand D. 2012. Mój dom, przeł. M. Puszczewicz, Warszawa: Entliczek.

Durand D., Lenain T. 2013. Czy Zuza ma siurka?, przeł. M. Puszczewicz, Warszawa: Entliczek.

––––– 1999. Czy Kasia to chłopak?, przeł. J. Waczków, Wrocław: Siedmioróg.

Rascal, Sadat M. 2016. Przed twoim urodzeniem, przeł. P. Małochleb, Kraków: Czerwony Konik.

Literatura przedmiotu

Buzelin H. 2004. La traductologie, l’ethnographie et la production des connaissances, „Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal” 49, http://id.erudit.org/iderudit/009778ar. [dostęp: 30 kwietnia 2017].

––––– 2006. Independent Publisher in the Networks of Translation, „TTR: traduction, terminologie, rédaction” 19, http://id.erudit.org/iderudit/016663ar [dostęp: 30 kwietnia 2017].

Cackowska M. 2009–2010. Czym jest książka obrazkowa? O pojmowaniu książki obrazkowej dla dzieci w Polsce – część I, II i III, „Ryms” 5/2009, 6/2009, 8/2009–2010, http://ryms.pl/artykul_szczegoly/12/czym-jest-ksiazka-obrazkowa-o-pojmowaniu-ksiazki-obrazkowej-dla-dzieci-w-polsce-czesc-i-ii-i-iii.html [dostęp: 30 kwietnia 2017].

Królak A. 2017. Agata Królak. Ilustracje nie tylko dla dzieci, rozm. przepr. Jakub Knera, http://noweidzieodmorza.com/9583-agata-krolak-ilustracje-nie-tylko-dla-dzieci [dostęp: 30 kwietnia 2017].

Mazepa-Domagała B. 2011. Upodobania obrazowe dzieci w wieku przedczytelniczym w zakresie ilustracji książkowej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Oittinen R. 2003. Where the Wild Things Are: Translating Picture Books, „Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal” 48, http://id.erudit.org/iderudit/006962ar [dostęp: 30 kwietnia 2017].

––––– 2000. Translating for Children, London – New York: Garland Publishing.

Paprocka N., Biernacka-Licznar K. 2016. Polscy wydawcy lilipuci jako idea-makers?, „Przekładaniec” 32, s. 135–142.

Shavit Z. 1986. Poetics of Children’s Literature, Athens – London: The University of Georgia Press, http://humanities1.tau.ac.il/segel/zshavit/files/2014/03/poetics-of-childrens-literature.pdf [dostęp: 25 stycznia 2018].

Skibińska E. 2008. Kuchnia tłumacza. Studia o polsko-francuskich relacjach przekładowych, Kraków: Universitas.

Szyłak J. 2014. To ptak! To samolot! To ikonotekst! Książka – komiks–- picturebook (medium czy media?), w: I. Kiec, M. Traczyk (red.), Komiks i jego konteksty, Poznań: Fundacja Instytut Kultury Popularnej, s. 11–22.

Szyłak J. 2014. Notatki o książkach obrazkowych, „Zeszyty Komiksowe” 17, http://www.zeszytykomiksowe.org/zeszytykomiksowe/pdf/nr17_szylak_1.pdf [dostęp: 25 stycznia 2018].

Zabawa K. 2013. Rozpoczęta opowieść. Polska literatura dziecięca po 1989 roku wobec kultury współczesnej, Kraków: Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM.

Zając M. 2000. Promocja książki dziecięcej: podręcznik akademicki, Warszawa: Wydawnictwo SBP.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2017, Numer 34 – Słowo i obraz w przekładzie 1, s. 70-87

DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.17.004.8210

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Przekład towarzyszący. O pozycji tłumacza w świecie literatury obrazkowej dla najmłodszych

Angielski:

Accompanying Translation. About the Position of Translator in the World of Illustrated Literature for the Youngest Readers

Autorzy

Paweł Łapiński

https://orcid.org/0000-0003-2220-3485

Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, ul. Narbutta 20 lok. 33/34 02-541 Warszawa

Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska

Publikacja: 18.09.2017

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Paweł Łapiński (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1843

Liczba pobrań: 1694

<p> Przekład towarzyszący. O pozycji tłumacza w świecie literatury obrazkowej dla najmłodszych</p>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Informacje

Autorzy