FAQ

Mechanizmy karier na dworach kobiecych w Wersalu w drugiej połowie XVIII wieku

Data publikacji: 04.2021

Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (1), s. 49 - 67

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.004.13681

Autorzy

Katarzyna Kuras
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6198-7131 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Mechanizmy karier na dworach kobiecych w Wersalu w drugiej połowie XVIII wieku

Abstrakt

The career mechanisms at the women’s courts in Versailles in the second half of the 18th century

The purpose of the article is to examine the career mechanisms at the royal court in Versailles mainly in the 60s and 70s of the 18th century in reference to the households (maisons) of Queen Marie Leszczyńska (d. 1768) and Dauphine Marie Josephe of Saxony (d. 1767). The structures and sustainability of these households went beyond the usual patterns as a result of accidental circumstances and ad hoc decisions taken by King Louis XV. The accumulation of problems and surprising circumstances forced him to take non-stereotypical actions. Reforms – even the smallest ones – revealed additionally the signs of crisis, which was systematically increasing at the entire court in Versailles. As a result, in the second half of the 18th century, the modernization of the court was also a sign of its serious crisis, and the careers of maisons’ officials were directed by new mechanisms that had previously not existed.

* Badania nad tematyką artykułu były realizowane w ramach grantu 2014/13/B/HS3/04975 „Dwór królowej Marii Leszczyńskiej. Ludzie, pieniądze i wpływy” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła rękopiśmienne
Archives nationales à Paris
O 198, 3742
Bibliothèque nationale de France
Arsenal ms 5861
Źródła drukowane
Adhémar G.-P. d’, Souvenirs sur Marie-Antoinette, archiduchesse d’Autriche, reine de France, et sur la cour de Versailles, Paris 1836, t. 1.
Almanach royal, Paris 1767.
Almanach royal, Paris 1768.
Almanach royal, Paris 1771.
Almanach royal, Paris 1772.
Almanach royal, Paris 1775.
Almanach royal, Paris 1778.
Almanach royal, Paris 1779.
Campan J.-L.-H., Mémoires sur la vie privée de Marie-Antoinette, Paris 1823, t. 1.
Correspondance secrète entre Marie-Thérèse et le comte de Mercy-Argenteau, avec les lettres de Marie-Thérèse et de Marie-Antoinette, publiée par A. d’Arneth, A. Geffroy, Paris 1874, t. 1–3.
Encyclopédie, ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et de métiers, par une societé de gens de lettres, sous la rédaction de D. Chalut de Vérina, J. D’Alembert, Paris 1751, t. 1.
Guyot J.-N., Merlin Ph.-A., Traité des droits, fonctions, franchises, exemptions, prérogatives et privilèges annexés en France à chaque dignité, à chaque office & et à chaque état, soit civil, soit militaire, soit ecclésiastique, Paris 1786.
Journal de Paris, R. 1787, vol. 237. 
Mémoires de Mme de Genlis sur la cour, la ville et les salons de Paris, Paris 1868.
Mémoires du baron de Besenval, éd. Berville et Barrière, Paris 1821, t. 1.
Lassone J.-M.-F., Rapport des inoculations faites dans la famille royale au château de Marli. Lû à l’Académie Royale des Sciences le 20 Juillet 1774, [Paris] 1774.
Lettres de Marie-Antoinette. Recueil des lettres authentiques de la reine, publiées par M. de La Rocheterie, G. Du Fresne de Beaucourt, Paris 1895, t. 1–2.
Oberkirch H.-L. d’, Wspomnienia, wstęp S. Meller, tłum. E.T. Sadowska, Warszawa 1981.
Peltier J.-G., Histoire de la révolution du 10 aoust 1792, des causes qui l’ont produite, des événemens qui l’ont précédée, et des crimes qui l’ont suivie, Londres 1795, t. 2.
Opracowania
Combeau Y., Le comte d’Argenson (1696–1764) Ministre de Louis XV, Paris 1999.
Duindam J., Vienna and Versailles: The Courts of Europe’s Dynastic Rivals, 1550–1780, Cambridge 2007.
Estrée P. de, Callet A., La Duchesse d’Aiguillon (1726–1796) d’après des documents inédits, Paris 1912.
Grant S., Female Portraiture and Patronage in Marie Antoinette’s Court: The Princesse de Lamballe, New York–London 2019.
Horowski L., Die Belagerung des Thrones: Machtstrukturen und Karrieremechanismen am Hof von Frankreich 1661–1789, Stuttgart 2012.
Kuras K., Dwór królowej Marii Leszczyńskiej. Ludzie, pieniądze i wpływy, Kraków 2018.
Kuras K., Prywatność na dworze królowej Francji. Przykład Marii Leszczyńskiej [w:] Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku, red. T. Kostkiewiczowa, Warszawa 2014, s. 219–232.
Lainé L., Archives généalogiques et historiques de la noblesse de France, Paris 1841, t. 7.
Le Roy Ladurie E., Fitou J.F. (collaboration), Saint-Simon ou le système de la Cour, Paris 1998.
Lever É., Marie Antoinette: The Last Queen of France, Paris 2006.
Lunel A., La maison médicale du roi: XVIe–XVIIIe siècles, le pouvoir royal et les professions de santé, médecins, chirurgiens, apothicaires, Seyssel 2008.
Magdziarz W.S., Uwodziciele władzy. Geneza i organizacja dworu Ludwika XIV, Warszawa 2013.
Marie Antoinette: Writings on the Body of a Queen, ed. by D. Goodman, New York–London 2013.
Newton W.R., La Petite Cour: Services et serviteurs à la cour de Versailles au XVIIIe siècle, Paris 2006.
Nolhac P. de, La reine Marie-Antoinette [version numérique], 2013.
Shennan J.H., Louis XV: Public and Private Worlds [w:] The Courts of Europe: Politics, Patronage and Royalty: 1400–1800, ed. by A.G. Dickens, New York–St. Louis–San Francisco 1977.
Stryienski C., La mère des trois derniers Bourbons. Marie-Josèphe de Saxe, et la cour de Louis XV, Paris 1902.
Źródła internetowe
Berthier de Sauvigny G. de, Bertier de Sauvigny Louis Bénigne François (1737–1789) [w:] „Encyclopædia Universalis”, http://www.universalis.fr/encyclopedie/louis-benigne-francois-bertier-de-sauvigny/ [dostęp: 17.06.2021 r.].
http://www.chateauversailles-recherche-ressources.fr/jlbweb/jlbWeb?html=notdictionnaire&ref=92 [dostęp: 17.06.2021 r.].

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (1), s. 49 - 67

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Mechanizmy karier na dworach kobiecych w Wersalu w drugiej połowie XVIII wieku

Angielski:
The career mechanisms at the women’s courts in Versailles in the second half of the 18th century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6198-7131

Katarzyna Kuras
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6198-7131 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 04.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Katarzyna Kuras (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski