FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Zmienność wskaźników cyrkulacji atmosferycznej nad obszarem Lubelszczyzny i związek temperatury powietrza i opadów atmosferycznych z tymi wskaźnikami

Data publikacji: 08.11.2017

Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 150, s. 61 - 78

https://doi.org/10.4467/20833113PG.17.017.7321

Autorzy

Krzysztof Bartoszek
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Al. Kraśnicka 2 cd, 20-718 Lublin
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Zmienność wskaźników cyrkulacji atmosferycznej nad obszarem Lubelszczyzny i związek temperatury powietrza i opadów atmosferycznych z tymi wskaźnikami

Abstrakt

Temporal variability of atmospheric circulation indices over the Lublin region and their relationships with air temperature and precipitation
The objective of the study was the long-term and annual variability of atmospheric circulation indices over the Lublin region in the years 1951–2010. The zonal, meridional and cyclonicity indices were calculated based on the calendar of circulation types over East-Central Poland. Furthermore, the relationships between atmospheric circulation and thermal as well as precipitation conditions in the Lublin region were examined. In winter season, the strongest zonal circulation was noticed in the period from the second half of the 1980s to the end of the 20th century. In the last two decades of the analyzed period, a higher frequency of southern circulation in summer was observed. The characteristic features of atmospheric circulation in the study area include the prevalence of westerly circulation in autumn and winter, and easterly air flow in spring. The zonal circulation had an important role for monthly air temperature both in winter and in summer, whereas meridional air flow in spring and autumn. Compared to the air flow direction, the character of atmospheric circulation, expressed by anticyclonic and cyclonic circulation, had a weak influence on monthly air temperatures. The cyclonicity index most accurately reflects the variability of monthly precipitation totals in the Lublin region

Bibliografia

Anagnostopoulou C., Flocas H., Maheras P., Patrikas I., 2004, Relationship between atmospheric circulation types over Greece and western-central Europe during the period 1958–97, International Journal of Climatology, 24 (14), 1745–1758.
 
Bárdossy A., Caspary H.J., 1990, Detection of climate change in Europe by analyzing European atmospheric circulation patterns from 1881 to 1989, Theoretical and Applied Climatology, 42 (3), 155–167.
 
Bartoszek K., 2015, Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej dla obszaru Lubelszczyzny. Zbiór komputerowy, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Meteorologii i Klimatologii, Lublin, http://serwisy.umcs.lublin.pl/k.bartoszek/wyniki.html (15.02.2017).
 
Bartoszek K., 2017, The main characteristics of atmospheric circulation over East-Central Europe from 1871 to 2010, Meteorology and Atmospheric Physics, 129 (2), 113–129.
 
Chen D., 2000, A monthly circulation climatology for Sweden and its application to a winter temperature case study, International Journal of Climatology, 20 (10), 1067–1076.
 
Compo G.P., Whitaker J.S., Sardeshmukh P.D., Matsui N., Allan R.J., Yin X., Worley S.J., 2011, The Twentieth Century Reanalysis Project, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 137, 1–28.
 
Degirmendžić J., Kożuchowski K., Wibig J., 2000, Epoki cyrkulacyjne XX wieku i zmienność typów cyrkulacji atmosferycznej w Polsce, Przegląd Geofizyczny, 45 (3–4), 221–238.
 
Falarz M., 2007, Snow cover variability in Poland in relation to the macro- and mesoscale atmospheric circulation in the twentieth century, International Journal of Climatology, 27 (15), 2069–2081.
 
Hurrell J.W., 1995, Decadal trends in the North Atlantic Oscillation: Regional temperature and precipitation, Science, 269, 676–679.
 
Huth R., 1996, Properties of the circulation classification scheme based on the rotated principal component analysis, Meteorology and Atmospheric Physics, 59 (3–4), 217–233.
 
Huth R., Beck C., Andreas P., Demuzere M., Ustrnul Z., Cahynova M., Kyselý J., Tveito O.E., 2008, Classifications of atmospheric circulation patterns: Recent advances and applications, Annals of the New York Academy of Sciences, 1146, 105–152.
 
Jacobeit J., Jönsson P., Bärring L., Beck C., Ekström M., 2001, Zonal indices for Europe 1780–1995 and running correlations with temperature, Climatic Change, 48, 219–241.
 
Jenkinson A.F., Collinson F.P., 1977, An initial climatology of gales over the North Sea, Synoptic climatology branch memorandum, 62, Meteorological Office, Bracknell.
 
Jones P.D., Hulme M., Briffa K.R., 1993, A comparison of Lamb circulation types with an objective classification scheme, International Journal of Climatology, 13 (6), 655–663.
 
Kendall M.G., 1975, Rank correlation measures, Charles Griffin, London.
 
Kossowska-Cezak U., 1994, O ‘monsunie europejskim’, Przegląd Geofizyczny, 39 (1), 65–73.
 
Kożuchowski K., 1993, Variations in hemispheric zonal index since 1899 and its relationship with air temperature, International Journal of Climatology, 13, 853–864.
 
Kożuchowski K., Żmudzka E., 2002, Cyrkulacja atmosferyczna i jej wpływ na zmienność temperatury powietrza w Polsce, Przegląd Geograficzny, 74 (4), 591–604.
 
Kutiel H., Maheras P., Guika S., 1996, Circulation indices over the Mediterranean and Europe and their relationship with rainfall conditions across the Mediterranean, Theoretical and Applied Climatology, 54 (3–4), 125–138.
 
Kyselý J., Huth R., 2006, Changes in atmospheric circulation over Europe detected by objective and subjective methods, Theoretical and Applied Climatology, 85 (1–2), 19–36.
 
Linderson M.J., 2001, Objective classification of atmospheric circulation over Southern Scandinavia, International Journal of Climatology, 21 (2), 155–169.
 
Lityński J., 1969, Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski, Prace PIHM, 97, 3–15.
 
Murray R., Lewis R.P., 1966, Some aspects of the synoptic climatology of the British Isles as measured by simple indices, Meteorological Magazine, 95, 193–203.
 
Niedźwiedź T., 1981, Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły, Rozprawy habilitacyjne UJ, 58, Kraków.
 
Niedźwiedź T., 2000, Variability of the atmospheric circulation above Central Europe in the light of selected indices, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 107, 379–389.
 
Niedźwiedź T., 2013, Kalendarz typów cyrkulacji atmosfery dla Polski południowej – zbiór komputerowy, Uniwersytet Śląski, Katedra Klimatologii, Sosnowiec, http://klimat.wnoz.us.edu.pl/osoby/tn/kalendarz.zip (11.01.2017).
 
Niedźwiedź T., 1995, Wieloletnia zmienność wskaźników cyrkulacji atmosfery nad Polską południową, [w:] Współczesne badania klimatologów polskich w kraju i za granicą, Materiały Konferencyjne IGiPZ PAN, Warszawa, 7–18.
 
Niedźwiedź T., 1996, Long-term variability of the zonal circulation index above the Central Europe, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 102, 213–219.
 
Niedźwiedź T., Twardosz R., Walanus A., 2009, Long-term variability of precipitation series in East Central Europe in relation to circulation patterns, Theoretical and Applied Climatology, 98, 337–350.
 
Nowosad M., 2011, Variability of the meridional circulation index over Poland according to the Lityński classification formula, Prace i Studia Geograficzne, 47, 41–48.
 
Osuchowska-Klein B., 1978, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
 
Piotrowski P., 2009, Obiektywna metoda klasyfikacji cyrkulacji atmosferycznej dla Polski, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 10, Łódź.
 
Post P., Truija V., Tuulik J., 2002, Circulation weather types and their influence on temperature and precipitation in Estonia, Boreal Environment Research, 7, 281–289.
 
Schädler G., Sasse R., 2006, Analysis of the connection between precipitation and synoptic scale processes in the eastern Mediterranean using self-organizing maps, Meteorologische Zeitschrift, 15 (3), 273–278.
 
Sen P.K., 1968, Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s tau, Journal of the American Statistical Association, 63 (324), 1379–1389.
 
Sepp M., Jaagus J., 2002, Frequency of circulation patterns and air temperature variations in Europe, Boreal Environment Research, 7, 273–279.
 
Sienz F., Schneidereit A., Blender R., Fraedrich K., Lunkeit F., 2010, Extreme value statistics for North Atlantic cyclones, Tellus A, 62, 347–360.
 
Slonosky V.C., Jones P.D., Davies T.D., 2000, Variability of the surface atmospheric circulation over Europe, 1774–1995, International Journal of Climatology, 20 (15), 1875–1897.
 
Tomingas O., 2002, Relationship between atmospheric circulation indices and climate variability in Estonia, Boreal Environment Research, 7, 463–469.
 
Trigo I.F., 2006, Climatology and interannual variability of storm-tracks in the Euro-Atlantic sector: A comparison between ERA-40 and NCEP/NCAR reanalyses, Climate Dynamics, 26, 127–143.
 
Ustrnul Z., 1997, Zmienność cyrkulacji atmosfery na półkuli północnej w XX wieku, Materiały Badawcze IMGW, Seria Meteorologia, 27, Warszawa.
 
Ustrnul Z., 2007, Zmienność wskaźnika cyrkulacji zachodniej nad Europą w XX wieku, [w:] K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, IGiGP UJ, Kraków, 55–63.
 
Ustrnul Z., Czekierda D., 2007, Wpływ wskaźnika Oscylacji Północnoatlantyckiej na średnią temperaturę powietrza w różnych skalach przestrzennych, [w:] K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, IGiGP UJ, Kraków, 75–84.
 
Werner P.C., Gerstengarbe F.W., Fraedrich K., Oesterle H., 2000, Recent climate change in the North Atlantic/European sector, International Journal of Climatology, 20 (5), 463–471.
 
Zhang X., Wang X.L., Corte-Real J., 1997, On the relationships between daily circulation patterns and precipitation in Portugal, Journal of Geophysical Research, 102 (D12),13495–13507.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 150, s. 61 - 78

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Zmienność wskaźników cyrkulacji atmosferycznej nad obszarem Lubelszczyzny i związek temperatury powietrza i opadów atmosferycznych z tymi wskaźnikami

Angielski:

Temporal variability of atmospheric circulation indices over the Lublin region and their relationships with air temperature and precipitation

Autorzy

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Al. Kraśnicka 2 cd, 20-718 Lublin

Publikacja: 08.11.2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Bartoszek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski