Postawy społeczności lokalnych wobec turystów i rozwoju turystyki – przykład gmin Beskidu Śląskiego

Mirosław  Mika

Tytuły

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie opinii i postaw mieszkańców wybranych gmin turystycznych Beskidu Śląskiego – Brennej, Istebnej, Ustronia i Wisły – wobec turystów, lokalnego rozwoju turystyki oraz działań władz samorządowych ukierunkowanych na jego aktywizację, a także określenie odczuwalnej społecznie presji przyjazdowego ruchu turystycznego. Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych na losowo wybranej grupie n – 614 osób wskazują na wysoki stopień społecznej świadomości problemów związanych z rozwojem turystycznym gmin. Czynnikami istotnie warunkującymi stosunek mieszkańców do turystów są : subiektywnie odczuwalna uciążliwość ruchu turystycznego oraz świadomość ekonomicznego znaczenia dochodów z wydatków turystycznych dla społeczności lokalnej. Z kolei czynnikiem różnicującym indywidualne postawy wobec turystów oraz oceny i podejmowanych działań przez władze lokalne jest uzyskiwanie przez respondentów korzyści finansowych z wydatków turystycznych. N a społeczną odczuwalność presji turystycznej wpływają lokalne warunki przestrzeni geograficznej, stopień urbanizacji, a także sezonowość i rozkład przestrzenny przyjazdowego ruchu turystycznego. Pomimo znacznego wpływu ruchu turystycznego na środowisko przyrodnicze i społeczne badane społeczności wykazują wysoki stopień akceptacji dla intensyfikacji lokalnego rozwoju turystyki.

The purpose of this article is to describe the opinions and attitudes of the residents of selected municipalities in the Silesian Beskidy Mountains – Brenna, Istebna, Ustroń and Wisła – towards tourists, local tourism development and local goverment actions aimed to stimulate tourism, as well as to determine tourist pressure, as perceived by local communities. The results of survey conducted using a random group of n = 614 individuals indicate high social awareness of the problems usually associated with the development of tourism. The factors that determine the attitudes of local residents towards tourists were found to include the subjectively felt nuisance of tourism and awareness of the economic importance of income from tourism for the local community. The factor differentiating individual attitudes towards tourists and opinions on the commitment and actions taken by local authorities is the amount of financial benefits obtained by the respondents from tourism. A community’ s perception of tourist pressure depends on local geographical conditions, degree of urbanization as well as the seasonal and geographic distribution of incoming tourists. Despite the significant impact of tourism on the local natural and social environment, the surveyed communities continue to desire more local tourism development.

Słowa kluczowe

społeczność lokalna, turyści, rozwój turystyki, władze lokalne, Beskid Śląski

local community, tourists, tourism development, local authorities, Silesian Beskidy Mountains

Bibliografia

Allen L.R., Hafer H.R., Long P.T., Perdue R .R., 1993, Rural Residents’ Attitudes toward Recreation and Tourism Development, Journal of Travel Research, 31( 4 ), 27 – 33.

Bastias-Perez P., Var T., 1995, Perceived Impacts of Tourism by Residents, Annals of Tourism Research, 22( 1 ), 208 – 210.

Besculides A., Lee M. E., McCormick P.J., 2002, Residents’ Perceptions of the Cultural Benefits of Tourism, Annals of Tourism Research, 29( 2 ), 303 – 309.

Brougham J.E., Butler R .W., 1981, A Segmentation Analysis of Resident Attitudes to the Social Impact of Tourism, Annals of Tourism Research, 8( 4 ), 569 – 590.

Butler R .W., 1980, The Concept of a Tourist Area Cycle of Evolution, Implications for Management of Resources, The Canadian Geographer, 24( 1 ), 5 – 12.

Gursoy D., Jurowski C ., Uysal M., 2002, Resident Attitudes, A Structural Modeling Approach, Annals of Tourism Research, 29, 79 – 105.

Gursoy D., R utherford G., 2004, Host Attitudes toward Tourism : An Improved Structural Model, Annals of Tourism Research, 31( 3 ), 495 – 516.

Hao H., Long P., Kleckley J., 2011, Factors Predicting Homeowners’ Attitudes toward Tourism. A Case of a Coastal Resort Community, Journal of Travel Research, 50( 6 ), 627 – 640.

Huh C ., Vogt C .A., 2008, Changes in Residents’ Attitudes toward Tourism over Time : A Cohort Analytical Approach, Journal of Travel Research, 46, 446 – 455.

Jurowski, C ., Uysal M., Williams D.R., 1997, A Theoretical Analysis of Host Community Resident Reactions to Tourism, Journal of Travel Research, 34( 2 ), 3 – 11.

King B., Pizam A., Milman A., 1993, Social Impacts of Tourism, Host Perceptions, Annals of Tourism Research, 20( 4 ), 650 – 665.

Lankford S.V., Howard D.R., 1994, Developing a Tourism Impact Attitude Scale, Annals of Tourism Research, 21( 1 ), 121 – 139.

Lindberg K., Johnson R .L., 1997, Modeling Resident Attitudes toward Tourism, Annals of Tourism Research, 24( 2 ), 402 – 424.

Liu J.C., Sheldon P.J., Var T., 1987, Resident Perception of the Environmental Impacts of Tourism. Annals of Tourism Research, 14( 1 ), 17 – 37.

Mason P., C heyne J., 2000, Residents’ Attitudes to Proposed Tourism Development, Annals of Tourism Research, 27( 2 ), 391 – 411.

Mathieson A., Wall G., 1982, Tourism. Economic, Physical and Social Impact, Longman, Harlow.

Matuszewska D., 2000, Turystyka w Wolińskim Parku Narodowym w opiniach mieszkańców Międzyzdrojów, [ w : ] Turystyka jako czynnik rozwoju regionów, miast i obszarów wiejskich, Zeszyty Nauk. Wyższej Pomorskiej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Bydgoszczy, 1, 231 – 245.

Matuszewska D., 2003, Funkcje turystyczne i konflikty w wybranych parkach narodowych Polski północno-zachodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Matuszewska D., 2006, Uwarunkowania, stan i perspektywy użytkowania turystycznego Wielkopolskiego Parku Narodowego w opiniach mieszkańców Puszczykowa, [ w : ] W. Kurek, R . Faracik

( red. ), Studia nad turystyką. Prace geograficzne i regionalne, Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków, 157 – 168.

Matuszewska D., 2008, Społeczne uwarunkowania planowania i zarządzania zrównoważonym rozwojem turystyki w parkach narodowych na przykładzie Słowińskiego Parku Narodowego, [ w : ] G. Gołembski ( red. ), Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, 336 – 350.

McGehee N .G., Andereck K.L., 2004, Factors Predicting Rural Residents’ Support of Tourism, Journal of Travel Research, 43( 2 ), 131 – 140.

Mika M., 2004, Turystyka a przemiany środowiska przyrodniczego Beskidu Śląskiego, Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków.

Niezgoda A., 2006, Obszar recepcji turystycznej w warunkach rozwoju zrównoważonego, Prace Habilitacyjne, 24, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.

Pawlusiński R ., 2005, Samorząd lokalny a rozwój turystyki. Przykład gmin Wyżyny Krakowsko--Częstochowskiej, Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków.

Pawlusiński R ., Mika M., F aracik R ., 2008, Plan rozwoju i zarządzania turystyką w regionie Babiej Góry, Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków.

Perdue R . R., Long P. T., Allen L., 1990, Resident Support for Tourism Development, Annals of Tourism Research, 17( 4 ), 586 – 599.

Przecławski K., 1996, Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki, Albis, Kraków.

Rapacz A., Gryszel P., Jaremen D.E., 2008, Udział mieszkańców w realizacji idei zrównoważonego rozwoju, [ w : ] G. Gołembski ( red. ), Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji, Wydawnictwo Akademii E konomicznej w Poznaniu, Poznań, 162–179.

Saveriades A., 2000, Establishing the Social Tourism Carrying Capacity for the Tourist Resorts of the East Coast of the Republic of Cyprus, Tourism Management, 21( 2 ), 147 – 156.

Sikorska-Wolak I., Zawadka J., 2011, Postawy społeczności lokalnej wobec rozwoju turystyki wiejskiej, Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica, 288 ( 64 ), 93 – 102.

Teye M., Sonmez S.F., Sirakaya E ., 2002, Residents’ Attitudes toward Tourism Development, Annals of Tourism Research, 29( 3 ), 668 – 688.

Warszyńska J., 1985, Funkcja turystyczna Karpat Polskich, F olia Geogr., Ser. Geogr.-Oecon., 18. 100 Prace Geograficzne, zeszyt 134

Williams J., Lawson R ., 2001, Community Issues and Resident Opinions of Tourism, Annals of Tourism Research, 28( 2 ), 269 – 290.

Zawilińska B., 2010, Możliwości rozwoju turystyki w parkach krajobrazowych Karpat Polskich w świetle idei zrównoważonego rozwoju, Monografie : Prace Doktorskie, 10, Uniwersytet Ekonomiczny, Kraków.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 134, s. 83 - 100

DOI: https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.017.1263

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Postawy społeczności lokalnych wobec turystów i rozwoju turystyki – przykład gmin Beskidu Śląskiego

Angielski:

Attitudes of local communities towards tourists and tourism development – the example of municipalities in the Silesian Beskidy Mountains

Autorzy

Mirosław Mika

https://orcid.org/0000-0002-4136-333X

Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
Polska

Publikacja: 15.11.2013

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Mirosław Mika (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 3707

Liczba pobrań: 1222

<p> Postawy społeczności lokalnych wobec turystów i rozwoju turystyki – przykład gmin Beskidu Śląskiego</p>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Informacje

Autorzy