FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Ze studiów nad oficyną Jakuba Siebeneichera

Data publikacji: 2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2019, XXV, s. 13 - 36

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.19.001.13817

Autorzy

Artur Wójcik
https://orcid.org/0000-0002-9349-4710 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Ze studiów nad oficyną Jakuba Siebeneichera

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć warsztat edytorski drukarni Jakuba Siebeneichera funkcjonującej w Krakowie w latach 1583–1604. Postać typografa znajdowała się w cieniu wielu znakomitych ówczesnych właścicieli oficyn drukarskich, jak choćby Andrzeja Piotrkowczyka, Macieja Wirzbięty czy Jana Januszowskiego. Nie oznacza to jednak,  że Siebeneicher ustępował im miejsca na polu warsztatu pracy i poziomie typograficznym wydawanych druków. Choć specjalizował się w małych formach wydawniczych, sławę jego oficynie przyniosły wydania luksusowe, takie jak Postylla Jakuba Wujka (1584) czy Kronika polska Marcina Bielskiego (1597). W artykule przedstawione zostały cechy charakterystyczne ramy wydawniczej druków z oficyny Jakuba Siebeneichera oraz uwagi na temat funkcjonowania konkretnych elementów typograficznych w projektach książek drukarza. Przeprowadzona analiza jest kolejnym etapem w badaniach nad działalnością wydawniczą rodu Siebeneicherów w Krakowie (1515–1627). Ich zwieńczeniem będzie przygotowanie edycji źródłowej całego zasobu drukarskiego oficyny.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Stare druki

Bayerische Staatsbibliothek, Siebeneicher Anna: Rozmyślania męki niewinnej pana naszego Jezusa Chrystusa, z modlitwami (…) W Krakowie w Drukarniey Jakuba Sybeneychera Roku 1604, sygn. 4 Asc. 115 m.

Biblioteka Jagiellońska, Androcy Fulwiusz: Ścieszka pobożnego chrześcijanina to jest nauk i przestrogi co potrzebniejsze na poratowanie wszystkich zbawienia pragnących, z włoskich scriptów kapłana jednego (...) W Krakowie w Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego 1600, sygn. Cim. 4673.

Biblioteka Jagiellońska, Bielski Joachim: Kronika polska, Marcina Bielskiego. Nowo Przez Ioach. Bielskiego syna jego wydana (…) W Krakowie, w drukarni Jakoba Sibeneychera, Roku Pańskiego 1597, sygn. Cim. 8176.

Biblioteka Jagiellońska, Clypeus spiritualis. Crac. In Officina Iac. Sibeneycher. Anno 1598, sygn. Cim. 989.

Biblioteka Jagiellońska, Evangelia et epistolae quae dominicis et festis diebus in Ecclesia Catholica singulis annis leguntur (...) 1598, sygn. Cim. 1026.

Biblioteka Jagiellońska, Gostomski Anzelm: Gospodarstwo (...) W Krakowie W Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego 1588, sygn. Cim. 8180.

Biblioteka Jagiellońska, Ludwik z Grenady: Żywot Pana Jezusa to jest rozmyślania nabożne a gruntowne przedniejszych spraw zbawiciela naszego, na dwie części rozdzielone teraz nowo z rozmaitych doktorów katolickich, a osobliwie (...) zebrane W Krakowie w Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. XCII, sygn. Cim. 6042.

Biblioteka Jagiellońska, Łaszcz Marcin: Dysputacja lubelska x. Adriana Radzimińskiego (…) ze Statoriuszem (…) o przedwieczności bóstwa pana i Boga naszego Jezusa Chrystusa (…) W Krakowie w Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego 1592, sygn. Cim. 4661.

Biblioteka Jagiellońska, Poklatecki Stanisław: Pogrom, czarnoksięskie błędy, latawców zdrady i alchemickie fałsze, jako rozprasza (...) W Krakowie z Drukarnie Jakuba Siebeneychera 1595, sygn. Cim. 4667.

Biblioteka Jagiellońska, Powodowski Hieronim: Propozycje z wyroków pisma S. zebrana: Na Sejm Walny Koronny Krakowski w Roku 1595 (…) W Krakowie, w Druk: Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M.D.XCV, sygn. Cim. 5461.

Biblioteka Jagiellońska, Ribadeneyra Pedro de: Żywota Ignacego Loyole, (...) przodka i fundatora (…) dawno po łacinie napisanego, a teraz w polski język przełożonego (...) W Krakowie w Druk: Jak: Siebeneichera Roku Pańskiego M. D. XCIII, sygn. Cim. 4665.

Biblioteka Jagiellońska, Simplician Paweł: Manelle duchowne abo porządek żywota chrześcijańskiego, w którym się zamykają co najkosztowniejsze stroje duchowne dla doskonałości życia pobożnego (...) W Krakowie, Roku Pańskiego 1601, sygn. 311104 I.

Biblioteka Jagiellońska, Skidzieński Piotr: In Faustissimum Adventum [...] Bernardi Maciejowski [...] Oratio (...) Cracoviae, In Officina Iacobi Sibeneycher, Anno Dni 1600, sygn. Cim. 5591.

Biblioteka Jagiellońska, Słowacki Piotr: Kalendarz świąt rocznych i biegów niebieskich, z wyborem czasów na rok Pański 1588 przestępny, sygn. Cim. 1055.

Biblioteka Jagiellońska, Solikowski Jan Dymitr: Christianorum fastorum disticha. Ab Alberto Solikowski a Solki collecta, in ordinem digesta, saepius perdiligenter reuisa & sub incudem, nunc primum data Cracoviae, In Officina Iac. Sibeneycher Anno Dni 1602, sygn. 5106 I.

Biblioteka Jagiellońska, Solikowski Wojciech: Christianorum fastorum disticha, (…) Cracoviae, 1602, sygn. 5106 I.

Biblioteka Jagiellońska, Tomasz z Akwinu: O naśladowaniu P. Chrystusa i o wzgardzie wszelakiej próżności świata tego czworo prawie złotych książek (...) a teraz z polskim języku pilnie przejrzane i na wieluset miejsc poprawione. W Krakowie W Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańsk: 1586, sygn. Cim. 1202.

Biblioteka Jagiellońska, Traktat różnych poselstw lubelskich i odprawa ich przez szlachcica jednego polskiego jako najpilniej spisany i wydany. W Krak: w Druk: Jakuba Siebeneychera: Roku Pańskiego 1592, sygn. Cim. 4662.

Biblioteka Jagiellońska, Warszewicki Krzysztof: Caesarum, regum et principum unius et eiusdem partim generis et nominis, partim etiam imperii ac dominationis vitarum parallelarum libri duo (…) Cracoviae, In Officina Iacobi Sibeneycher Anno Dni. M.DC.III, sygn. 3807 III.

Biblioteka Jagiellońska, Warszewicki Krzysztof: De cognitione sui ipsius libri tres. (...) Cracoviae, In Officina Iacobi Sibeneycher, Anno Dni, M. DC, sygn. Cim. 8146.

Biblioteka Jagiellońska, Wujek Jakub: Postilla catholica to jest kazania na ewangelie niedzielne y odświętne przez cały rok: według wykładu samego prawdziwego, kościoła s. powszechnego. Teraz znowu przejrzana i poprawiona. (…) W Krakowie W Drukarni Siebeneycherowej: Roku Pańsk: 1584, sygn. Cim. 8303.

Biblioteka Kórnicka PAN, Bielawski Tomasz: Myśliwiec. Omnia subiecisti sub pedibus eius &c (...) W Krakowie Roku 1595, sygn. Cim.Qu.2650.

Biblioteka Kórnicka PAN, Cygański Mateusz: Myślistwo ptasze (...) W Krakowie w Drukarni Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego 1584, sygn. Cim.Qu.2247.

Biblioteka Kórnicka PAN, Fox Jan: Oracja na rocznicy Jerzego Kardynała Radziwiłła. (...) W Krakowie W Drukarniey Jakuba Sybeneychera Roku 1601, sygn. BK 1897.

Biblioteka Kórnicka PAN, Vives Jan Ludwik: Colloquia sive linguae latinae exercitatio (...) Cracoviae, Apud Viduam Iacobi Sibeneycher, 1609, sygn. 11492.

Biblioteka Książąt Czartoryskich, Grochowski Stanisław: Hołubek […] do żołnierzów. O którzy sławy wiecznej chcecie dostać bojem (…) W Krakowie w Drukar: Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. LXXXVIII, sygn. Cim. 2125 I.

Biblioteka Książąt Czartoryskich, Grochowski Stanisław: Kalliopea słowieńska Zygmuntowi III na stolicę polską wstępującemu (...) W Krakowie w Druk: Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. LXXXVIII, sygn. Cim. 2006 I.

Biblioteka Książąt Czartoryskich, Grochowski Stanisław: Pieśni, Kalliopy Słowieńskiej i na teraźniejsze pod Byczyną zwycięstwo (...) W Krakowie w Druk: Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. LXXXVIII, sygn. Cim. 2003 I.

Biblioteka Książąt Czartoryskich, Grochowski Stanisław, Mojecki Przecław: Rytmy i zacności dobrodziejstwach i pobożnym wyznaniu (...) dawnym i sztucznym wierszem łacińskim spisane, a teraz na nowo takowy polskim wyrażone (…) W Krakowie w druk: Jak: Sibeneychera 1598, sygn. Cim. 2126 I.

Biblioteka Książąt Czartoryskich, Łaszcz Marcin: Pogrom lewartowski, to jest o wygranej (...) Adriana Radzimińskiego (...) dysputacji która roku 1592 dnia 13 i 14 stycznia z ewangeliki i nowokrzczeńcami jawnie miał w Lewartowie. Rozmowa katolika, nowokrzczeńca, ewangelika i luteranina (...) W Krakowie w Druk: Jakuba Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. XCII, sygn. Cim. 2106 I.

Biblioteka Narodowa, Bielski Joachim: Genethliacon najjaśniejszego Władysława królewicza polskiego i szwedzkiego. Od Ioach: Bielskiego napisane. W Krakowie w Druk: Jak: Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. XCV, sygn. SD XVI.Qu.1443.

Biblioteka Narodowa, Przewodnik abo Kościołów krakowskich i rzeczy w nich wiedzenia i widzenia godnych krótkie opisanie […] przydany jest katalog wszystkich królów polskich i biskupów krakowskich (...) W KRAK. W Druk. Jak. Siebeneychera Roku 1603, sygn. SD XVII.1.1154.

Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Chlebowski Wawrzyniec: Encomium radosnego wszystkiemu światu narodzenia Jezusa Chrystusa (...) W Drukarniey u Dziedziców Jakuba Sybeneychera Roku Pańskiego 1616, sygn. Sd.713.1134.

Towarzystwo Naukowe Płockie, Zbylitowski Andrzej: Na krzciny najjaśniejszemu Władysławowi IV królewiczowi polskiemu i szwedzkiemu (…) W Krakowie w Druk: Jak: Siebeneychera Roku Pańskiego M. D. XCV, sygn. XVI, 101.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Bielski Marcin: Rozmowa nowych proroków dwóch baranów o jednej głowie (…) [1587], sygn. XVI.Qu.3089.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Bielski Marcin: Sen majowy pod gajem zielonym jednego Pustelnika (...) [1586], sygn. XVI.Qu.2023.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Bielski Marcin: Syem Niewiesci Marcina Bielskiego. Teraz nowo przez Joachima Bielskiego wydany M.D.LXXXVI, sygn. XVI.Qu.2953.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Grochowski Stanisław: August Wzbudzony (...) W Krakowie W Drukarniey Jakuba Sybeneychera Roku Pańskiego 1603, sygn. XVII-0412.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Skrzyński Jan: Epithalamium Nobilissimo viro (...) Alberto Welsniowski nec non (...) Elisabethe Gorczycka eidem in thalamum succedenti amoris ego (...), [1603], Zakład Narodowy im. Ossolińskich, sygn. XVII-1541.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Żywot Panny Marii Matki P. Jezusowej, (…) W Drukarni Jak. Sibeneuchera, Roku Pańskiego, M.D.XCVII, sygn. XVI.Qu.2703.

Źródła drukowane

Privilegia Typographica Polonorum. Polskie przywileje drukarskie 1493–1793. Wyd. Maria Juda. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.

Szczerbic Paweł: Ius municipale, to jest prawo miejskie majdeburskie, nowo z łacińskiego i z niemieckiego na polski język z pilnością i wiernie przełożone. Wyd. Grzegorz Maria Kowalski. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011.

Opracowania

Bednarska Jadwiga: Z dziejów polskiej ilustracji panegirycznej pierwszej połowy XVII wieku. Motywy i tematy antyczne w polskiej panegirycznej ilustracji książkowej. Studium z zakresu ikonografii sztuki nowożytnej, cz. 1. Katowice: Muzeum Śląskie, 1994.

Buchwald-Pelcowa Paulina: Emblematy w drukach polskich i Polski dotyczących XVI– XVIII w. Bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981.

Buchwald-Pelcowa Paulina: Emblematyczne koneksje sygnetu Mateusza Siebeneichera. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1981, t. 31, s. 109–112.

Buchwald-Pelcowa Paulina: Na pograniczu emblematów i stemmatów. W: Słowo i obraz. Materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk. Nieborów, 29 września – 1 października 1977 r. Red. Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 73–95.

Chojecka Ewa: Drzeworyty Kroniki Joachima Bielskiego i zaginione gobeliny Anny Jagiellonki. Ze studiów nad związkami artystycznymi Krakowa i Brzegu w XVI wieku. „Roczniki Sztuki Śląskiej” 1970, t. 7, s. 37–73.

Chojecka Ewa: Ilustracja polskiej książki drukowanej. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980.

Czarski Bartłomiej: Nie całkiem utracona pamiątka wizytacji diecezjalnej Jerzego Radziwiłła z roku 1597. „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2016, t. 47, s. 11–24.

Czarski Bartłomiej: Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2012.

Dicianówna Amelia: Kardynał Bernard Maciejowski jako opiekun uczonych i literatów. „Collectanea Theologica” 1934, t. 15, z. 3, s. 323–359.

Dzięcioł Alina: Książka jako symbol w kulturze polskiej XVII wieku. Warszawa: Arx Regia, 1997.

Estreicher Karol: Bibliografia polska, cz. 3, t. 19. Wyd. Stanisław Estreicher. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1934, s. 218.

Grześkowiak Ryszard: Związki sygnetów dawnych polskich drukarzy z emblematami Alciatusa. „Barok” 2007, t. 14, z. 1, s. 257–277.

Górska Barbara: Wstęp. W: Ikones książąt i królów Polskich. Reprodukcja fototypiczna wydania z 1605 r. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979.

Haptaś Krystyna: Karty tytułowe starodruków w zbiorach Muzeum Regionalnego w Mielcu. „Rocznik Mielecki” 2003, t. 6, s. 287–300.

Juda Maria: Karta tytułowa staropolskiej książki drukowanej. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2002, t. 46, s. 67–78.

Kałamajska-Saeed Maria: Wilno jako ośrodek graficzny w XVII w. Postulaty badawcze. „Biuletyn Historii Sztuki” 1993, t. 55, nr 2–3, s. 206–207.

Kawecka-Gryczowa Alodia: Forster Konrad. W: Drukarze dawnej Polski od XVI do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 1: Wiek XV–XVI. Red. Alodia Kawecka-Gryczowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 39–40.

Kawecka-Gryczowa Alodia: Karcan Jan. W: Drukarze dawnej Polski od XVI do XVIII wieku. Z. 5: Wielkie Księstwo Litewskie. Oprac. Alodia Kawecka-Gryczowa, Krystyna Korotajowa, Wojciech Krajewski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 107–116.

Kawecka-Gryczowa Alodia, Mańkowska Anna: Wietor Hieronim. W: Drukarze dawnej Polski od XVI do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 1: Wiek XV–XVI. Red. Alodia Kawecka-Gryczowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 325–357.

Kiliańczyk-Zięba Justyna: Sygnety drukarskie w Rzeczpospolitej XVI wieku. Źródła ikonograficzne i treści ideowe. Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2015.

Kocot Anna: Artyści „czarnej sztuki”. Typografia druków Floriana Unglera i Macieja Wirzbięty. Kraków: Biblioteka Jagiellońska, Księgarnia Akademicka, 2015.

Kocot Anna: Zagadnienie kształtu typograficznego w badaniach dawnej książki polskiej. „Terminus” 2003, t. 15, z. 2, s. 151–165.

Komorowska Magdalena: Szesnastowiecznego typografa dążenie do doskonałości – z tajników warsztatu Andrzeja Piotrkowczyka. W: W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką. Red. Małgorzata Komza, Ewa Jabłońska-Stefanowicz, Ewa Repucho. Wrocław:  Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012, s. 263–275.

Komza Małgorzata: Zdobione karty tytułowe. (Wprowadzenie do typologii na przykładzie siedemnastowiecznej książki gdańskiej). „Studia o Książce” 1978, t. 8, s. 51–68.

Krzak-Weiss Katarzyna: Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2006.

Malicki Marian: Repertuar wydawniczy drukarni Franciszka Cezarego starszego 1616–1651. Cz. 1: Bibliografia druków Franciszka Cezarego starszego 1616–1651. Kraków: Biblioteka Jagiellońska, Księgarnia Akademicka, 2010.

Mańkowska Anna: Siebeneicher Jakub. W: Drukarze dawnej Polski od XVI do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 1: Wiek XV–XVI. Red. Alodia Kawecka-Gryczowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 191–200.

Miodońska Barbara: Władca i państwo w krakowskim drzeworycie książkowym wieku XVI. W: Renesans. Sztuka i ideologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 45–96.

Ocieczek Renarda: Sławorodne wizerunki. O wierszowanych listach dedykacyjnych z XVII wieku. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1982.

Pilarczyk Franciszek: Stemmata w drukach polskich XVI wieku. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1982.

Socha Klaudia: Typografia publikacji pochodzących z drukarń Uniwersytetu Jagiellońskiego 1674–1819. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

Tutak Kinga: O dedykacjach w drukach polskich XVI i XVII w. (grafia i interpunkcja). Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.

Wójcik Artur: Atrybuty i symbole władzy na drzeworytach Kroniki polskiej Joachima i Marcina Bielskich z 1597 roku. W: Signa. Studia i szkice z nauk pomocniczych historii. Prace dedykowane Profesorowi Zenonowi Piechowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Red. Andrzej Marzec, Marcin Starzyński. Kraków: Koło  naukowe Historyków Studentów UJ, 2014, s. 184–207.

Wójcik Artur: Bibliografia druków Jakuba Siebeneichera (1583–1604). Przyczynek do przyszłej edycji zasobu drukarskiego. W: Staropolska ikonografia a nauki pomocnicze historii. Materiały z II ogólnopolskiej Studencko-Doktoranckiej Konferencji Nauk Pomocniczych Historii w Krakowie, 7–8 maja 2015 r. Red. Łukasz Fabia, Artur Wójcik.Kraków: Sekcja Nauk Pomocniczych Historii Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 149–206.

Zagożdżon Joanna: Rola motywów onirycznych w „Śnie majowym” Marcina Bielskiego. „Pamiętnik Literacki” 2002, t. 93, z. 3, s. 59–67.

Zychowicz Maria: Kobyliński Wojciech. W: Drukarze dawnej Polski od XVI do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 1: Wiek XV–XVI. Red. Alodia Kawecka-Gryczowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983, s. 101–105.

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2019, XXV, s. 13 - 36

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Ze studiów nad oficyną Jakuba Siebeneichera

Angielski:

Research into Jakub Siebeneicher’s publishing house

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Artur Wójcik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 539

Liczba pobrań: 680

<p> Ze studiów nad oficyną Jakuba Siebeneichera</p>