FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Jadwiga z Czarneckich Turkowska (1889–1982)

Data publikacji: 12.2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, s. 67 - 105

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.21.002.14681

Autorzy

Maria Czeppe
Polska Akademia Nauk
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0056-2559 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Jadwiga z Czarneckich Turkowska (1889–1982)

Abstrakt

Ważną postacią w powojennym nauczycielskim środowisku Krakowa była Jadwiga Turkowska z domu Czarnecka (1889–1982), nauczycielka matematyki w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego. Znakomita pedagog, pracująca do 78. roku życia, wywarła wpływ na kilka pokoleń absolwentów krakowskich liceów. Córka zesłańców, była jedną z pierwszych kobiet, które zdobyły dyplom carskiego Uniwersytetu Petersburskiego. Odegrała też w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej istotną rolę w szkolnictwie wileńskim. Udało się odnaleźć szereg informacji o rodzinie Jadwigi Turkowskiej, w tym omskie i wileńskie archiwalia, odtworzyć przebieg jej pracy zawodowej i zebrać wspomnienia o tej nietuzinkowej nauczycielce, z wdzięcznością zapamiętanej zarówno w kręgu rodziny i przyjaciół, jak i w gronie kolegów i uczniów z różnych etapów jej kariery.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła rękopiśmienne

II Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, archiwum zakładowe, teczka osobowa J. Turkowskiej.

Archiwum Muzeum Narodowego w Krakowie, sygn. T–40.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Państwowy Urząd Repatriacyjny Wojewódzki Oddział w Krakowie, sygn. 29/723/79, 29/723/220.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego, sygn. 29/2779/5566, teczka osobowa Jadwiga Turkowska.

Archiwum Ośrodka Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie, Archiwum Telakowskiej (w opracowaniu).

Государственный Исторический Архив Омской Области (Gosudarstvennyj Istoričeskij Arhiv Omskoj Oblasti), F. 184, op. 1, d. 5; F. 348, op. 2 d. 1; F. 348, op. 2, d. 2; F. 348, op. 3, d. 2, l. 17; F. 384, op. 2, d. 19a; F. R-580, op. 3, d. 82.

Lietuvos centrinis valstybės archyvas, sygn. R-762, ap. 2, b 712.

Российский государственный архив экономики (Rossijskij gosudarstvennyj arhiv ekonomiki), F. 3429.

Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.481.C.6002.

Zakład Polskiego Słownika Biograficznego – Instytut Historii PAN, Materiały Redakcyjne, teczka Jadwiga Turkowska, teczka Tadeusz Turkowski.

Druki urzędowe

„Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego” 1939, R. 16, nr 1.

„Dziennik Urzędowy Rady Narodowej w m. Krakowie” 1964, nr 2.

Памятная книжка Акмолинской области на 1914 год. Омск: Губернская Типогра-фия (Pamâtnaâ knižka Aktolinskoj oblasti na 1914 god. Omsk: Gubernskaâ Tipografiâ), 1914.

Памятная книжка Акмолинской области на 1915 год. Омск: Губернская Типогра-фия (Pamâtnaâ knižka Aktolinskoj oblasti na 1915 god. Omsk: Gubernskaâ Tipografiâ), 1915.

Prasa

“Акмолинские областные ведомости” (“Akmolinskie oblastnye vedomosti”) 1901, nr 14.

„Dziennik Polski” 1957, nr 277.

„Życie Warszawy” 1982, nr 134.

Opracowania

„Annales de la Société Polonaise de Mathématique” 1931, t. 10.

Башкатова Зинаида Владимировна: Чернецкие (Чарнецкие). W: Краткая энциклопедия по истории купечества и коммерции Сибири. Ред. Димитрй Яковлевич Резун,

Димитрий Мйхайлович-Терешков. Т. 4, Кн. 2. Новосибирск: РАН СО, РИПЭЛ плюс (Baškatova Zinaida Vladimirovna: Černeckie (Čarneckie). W: Kratkaâ ènciklopediâ po istorii kupečestva i kommercii Sibiri. Red. Dimitrij Âkovlevič Rezun, Dimitrij Mihajlovič-Tereškov. T. 4, kn. 2. Novosibirsk: RAN SO, RIPÈL plûs), 1998, s. 109.

Brzezina Stanisław: Liceum Sobieskiego w Polsce Ludowej, II, 1949–1967. W: Księga Pamiątkowa III Gimnazjum obecnie II Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego 1883–1983. Kraków: II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego, 1984, s. 129–196.

Była taka szkoła… Red. Ewa Sławińska-Zakościelna. Londyn: Odnowa, 1987.

Chwalba Andrzej: Dzieje Krakowa. T. 6: Kraków w latach 1945–1989. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004.

Dipplowa Jadwiga: Gajdzicowa Maria. W: PSB, t. 7. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1948–1958, s. 210–211.

Frąckowiak Danuta: Komplety – tajne nauczanie. W: Wilno jako ognisko oświaty w latach próby (1939–1945). Oprac. Elżbieta Feliksiak, Marta Skorko-Barańska. Biblioteka Pamięci i Myśli. Białystok: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, 1994, s. 195–210.

Jabłońska-Frąckowiak Danuta: Pomruki wojny. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2004.

Korowajczyk Władysław: Prywatna Szkoła Powszechna „Promień” w Wilnie. „Nasz Czas” 2002, nr 39 (578).

Краткая энциклопедия по истории купечества и коммерции Сибири. Ред. Димитрй Яковлевич Резун, Димитрий Мйхайлович-Терешков. Т. 4, Кн. 2. Новосибирск: РАН СО, РИПЭЛ плюс (Kratkaâ ènciklopediâ po istorii kupečestva i kommercii Sibiri. Red. Dimitrij Âkovlevič Rezun, Dimitrij Mihajlovič-Tereškov. T. 4, kn. 2. Novosibirsk: RAN SO, RIPÈL plûs), 1998.

Księga pamiątkowa pierwszego polskiego zjazdu matematycznego. Lwów, 7–10. IX. 1927. Dodatek do „Annales de la Société Polonaise de Mathématique”. Kraków: Czcionkami Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego pod zarządem Józefa Filipowskiego, 1929.

Łossowski Piotr: Litwa. Seria Historia Państw Świata w XX Wieku. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2001.

Островский Леонид Казимирович: Поляки в Западной Сибири в конце XIX – первой четверти XX века. Новосибирск: НГАСУ (Сибстрин) (Ostrovskij Leonid Kazimirovič: Polâki v Zapadnoj Sibiri v konce XIX – pervoj četverti XX veka. Novosibirsk: NGASU (Sibstrin)), 2014.

Островский Леонид Казимирович: Польская школа в Западной Сибири (1890–1920-егг.). “Вестник Томского Государственного Университета”. История (Ostrovskij

Leonid Kazimirovič: Polʹskaâ škola v Zapadnoj Sibiri (1890-1920-e gg.). “Vestnik Tomskogo Gosudarstvennogo Universiteta”. Istoriâ) 2012, nr 3 (19), s. 23–29.

Островский Леонид Казимирович: Польское население города Омска в конце XIX –начале XX века. “Исторические, философские, политические и юридические на-уки, культурология и искусствоведение. Вопросы теории и практики” (Ostrovskij Leonid Kazimirovič: Polʹskoe naselenie goroda Omska v konce XIX – načale XX veka. “Istoričeskie, filosofskie, političeskie i ûridičeskie nauki, kulʹturologiâ i iskusstvovedenie. Voprosy teorii i praktiki”) 2013, nr 12 (38), cz. 3, s. 152–157.

Ostrowski Leonid: Wkład Polaków w rozwój i przemysłowe zagospodarowanie Syberii. „Zesłaniec: pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków” 2014, nr 61, s. 93–126.

Островский Леонид Казимирович: Вклад поляков в развитие предпринимательства в Западной Сибири на рубеже XIX–XX веков. (Ostrovskij Leonid Kazimirovič: Vklad polâkov v razvitie predprinimatelʹstva v Zapadnoj Sibiri na rubeže XIX–XX vekov). „Almanach Historyczny” 2018, t. 20, s. 85–106.

Ryńca Mariusz: Przesiedlenia Polaków z ZSRR w 1945 roku. Tragiczna karta repatriacji – Bieżanów. W: Społeczeństwo, Kultura, Inteligencja. Studia Historyczne ofiarowane profesor Irenie Homoli-Skąpskiej. Kraków: Księgarnia Akademicka. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2009, s. 319–334.

Семенов Константин: Русская эмиграция и гражданская война в Испании 1936–1939 гг. Москва: Алгоритм (Semenov Konstantin: Russkaâ èmigraciâ i graždanskaâ vojna v Ispanii 1936–1939 gg. Moskva: Algoritm), 2016.

Сизов Сергей Григоревич: Омские образовательные учреждения в 1918–1919 гг, Вестник Омского университета. Серия “Исторические науки” (Sizov Sergej Grigorevič: Omskie obrazovatelʹnye učreždeniâ v 1918–1919 gg. Vestnik Omskogo universiteta. Seriâ “Istoričeskie nauki”) 2019, nr 2 (22), s. 92–100.

Słownik pracowników książki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1972, s. 914–915.

Stempowski Jerzy: Zapiski dla zjawy. Montricher: Noir sur Blanc, 2004.

Sula Dorota: Powrót ludności polskiej z byłego Imperium Rosyjskiego w latach 1918–1937. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2013.

Wileński słownik biograficzny. Red. Henryk Dubowik, Leszek Jan Malinowski. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2002.

Wilno jako ognisko oświaty w latach próby (1939–1945). Oprac. Elżbieta Feliksiak, Marta Skorko-Barańska. Biblioteka Pamięci i Myśli. Białystok: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, 1991.

Wydawnictwa elektroniczne

241. rocznica powołania Komisji Edukacji Narodowej na Litwie zapomnianahttp://www.wilnoteka.lt/artykul/241-rocznica-powolania-komisji-edukacji-narodowej-na-litwiezapomniana (odczyt: 21.05.2021).

Baza danych “Бестужевские Курсы” (Персональная история русскоязычного мира) (Baza danych “Bestuževskie Kursy” (Personalʹnaâ istoriâ russkoâzyčnogo mira)), http://personalhistory.ru/db/db.php?table=`БестужевскиеКурсы  (odczyt: 15.01.2021).

Центр генеалогических исследований (Centr genealogičeskih issledovanij), https://rosgenea.ru (odczyt: 21.05.2021).

Katalog polskich miejsc pamięci narodowej na Litwie, Cmentarze wojskowe, groby żołnierskie, pomniki, upamiętnienia. Oprac. Ambasada RP w Wilnie. Wilno 2017 (wersja robocza), https://www.gov.pl/web/litwa/miejsca-pamieci-narodowej (odczyt: 21.05.2021).

Kołodziej Piotr: Wilno w odmętach drugiej wojny światowej – wywiad z prof. Władysławem Zajewskim, https://historia.org.pl/2012/03/18/ (odczyt: 27.01.2021).

Litwa nie chce pamiętać o Komisji Edukacji Narodowejhttps://kresy.pl/wydarzenia/litwa-nie-chce-pamietac-o-komisji-edukacji-narodowej (odczyt: 29.12.2020).

Nowiński Franciszek: Polski Petersburg, tekst wystąpienia wygłoszonego podczas Międzynarodowej Konferencji Polski Petersburg – historia i pamięć, zorganizowanej w Sankt Petersburgu w dniach 10–14 kwietnia 2013 r. przez Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne i Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, http://www.polskipetersburg.pl (odczyt: 04.05.2021).

Скрыников П. А., Дрейлинг И. П., Чарнецкий И. Б., Рожков Н. А.: Карта южной части Омской области, издание и печать Сибирской картографической фабрики Всесоюзного картографического треста. Омск 1935 (Skrynikov P. A., Drejling I. P., Čarneckij I. B., Rožkov N. A.: Karta ûžnoj časti Omskoj oblasti, izdanie i pečatʹ Sibirskoj kartografičeskoj fabriki Vsesoûznogo kartografičeskogo tresta. Omsk 1935)https://www.prlib.ru/item/417533 (odczyt: 29.12.2020).

“Списки политических преступников, лишенных по суду прав состояния, имущество коих подлежит конфискации в казну” 1864 (“Spiski političeskih prestupnikov, lišennyh po sudu prav sostoâniâ, imuŝestvo koih podležit konfiskacii v kaznu” 1864)http://kdkv.narod.ru/1864/Ss-Spis-prestupnikov.html#23 (odczyt: 22.11.2020).

Список представителей католического духовенства – участников восстания 1863–1864 гг., сосланных в Западную Сибирь. По материалам книги Никулина И.Н. „Религия и политические ссыльные Западной Сибири в XIX в. (20-е первая половина 70-х гг.)” (Spisok predstavitelej katoličeskogo duhovenstva – učastnikov vosstaniâ 1863–1864 gg., soslannyh v Zapadnuû Sibirʹ. Po materialam knigi Nikulina I. N. “Religiâ i političeskie ssylʹnye Zapadnoj Sibiri v XIX v. (20-e pervaâ polovina 70-h gg.)”), Барнаул (Barnaul) 2004, http://kdkv.narod.ru/1864/Ssilka-ZapSib-ksndz.html  (odczyt: 22.11.2020)).

Список участников восстания 1863–1864 гг., сосланных в Западную Сибирь. по ма-териалам диссертации Мулиной Светланы Анатольевны “Участники польско-го восстания 1863 года в западносибирской ссылке” (Spisok učastnikov vosstaniâ 1863–1864 gg., soslannyh v Zapadnuû Sibirʹ. Po materialam dissertacii Mulinoj Svetlany Anatolʹevny “Učastniki polʹskogo vosstaniâ 1863 goda v zapadnosibirskoj ssylke”), Омск (Omsk) 2005, http://kdkv.narod.ru/1864/Ssilka-ZapSib.html#23 (odczyt: 22.11.2020).

Wołkanowski Waldemar, Jak powstawały polskie gimnazja w Wilnie? Wilnoteka.lt http://www.wilnoteka.lt/artykul/jak-powstawaly-polskie-gimnazja-w-wilnie (odczyt: 03.02.2021).

Жертвы политического террора в СССР (Žertvy političeskogo terrora v SSSR), http://lists.memo.ru/, zaktualizowana wersja – https://base.memo.ru/ (odczyt: 21.05.2021).

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, s. 67 - 105

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Jadwiga z Czarneckich Turkowska (1889–1982)

Angielski:

Jadwiga Turkowska née Czarnecka (1889–1982)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0056-2559

Maria Czeppe
Polska Akademia Nauk
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0056-2559 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Polska Akademia Nauk
Polska

Publikacja: 12.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Maria Czeppe (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 619

Liczba pobrań: 681

<p> Jadwiga z Czarneckich Turkowska (1889–1982)</p>