Records in Contexts jako model związków encji

Krzysztof Stencel

Records in Contexts jako model związków encji

Data publikacji: 06.12.2024

Archeion, 2024, 125, s. 79 - 101

https://doi.org/10.4467/26581264ARC.24.009.20573

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Records in Contexts jako model związków encji

Abstrakt

W niniejszym artykule omówiono Records in Contexts (RiC), czyli model pojęciowy stworzony przez Międzynarodową Radę Archiwów do opisu zasobów archiwalnych. Model ten sformułowano za pomocą powszechnie stosowanej w informatyce metody modelowania związków encji. W artykule zawarto wprowadzenie do tej metodyki dla archiwistów. Następnie omówiono i zanalizowano zasadnicze elementy RiC. Zainicjowano także proces przekładu RiC na język polski poprzez staranne przetłumaczenie nazw encji tego modelu przy wydatnej pomocy archiwistów z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (NDAP).

This article discusses Records in Contexts (RiC), a data model created by the International Council on Archives for the purpose of describing archival resources. The model was developed using the entity-relationship modeling method widely applied in computer science. This text provides an introduction to this methodology for archivists. Subsequently, the article discusses and analyses the essential elements of RiC. A process of translating RiC into Polish is also initiated by carefully translating the entity names within the model, with substantial assistance from archivists from Head Office (NDAP).

Słowa kluczowe

wymagania informacyjne, modelowanie pojęciowe, model związków encji, Records in Contexts

information requirements, data modeling, entityrelationship model, Records in Contexts

Podziękowania

Autor dziękuje pracownikom Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (dalej: NDAP), a szczególnie paniom Ewie Rosowskiej-Jakubczyk i Kamili Pawełczyk-Durze oraz panu Konradowi Szubie za wsparcie i dyskusje nad elementami polskiej terminologii dla Records in Contexts. Autor dziękuje także anonimowym recenzentom, których wnikliwe uwagi przyczyniły się do istotnego podwyższenia wartości tego opracowania.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Barker R., CASE*Method: Modelowanie związków encji, tłum. L. Banachowski, Warszawa 1996.

Beynon-Davies P., Systemy baz danych, tłum. M. Szadkowska-Rucińska, Warszawa 2003.

Bittencourt de Souza M.V., Flores D., Applying records in contexts in a federal university record [w:] Proceedings of the Linked Archives International Workshop, red. C.T. Lopes, C. Ribeiro, F. Niccolucci, I. Rodrigues, N. Freire, 2021, https://ceur-ws.org/Vol-3019/LinkedArchives_2021_paper_15.pdf [dostęp: 21.11.2024].

Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik użytkownika, tłum. K. Stencel, Warszawa 2002.

Chen P.P.S., The entity-relationship model – toward a unified view of data, „ACM Transactions on Database Systems” 1976, t. 1, nr 1, s. 9–36, https://doi.org/10.1145/320434.320440 [dostęp: 21.11.2024].

Date C.J., Wprowadzenie do systemów baz danych, tłum. W. Nowak, B. Jaskólska, Warszawa 2000.

Elmasri R., Navathe S.B., Wprowadzenie do systemów baz danych, tłum. B. Garbacz, B. Moczulski, M. Szczepaniak, wyd. 7, Gliwice 2019.

Everest G., Basic Data Structure Models Explained with a Common Example [w:] Proceedings Fifth Texas Conference on Computing Systems, Austin, TX, 1976, October 18–19, Austin 1976, s. 39–46.

García-González H., Bryant M., The Holocaust Archival Material Knowledge Graph [w:] The Semantic Web – ISWC 2023: 22nd International Semantic Web Conference, Athens, Greece, November 6–10, 2023, Proceedings, Part I, red. T.R. Payne, V. Presutti, G. Qi, M. Poveda-Villalón, G. Stoilos, L. Hollink, Z. Kaoudi, G. Cheng, J. Li, Nowy Jork 2023, s. 362–379, https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-47243-5_20 [dostęp: 21.11.2024].

Garcia-Molina H., Ullman J.D., Widom J., Systemy baz danych: kompletny podręcznik, tłum. T. Walczak, Gliwice 2011.

Gruber T.R., A translation approach to portable ontology specifications, „Knowledge Acquisition” 1993, t. 5, nr 2, s. 199–220, https://doi.org/10.1006/knac.1993.1008 [dostęp: 21.11.2024].

Henttonen P., Kilkki J., Records in Contexts and the Finnish Conceptual Model for Archival Description, „Letonica” 2017, t. 36, s. 60–71, https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1163700 [dostęp: 21.11.2024].

ISAD(G): Międzynarodowy Standard opisu archiwalnego. Część ogólna. Wersja 2, tłum. H. Wajs, Warszawa 2005, https://www.ica.org/app/uploads/2024/01/CBPS_2000_Guidelines_ISADG_Second-edition_PL.pdf [dostęp: 21.11.2024].

ISDF. Międzynarodowy standard opisu funkcji, tłum. A. Baniecki, Warszawa 2017, https://archiwa.gov.pl/wp-content/uploads/2022/03/ISDF.pdf [dostęp: 21.11.2024].

ISDIAH. Międzynarodowy standard opisu instytucji z zasobem archiwalnym, tłum. H. Wajs, Warszawa 2017, https://www.archiwa.gov.pl/wp-content/uploads/2022/03/ISDIAH.pdf [dostęp: 21.11.2024].

Kim H., Kang S., Rieh H.Y., Improving the National Archives of Korea’s Service for Change Information of Records-Creating Agencies Using Records in Contexts-Ontology (RiC-O), „Journal of Korean Society of Archives and Records Management” 2024, t. 24, nr 1, s. 47–72, https://doi.org/10.14404/JKSARM.2024.24.1.047 [dostęp: 21.11.2024].

Kusiak A., Letsche T., Zakarian A., Data modelling with IDEF1X, „International Journal of Computer Integrated Manufacturing” 1997, t. 10, nr 6, s. 470–486, https://doi.org/10.1080/095119297131039 [dostęp: 21.11.2024].

Międzynarodowy standard archiwalnych haseł wzorcowych stosowanych do archiwów ciał zbiorowych, osób i rodzin. ISAAR (CPF). Przygotowany przez Komisję ad hoc ds. standaryzacji opisów, Paryż, Francja 15–20 listopada 1995 r. (wersja końcowa przyjęta przez Międzynarodową Radę Archiwów), tłum. A. Laszuk, Warszawa 2000, https://agad.gov.pl/wp-content/uploads/2015/01/isad_isaar.pdf [dostęp: 21.11.2024].

Miranda J.M. de, Records in Contexts (RiC): Analysis of its application in archives, in light of the Linked Open Data (LOD) technologies, „Acervo” 2021, t. 34, nr 3, s. 1–26, https://revista.an.gov.br/index.php/revistaacervo/article/view/1745 [dostęp: 21.11.2024].

Santos C., Revez J., Applying Records in Contexts in Portugal: the case of the scientific correspondence from António de Barros Machado and Dora Lustig archive, „Archival Science” 2023, t. 23, nr 2, s. 137–158, https://doi.org/10.1007/s10502-022-09401-7 [dostęp: 21.11.2024].

Ullman J.D., Widom J., Podstawowy wykład z systemów baz danych, tłum. R. Meryk, wyd. 3, Warszawa 2011.

Netografia

Clavaud F., Implementing ICA Records in Contexts-Ontology (RiC-O) at the National Archives of France (ANF): first steps and prospects, HAL open science, 2024, https://enc.hal.science/hal-03957269/ [dostęp: 21.11.2024].

International Council on Archives. Records in Contexts. Conceptual Model, Version 1.0, listopad 2023, https://www.ica.org/resource/records-in-contexts-conceptual-model/ [dostęp: 21.11.2024].

International Council on Archives. Records in Contexts. Foundations of Archival Description, Version 1.0, listopad 2023, https://www.ica.org/resource/records-in-contexts-foundations-of-archival-description/ [dostęp: 21.11.2024].

International Council on Archives. Records in Contexts. Ontology, Version 1.0, listopad 2023, https://www.ica.org/resource/records-in-contexts-ontology/ [dostęp: 21.11.2024].

W3C Semantic Web Standards. Web Ontology Language (OWL), grudzień 2012, https://www.w3.org/OWL/ [dostęp: 21.11.2024].

Informacje

Informacje: Archeion, 2024, 125, s. 79 - 101

DOI: https://doi.org/10.4467/26581264ARC.24.009.20573

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Records in Contexts jako model związków encji

Angielski: Records in Contexts as as entity-relationship model

Autorzy

Krzysztof Stencel

https://orcid.org/0000-0001-6356-4872

Uniwersytet Warszawski
Polska

Publikacja: 06.12.2024

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Stencel (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 40

Liczba pobrań: 19

Records in Contexts jako model związków encji

Pobierz xml