FAQ

The migration of Poles to Belgium and their Return to Poland between 1918 and 1952 – the Migration Story of the Szotek Family

Data publikacji: 05.2021

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021 (XLVII), Nr 1 (179), s. 57 - 82

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.21.003.13315

Autorzy

,
Agnieszka Kulesa
CASE, Center for Social and Economic Research
https://orcid.org/0000-0003-2895-102X Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Aneta Nisiobęcka
Archives of the Institute of National Remembrance
https://orcid.org/0000-0003-4292-4482 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

The migration of Poles to Belgium and their Return to Poland between 1918 and 1952 – the Migration Story of the Szotek Family

Abstrakt

The aim of the paper is to serve as a reminder of Polish economic migrations to and from Belgium between 1918 and 1952, largely absent from the collective memory of Poles or frequently identified with migrations to and from France. Based on the account of the Szotek family, collected in accordance with oral history methodology, the authors present the family’s complex story of migration: first a journey from Ujków Stary to the Charleroi coal basin in Belgium and then a return to Poland, where they lived again in Ujków Stary, then in Zalesie and Bystrzyca Kłodzka, only to finally return to Ujków Stary. The family’s reasons behind the decision to go to Belgium and then re-migrate to their homeland helps to comprehend the historical context of economic migration to and from Belgium, as outlined by the authors. The issue of adaptation of emigrants in the country of settlement, and then their adjustment as re-emigrants to the new reality forged by the authorities of the “democratic” Polish People’s Republic occupies an important place in the paper.

Bibliografia

Sources:
 
New Files Archive in Warsaw (AAN)
 
Testimonies and Accounts Department of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (KC PZPR)
 
Ministry of Foreign Affairs (MSZ)
 
Polish Care for Compatriots in Foreign Lands (OpnRnO)
 
Polish Diplomatic Legation in Brussels
 
Archives of the Ministry of Foreign Affairs in Warsaw (AMSZ):
 
Political Department, Fonds 8
 
Raptriation Office, Fonds 20
 
Consular Office, Fonds 22
 
Diaries, memories:
 
Dudek, K. (red.) (2015), Tu wszystko było inne. Wspomnienia bolesławieckich reemigrantów z Francji, Bolesławiec: Muzeum Bolesławiec.
 
Krzywicki, L. (przedm.) (1939), Pamiętniki emigrantów, cz. 2: Francja, Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego, p. 641–689.
 
The History Meeting House – Oral History Archives (Warsaw):
 
Testimony of Zdzisław Cedler, ref. no. AHM 1140.
 
Testimony of Jan Gallus, ref. no. AHM 1138.
 
Testimony of Aleksander Jarczak, ref. no. AHM 1220.
 
Testimony of Stefan Włodarczyk, ref. no. AHM 1223.
 
Archives of the Remembrance and Future Centre – Oral History Archives (Wrocław):
 
Testimony of Wiktor Gut, ref. no. AHM 433.
 
Testimony of Janina Grunin, ref. no. AHM 434.
 
Testimony of Bogdan Król, ref. no. AHM 408.
 
Personal archives of Agnieszka Kulesa
 
Testimonies of Wacław Szotek of 12 VII 2018 (Bolesław) and 14 VII 2018 (Bukowno).
 
Journal of Laws
 
Dziennik Ustaw (Dz. U.), 1923, nr 106, poz. 836, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19231060836/O/D19230836.pdf [Accessed: 19.08.2019].
 
Literature:
 
Bełdzikowski R. (2015), Reemigranci z Francji, Belgii i Westfalii w Wałbrzychu, Bielawska, S. (red.), Waldenburgiana-monografie. Wałbrzyskie szkice, Wałbrzych: DTP Service, p. 155–186, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/10010/Wa%C5%82brzyskie%20szkice_2.pdf?sequence=1&isAllowed=y [Accessed: 6.09.2019].
 
Borodziej, W., Hajnicz, A. (red.) (1998), Kompleks wypędzenia, Kraków: Wydawnictwo Znak.
 
Dzwonkowski R. (1979), Geneza i rola przywódczej grupy społecznej w historii polskiej emigracji zarobkowej we Francji (1920–1945), Przegląd Polonijny, issue 3, p. 61–77.
 
Dzwonkowski R. (1976), Polacy w Belgii w ostatnich pięćdziesięciu latach, „Studia Polonijne”, vol. 1, p. 7–25.
 
Eder W. (1983), Dzieje Polonii belgijskiej 1919–1980 (w zarysie), Warszawa: Epoka.
 
Eder W. (1975), Osadnictwo emigrantów polskich w Belgii, „Przegląd Zachodni”, issue 5–6, p. 67–83.
 
Eder W. (1979), Polonia belgijska. Skład społeczno-zawodowy, jego przemiany i skutki tych przemian, „Przegląd Polonijny”, issue 3, p. 57–67.
 
Eder W. (1981), Ruch wychodźczy ludności polskiej do Belgii w okresie międzywojennym (1919–1939), „Przegląd Polonijny”, issue. 4, s. 79–95.
 
Filipkowski P. (2014), Historia mówiona jako historia ratownicza: doświadczenie, opowieść, egzystencja, Teksty Drugie, issue 5, p. 27–46.
 
Goddeeris I. (2005), Polonia belgijska w pierwszych latach po II wojnie światowej, Warszawa: Wydawnictwo Semper.
 
Gołasz W. (2016), Aby podnieść z gruzów Polskę”. O repatriacji Polaków – górników z Francji i Belgii oraz ich rodzin po II wojnie światowej, „Czasypismo”, issue 2(10), p. 22–33.
 
Janowska H. (1964), Polska emigracja zarobkowa we Francji 1919–1939, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
 
Jarosz D., Pasztor M. (2001), Robineau, Bassaler i inni. Z dziejów stosunków polsko-francuskich w latach 1948–1953, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
Kałwa D. (2017), Historia mówiona w polskich badaniach dziejów najnowszych, Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, issue 7, p. 163–183.
 
Kaźmierska K. (1996), Konstruowanie narracji o doświadczeniu wojennej biografii. Na przykładzie analizy biografii kresowych, Czyżewski, M., Piotrowski, A., Rokuszewska-Pawełek, A. (red.) Biografia a tożsamość narodowa, Łódź: KSK UŁ, p. 85–103.
 
Klementowski R. (2014), Zgorzelecka bezpieka 1945–1990, Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
 
Kołodziej E. (1982), Wychodźstwo zarobkowe z Polski 1918–1939. Studia nad polityka emigracyjną II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
 
Kołodziej E., Zakrzewska J. (1982), Raporty konsulatów polskich w Belgii w Brukseli i Antwerpii w latach 1929–1932, „Teki Archiwalne”, issue 19, p. 125–176.
 
Kubiak H., Paluch A. K., Babiński G. (1980), Procesy asymilacji i ich odbicie w refleksji teoretycznej we współczesnych naukach społecznych, Kubiak H., Paluch A. K. (red.), Założenia teorii asymilacji, seria: „Biblioteka Polonijna”, Komitet Badania Polonii PAN, t. 7, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum, p. 53–78.
 
Kudela-Świątek W. (2011), Historyk na rozstaju dróg badawczych. Interdyscyplinarny charakter współczesnej oral history, P. Plichta (ed.) Przeszłość we współczesnej narracji kulturowej. Studia i szkice kulturoznawcze, vol. 2, p. 11–21.
 
Kurkowska-Budzan M. (2011), Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral history, Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, issue 1, p. 9–34.
 
Kurpiel K., Polscy „Francuzi”. Francuska struktura odczuwania w powojennej dolnośląskiej rzeczywistości/The „French” Poles. The French experience structure in the post-war Lower-Silesian reality, https://www.researchgate.net/publication/331330864_Polscy_Francuzi_Francuska_struktura_odczuwania_w_powojennej_dolnoslaskiej_rzeczywistosci_The_French_Poles_The_French_experience_structure_in_the_post-war_Lower_Silesian_reality Accessed: 9.01.2019].
 
Kurpiel A. (2014), Władysław Ząbek. Biografia (nie)codzienna reemigranta z Francji, „Wrocław Yearbook of Oral History” („Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”), issue 4, p. 237–265.
 
Maj K. (1976), Polscy komuniści we Francji i Belgii (1919–1944), „Ideologia i Polityka”, issue 9, p. 80–90.
 
Nisiobęcka A. (2018), Z Lens do Wałbrzycha. Powrót Polaków z Francji oraz ich adaptacja w Polsce Ludowej w latach 1945–1950, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
 
Paczoska A. (2003), Dzieci Jałty. Exodus ludności polskiej z Wileńszczyzny w latach 1944–1947, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
Panecki T. (1978), Polonia belgijska (1918–1939), „Przegląd Polonijny”, issue 2, p. 51–63.
 
Ponty J. (1988), Polonais méconnus. Histoire des travailleurs immigrés en France dans l’entre-deuxguerres, Paris: Publications de la Sorbonne.
 
Ruchniewicz M. (2000), Repatriacja ludności polskiej z ZSRR w latach 1955–59, Warszawa: Wydawnictwo Volumen.
 
Sayad A. (1999), La double absence. Des illusuions de l’émigré aux souffrances de l’immigré, Paris: Seuil.
 
Sękowski P. (2019), Les Polonais en France au lendemain de la Seconde Guerre mondiale (1944–1949), Paris: Paris: Presse de l’université Paris Sorbonne.
 
Szumski J. (2015), Między stabilizacją a radykalizmem – polska emigracja górnicza w Belgii, „Acta Universitatis Wratisalviensis. Neerlandica Wratsilaviensia”, issue 3685, p. 19–37.
 
Thomas W.I., Znaniecki F. (1976), Chłop polski w Europie i Ameryce, Vol. 1–5, ed. J. Chałasiński, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
 
Tracz, B. (red.), (2012), Kresowianie na Górnym Śląsku, Katowice: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
 
Venken M. (2011), Międzynarodowe i lokalne próby aktywizacji byłych żołnierzy Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej w Belgii w latach 1947–1970, „Pamięć i Sprawiedliwość”, issue 1, p. 333–351.
 
Willenborg T. (2019), Fremd in der Heimat. Deutsche im Nachkriegspolen 1945–1958, Hamburg: Verlag&Druck.
 
Wróbel J. (2009), Na rozdrożu historii. Repatriacja obywateli polskich z Zachodu w latach 1945–1949, Łódź: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
 
Wróbel J. (2005), Działania Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przeciwko repatriantom z Zachodu w latach 1945–1953, Terlecki R. (red.) Aparat bezpieczeństwa wobec emigracji politycznej i Polonii, red. R. Terlecki, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej, p. 185–240.
 
Żmigrodzki M. (1978), Polonia w Belgii, Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
 
Strony internetowe
 
https://www.facebook.com/thelastminers/ [Accessed:26.12.2019].

Informacje

Informacje: Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021 (XLVII), Nr 1 (179), s. 57 - 82

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

The migration of Poles to Belgium and their Return to Poland between 1918 and 1952 – the Migration Story of the Szotek Family

Angielski:

The migration of Poles to Belgium and their Return to Poland between 1918 and 1952 – the Migration Story of the Szotek Family

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-2895-102X

Agnieszka Kulesa
CASE, Center for Social and Economic Research
https://orcid.org/0000-0003-2895-102X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

CASE, Center for Social and Economic Research

https://orcid.org/0000-0003-4292-4482

Aneta Nisiobęcka
Archives of the Institute of National Remembrance
https://orcid.org/0000-0003-4292-4482 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Archives of the Institute of National Remembrance

Publikacja: 05.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Agnieszka Kulesa (Autor) - 50%
Aneta Nisiobęcka (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski