FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Rzekomy list księcia biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka „z niewoli moskiewskiej” do Senatu i polskiego rządu

Data publikacji: 2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2017, XXIII, s. 161 - 179

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.17.006.14660

Autorzy

Stanisław Ludwik Krowicki
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Rzekomy list księcia biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka „z niewoli moskiewskiej” do Senatu i polskiego rządu

Abstrakt

Artykuł dotyczy domniemanego listu senatora przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka (1715–1788), skierowanego do kolegów senatorów oraz członków polskiego rządu. Prawdziwy autor listu nie jest znany, lecz z jego treści wnioskować można, iż leżały mu na sercu zmagania konfederatów barskich w latach 1768–1772 przeciwko rosyjskiej agresji w Polsce i na Litwie. Był zatem jednym z nich. Na ich opór bez wątpienia wpływ miała zarysowana w zaprezentowanym liście niezłomna postawa więzionego w Rosji biskupa Sołtyka i jego towarzyszy. Z mroków historii wydobyto w nim także pozytywnych bohaterów Polski i Litwy: św. Stanisława ze Szczepanowa, prymasa Jakuba Uchańskiego, hetmana Jana Karola Chodkiewicza, Radziwiłłów, księcia Jeremiego Michała Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego, a nawet bohaterów starożytnego Rzymu. W rękopiśmiennych kopiach „List Biskupa Krakowskiego” był przechowywany po dworach szlacheckich, mając wpływ na patriotyczne postawy także następnych pokoleń młodzieży i będąc przyczyną wstępowania młodych ludzi w Polsce i na Litwie do oddziałów wojskowych walczących z Rosją.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła rękopiśmienne

Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Zespół Pawlikowskich, sygn. 238;14181/I, t. 3, 6.

Biblioteka Narodowa, Mf 56129.

Źródła drukowane

Kopia listu J.[aśnie] O.[świeconego] X[ię]cia JMci Kajetana Sołtyka Biskupa Krakowskiego X[ię]cia Siewierskiego, do Woiewodztw y Ziem de Datt. w Warszawie die 15. Augusti 1767. na Seymiki Przedseymowe. b.m.[1767].

Krasiński Adam [Stanisław]: Odezwa Obywatela wraz Senatora i Biskupa. Do Narodu przed Seymikami z determinacyi Stanów Szesnastego Novembris [listopada] Tysiąc, Siedemset, Dziewię[ć]dziesiątego Roku, nastąpić maiącemi za prawdą, Obywatelstwem, ocaleniem Oyczyzny. b.m. [1790].

Przypadki niektóre JW. IMci Xiędza Józefa Załuskiego Biskupa Kiiowskiego, które mu się w niewoli Moskiewskiey połszostoletniey trafiły R. 1767–73, wierszem od niego podróżnym w Regnowie opisane. [Warszawa] 1773.

Uruski Seweryn, Kosiński Adam A., Włodarski Aleksander: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 9. Warszawa: Księgarnia Gebethnera i Wolffa, 1912.

Opracowania

Banaszak Marian: Sołtyk Kajetan Ignacy. W: Słownik polskich teologów katolickich, t. 4. Red. ks. Hieronim E. Wyczawski. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1983, s. 150–154.

Czeppe Maria: Sołtyk Kajetan Ignacy. W: PSB, t. 40, Warszawa: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności, 2000–2001, s. 386–404.

Dubas-Urwanowicz Ewa: Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.

Encyklopedja kościelna podług teologicznej encyklopedji Wetzera i Weltego z licznemi jej dopełnieniami, t. 29. Wyd. ks. Michał Nowodworski. Warszawa: Drukarnia Czerwińskiego i Spółki, 1909.

Encyklopedyja powszechna [Samuela Orgelbranda], t. 25. Warszawa: S. Orgelbrand, Księgarz i Typograf, 1867.

Kamieński Andrzej: Kostka-Napierski Aleksander Leon. W: Britannica. Edycja polska, t. 21. Red. Leonard J. Baldyga i in. Poznań: „Kurpisz” 2001.

Kelly John N. D.: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997.

Kęder Wojciech: Stolica Apostolska a Konfederacja Barska. „Nasza Przeszłość” 2011, t. 115/116, s. 511–524.

Konopczyński Władysław: Do charakterystyki biskupa Sołtyka. „Kwartalnik Historyczny” 1910, R. 24, z. 1/4, s. 468–494.

Konopczyński Władysław: Konfederacja Barska, t. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 1991.

Konopnicka Maria: Porwanie biskupa Sołtyka (1767). W: eadem, Śpiewnik historyczny (1767–1863). Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa, 1919, s. 7–8.

Kopaliński Władysław: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.

Krowicki Stanisław L.: Wzorzec dla Akademii Zamojskiej. W: idem, Do Klio frontem. O edukacji młodzieży w dawnej Polsce i Litwie. Wybór artykułów publicystycznych. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza, 2015, s. 75–80.

Kuś Jan: Sołtyk Kajetan Ignacy. W: Encyklopedia katolicka, t. 18. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2013, s. 591.

Lepszy Kazimierz: Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI w. do poł. XIX w. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1953.

Literatura barska. Oprac. Janusz Maciejewski.Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.

Noga Zdzisław: Integracja księstw oświęcimsko-zatorskiego i siewierskiego z Koroną. W: Unia Lubelska z 1569 roku. Z tradycji unifikacyjnych I Rzeczypospolitej. Red. Tomasz Kempa, Krzysztof Mikulski. Toruń: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Historycznego, 2011, s. 79–88.

Noga Zdzisław: Słownik miejscowości księstwa siewierskiego. Katowice: Śląsk sp. z o.o., 1994.

Noga Zdzisław: Sprzedaż terytorium siewierskiego biskupowi i kapitule krakowskiej w 1443 r. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” 1987, R. 12, Prace Historyczne, z. 109, s. 93–104.

Nowakowski Andrzej: Dzieje ustroju i prawa księstwa siewierskiego. Białystok: Wydział Prawa Filii Uniwersytetu Warszawskiego, 1992.

Nowakowski Andrzej: Związki księstwa siewierskiego z Polską w latach 1443–1790. „Studia Historyczne” 1987, R. 30, z. 1, s. 19–35.

Nowy leksykon PWN. Red. Barbara Petrozolin-Skowrońska i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.

Polaczkówna Helena: Szlachta na Siewierzu biskupim w latach 1442–1790. Lwów: Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie, 1913.

Rajman Jerzy: Kilka uwag o tzw. księstwie siewierskim. „Studia Historyczne” 1989, z. 1, s. 135–142.

Rudnicki Kazimierz: Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788. Monografie w Zakresie Dziejów Nowożytnych, t. 5. Kraków: wyd. Szymon Askenazy, 1906.

Siewierz. Czeladź. Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i Księstwa Siewierskiego. Red. Feliks Kiryk. Katowice: Muzeum Śląskie, 1994.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 10. Red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Filip Sulimierski. Warszawa: nakładem Władysława Walewskiego, 1889.

Słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym. Red. Lidia Winniczuk. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986.

Turner Katherine: Wraxall, Sir Nathaniel William. W: Oxford Dictionary of National Biography, t. 60. Wyd. H. C. G. Matthew i Brian Harrison, New York: Oxford University Press, 2004, s. 396–398.

Waniek Danuta: Duchowieństwo polskie i Watykan wobec Konstytucji 3 Maja. „Dziennik Trybuna” 2014, nr 86–87 z 5–6 maja, s. 10–11.

Wielka encyklopedya powszechna ilustrowana, t. 45. Warszawa: nakładem Komitetu Redakcyjnego, 1910.

Wraxall Nathaniel W.: Wspomnienia z Polski 1778. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1. Oprac. Wacław Zawadzki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963, s. 477–557.

Żelazny Krystian Z.: Księstwo Siewierskie. Prawo i ustrój a suwerenność względem Korony Królestwa Polskiego. Katowice: „Śląsk” – Wydawnictwo Naukowe, 2016.

Żuraw Józef: Sacrum a historia. „Tygodnik Współczesny – Argumenty” 1984, nr 26 z 24 czerwca, s. 13.

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2017, XXIII, s. 161 - 179

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Rzekomy list księcia biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka „z niewoli moskiewskiej” do Senatu i polskiego rządu

Angielski:

Letter presumed to be from the Bishop of Krakow “under Russian captivity” to the Polish Senate and Government

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Stanisław Ludwik Krowicki (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski