FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Ostępy języka. Modernistyczna proza Djuny Barnes w polskim tłumaczeniu

Publication date: 2021

Przekładaniec, 2021, Issue 42 – Krytyka przekładu i okolice, pp. 160 - 179

https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.022.14333

Authors

Izabela Sobczak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0001-7167-5767 Orcid
All publications →

Titles

Ostępy języka. Modernistyczna proza Djuny Barnes w polskim tłumaczeniu

Abstract

Backwoods of Language. The Modernist Prose of Djuna Barnes in Polish Translation

No sooner than after eighty years since the moment of the original publication of Djuna Barnes’s Nightwood was Polish literary market enriched by a translation of one of the most peculiar novels of the Euro-American modernism. Marcin Szuster’s translation under Polish title Ostępy nocy has already managed to earn much praise and also some prizes and open a first Polish discussion about the work of the eccentric American writer. The paper’s focus is to analyze the Polish translation of Nightwood with a special interest in Barnes’s style as it becomes a central character in the novel which connects, according to feminist critics (K. Kaivola, S. Benstock), to its emancipatory potential. In my paper I follow a claim that the complex style of this prose writing is a (conscious) manifestation of a woman’s voice (as an affect), behind which one can discover a body – one that experiences and is experienced (J. Taylor). The body, both a structural and a rhetorical category in feminist criticism, in Barnes’s prose can be seen as an element organizing time and space – therefore, ambiguity of her terms and complexity of style are forming a true translation challenge. Marcin Szuster as a translator needs to follow Barnes’s “distinctive point of view,” which is a “feminine” one and distanced by the length of gender, experience and time.

References

Download references
Balcerzan, Edward. 2005. Metafory, które „wiedzą ”czym jest tłumaczenie, „Teksty Drugie” 5, s. 41–52.
— 2013. Zmiana czyli kontynuacja, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 380–394.
Balcerzan, Edward, Rajewska, Ewa (red.). 2007. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–2005, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Barnes, Djuna. 2015. Nightwood, Londyn: Faber&Faber.
— Ostępy nocy, przeł. i posłowie M. Szuster, Wrocław: Ossolineum.
Benstock, Shari. 2004. Kobiety z lewego brzegu. Paryż1900–1940, przeł. E. Krasińska, P. Mielcarek, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Borkowska, Grażyna. 1995. Metafora drożdży. Co to jest poezja/literatura kobieca?, „Teksty Drugie” 3–4, s. 31–44
Boy-Żeleński, Tadeusz. 1958. Obiad literacki. Proust i jego świat, Warszawa: PIW.
Byrska, Olga. 2018. Z otchłani w otchłań. Rozmowa z Marcinem Szustrem, „Dwutygodnik”, [online] https://www.dwutygodnik.com/artykul/8172-z-otchlani-w-otchlan.html [dostęp: grudzień2018].
Chamberlain, Lori. 2009. Gender a metaforyka przekładu, przeł. A. Sadza, w: P. Bukowski, M. Heydel (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Znak, s. 386–402.
Exodus 32; 6–8. Bible Gateway, [online] https://www.biblegateway.com/verse/en/Exodus%2032%3A7) [dostęp: 27 lipca 2021].
Fiedorczuk, Julia. 2019. O czym nie da się mówić, o tym trzeba śpiewać, „Literatura na Świecie” 11–12, s. 326–335.
Field, Andrew. 1983. Djuna. The Life and Time of Djuna Barnes, New York: G.P. Putnam’s Sons.
Gdańskie Spotkania Literackie „Odnalezione w tłumaczeniu”. 2019, [online] http://odnalezionewtlumaczeniu.pl/nominacje-do-nagrody-translatorskiej/ [dostęp: 24 lipca 2021].
Goldstone, Andrew. 2017. Kosmopolityzm jako styl, przeł. M. Rychter, „Literatura na Świecie” 5–6, s. 34–63.
Herring, Phillip. 1995. Djuna. The Life and Work of Djuna Barnes, New York: Viking Penguin.
— 1996. Djuna and the Scholars, “The New York Times”, February 4.
Heydel, Magda. 2011, Import, szmugiel i zdrada, „Tygodnik Powszechny” 44, [online] https://www.tygodnikpowszechny.pl/import-szmugiel-i-zdrada-140890 [dostęp: 27 lutego 2021].
Jarniewicz, Jerzy. 2002. Tłumacz jako twórca kanonu, w: J. Jarniewicz, Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków: Znak, s. 35–42.
Kaivola, Karen. 1991. All Contraries Confounded: The Lyrical Fiction of Virginia Woolf, Djuna Barnes, and Marguerite Duras, Iowa City: University of Iowa Press.
Kraskowska, Ewa. 2018. Porównywanie jako metoda krytyki przekładu, „Tekstualia” 2, s. 53–63.
Lefevere, André. 1981. Beyond the Process. Literary Translation in Literature and Literary Theory, w: M.G. Rose (red.), Translation Spectrum, Albany: State University of New York Press, s. 52–59.
Marcus, Jane. 1989. Laughing at Leviticus: “Nightwood” as Woman’s Circus Epic, „Cultural Critique” 13, s. 143–190.
Murek, Weronika. 2018. Bezdomna Djuna, „Książki. Magazyn do Czytania” 6 (33), s. 57–59.
Nalewajk, Żaneta. 2006. Ciało jako metafora epistemologiczna modernizmu, „Tekstualia” 2(5), [online] https://tekstualiascience.com/resources/html/article/details?id=193570 [dostęp: 23 marca 2021].
Narodowy Korpus Języka Polskiego. 2008–20010, [online] http://nkjp.pl/poliqarp/nkjp300/ [dostęp: 26 lutego 2021].
Nowy Słownik Fundacji Kościuszkowskiej (The New Kosciuszko Foundation Dictionary). 2002. Instytut Filologii Angielskiej UAM, [online].
Oxford English Dictionary. The Definitive Record of the English language, [online]
https://www-1oed-1com-1018678nj32b5.han.amu.edu.pl/ [dostęp: 5 kwietnia 2019].
Piechucka, Alicja. 2019. Rzecz o kobiecie i kobietach, „Nowe Książki” 9, s. 50–51.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. 2000. Poznań: Pallottinum.
Radia, Pavlina. 2016. Nomadic Modernisms and Diasporic Journeys of Djuna Barnes and Jane Bowles: “Two Very Serious Ladies”, Leiden: Brill.
Rodowska, Krystyna, Sulik Paweł, Prądzyńska Liwia. 2018. Boy-Żeleński wykastrował Prousta – o nowym tłumaczeniu „W poszukiwaniu straconego czasu”, Wieczór Radia TOK FM [audycja radiowa], [online] https://audycje.tokfm.pl/podcast/70267,Boy-Zelenski-wykastrowal-Prousta-o-nowym-tlumaczeniu-W-poszukiwaniu-utraconego-czasu [dostęp: 28 lutego 2021].
Sheppard, Richard. 2004. Problematyka modernizmu europejskiego, przeł. P. Wawrzyszko, w: R. Nycz (red.), Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, Kraków: Universitas, s. 71–141.
Siemek, Andrzej. 2016. Dumając nad Boyem. Przekład jako wizja obowiązkowa, w: P. Sommer (wybór i oprac.), O nich tutaj. Książka o języku i przekładzie, Instytut Książki – Literatura na Świecie: Kraków–Warszawa, s. 72–78.
Singer, Allan. 1984. The Horse Who Knew Too Much: Metaphor and the Narrative of Discontinuity in “Nightwood”, “Contemporary Literature” V. 25, nr 1, s. 66–87.
Słownik Języka Polskiego PWN, [online] https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 23 marca 2021].
Spivak, Gayatri. 2009. Polityka przekładu, w: P. Bukowski, M. Heydel (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Znak, s. 405–427.
Szuster, Marcin. 2018. Żeby to uszom przyjemnie było, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 384–390.
— 2019. Posłowie, w: D. Barnes, Ostępy nocy, przeł. M. Szuster, Wocław: Ossolineum. 
Świerkosz, Monika. 2008. Feminizm korporalny w badaniach literackich. Próba wyjścia poza metaforykę cielesności, „Teksty Drugie” 1–2, s. 75–95.
Taylor, Julie. 2012. Djuna Barnes and Affective Modernism, Edynburg: University Press.

Information

Information: Przekładaniec, 2021, Issue 42 – Krytyka przekładu i okolice, pp. 160 - 179

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Ostępy języka. Modernistyczna proza Djuny Barnes w polskim tłumaczeniu

English:

Backwoods of Language. The Modernist Prose of Djuna Barnes in Polish Translation

Authors

https://orcid.org/0000-0001-7167-5767

Izabela Sobczak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0001-7167-5767 Orcid
All publications →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Published at: 2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Izabela Sobczak (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish