FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Sensacja prasowa w gazecie lokalnej (recepcja wątku seryjnego mordercy Petera Kürtena w Pałuczaninie)

Data publikacji: 2018

Zeszyty Prasoznawcze, 2018, Tom 61, Numer 3 (235), s. 476 - 494

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.18.029.10131

Autorzy

Katarzyna Wodniak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
https://orcid.org/0000-0003-1844-418X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Sensacja prasowa w gazecie lokalnej (recepcja wątku seryjnego mordercy Petera Kürtena w Pałuczaninie)

Abstrakt

Press sensation in the local newspaper (the reception of serial killer Peter Kürten’s plot in Pałuczanin)

In the history of the Polish press of the interwar period, a provincial publishing center located in Żnin on Pałuki region played a major role, in which in 1933–1939 a dynamically developing press company was operating, offering high-circulation titles of nationwide coverage (Moje Powieści, Moja Przyjaciółka). The first step towards the creation of the later Publishing House of Alfred Ksycki was the establishment of the Pałuczanin newspaper in 1927, on which basis subsequent publishing initiatives were undertaken. The periodical, enclosed with a few additions, edited in accordance with the principle of “everything for everyone”, announced the upcoming epoch of mass press and resorted to various ways of acquiring readers. Reports of a serial murderer of women operating in the late 1920s in Düsseldorf, hailed as a ‘vampire’ or ‘ghost’ were among them. The article shows the ways of exploiting this plot in a local newspaperby comparing it with other selected titles: Gazeta Wągrowiecka, Kurier Poznański, Dziennik Poznański, Ilustrowany Kurier Codzienny.

Streszczenie

W dziejach polskiej prasy okresu międzywojnia poważną rolę odegrał prowincjonalny ośrodek wydawniczy zlokalizowany w Żninie na Pałukach, w którym w latach 1933–1939 działał rozwijający się prężnie koncern prasowy, mający w swojej ofercie wysokonakładowe tytuły o zasięgu ogólnokrajowym (Moje Powieści, Moja Przyjaciółka). Pierwszym krokiem w stronę utworzenia późniejszych Zakładów Wydawniczych Alfreda Ksyckiego było założenie w 1927 roku gazety Pałuczanin, na której fundamencie podejmowane były kolejne inicjatywy wydawnicze. Periodyk, obudowany kilkoma dodatkami, redagowany w myśl zasady „wszystko dla wszystkich”, zapowiadał nadchodzącą epokę prasy masowej i uciekał się do różnych sposobów pozyskiwania czytelników. Należały do nich m.in. doniesienia o seryjnym mordercy kobiet działającym w późnych latach 20. na terenie Düsseldorfu, okrzykniętym mianem „wampira” lub „upiora”. Artykuł pokazuje sposoby eksploatacji tego wątku w piśmie lokalnym poprzez porównanie go w innymi wybranymi tytułami: Gazetą Wągrowiecką, Kurierem Poznańskim, Dziennikiem Poznańskim, Ilustrowanym Kurierem Codziennym.

Bibliografia

Bańdo A. (2010). Ilustrowany Kurier Codzienny – pierwsze nowoczesne polskie pismo masowe. W: G. Wrona, P. Borowiec, K. Woźniakowski (red.). Ilustrowany Kurier Codzienny (1910–1939). Księga pamiątkowa w stulecie powstania dziennika i wydawnictwa (s. 87–102). Kraków–Katowice.

Cegielski T. (2015). Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i narodziny nowoczesności 1841–1941. Warszawa.

Christie A. (2015). Pasażer do Frankfurtu. Poznań–Wrocław.

Fikus F. (1973). Ze wspomnień. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, z. 1, s. 109–129.

Fikus F. (1978). Kurier Poznański i inne wydawnictwa prasowe Drukarni polskiej S.A. w Poznaniu w latach 1918–1939. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 4, s. 49–53.

Fikus F. (1979). Wielkie wydawnictwo prasowe w małym mieście. Dwie Przyjaciółki. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 1, s. 79–93.

Jaźwiecki M. (2016). „Potwór z Düsseldorfu” Witkacego sprzedany za 170 tys. zł. Najdroższa fotografia na aukcjach w Polsce [http://wyborcza.pl/5,140981,20920146.html; 7.08.2017].

Jelinek J. (2007). Krzyccy. Żniński koncern prasowy 1920–1950. Żnin.

Józef Jondro. wlkp24.info [http://wlkp24.info/wspomnienie/w-jondro-jozef-56537/; 7.08.2017].

Katalog Prasowy PARA (1931). Poznań, R. 7.

Kaźmierski J. (b.d.). Prasa żnińska (maszynopis w zbiorach Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Żninie).

Książka adresowa miasta Ostrowa opracowana według źródeł urzędowych przez urzędnika miejskiego Jana Kajdasza (1927–1928). Ostrów.

Martuszewska A. (2006). Sensacja. W: T. Żabski (red.). Słownik literatury popularnej (s. 566). Wrocław.

Notkowski A. (1982). Polska prasa prowincjonalna Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939). Warszawa–Łódź.

Notkowski A. (1992). Zawrotna kariera prowincjonalnego młodzieńca (Alfred Ksycki). Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 3–4, s. 67–75.

Paczkowski A. (1980). Prasa polska w latach 1918–1939. Warszawa.

Peter Kürten. W: Murderpedia. The Encyclopedia of Murderers [http://murderpedia.org/male.K/k/kurten-peter.htm; 7.08.2017].

Poppek A. (2013). Peter Kürten – wszystkie zboczenia w jednym człowieku. W: tejże, Seryjni mordercy. Prawdziwe historie XX wieku (s. 195–207). Warszawa.

Poręba S. (2001). Tadeusz Niewiakowski (1893–1982). Kalendarz Grudziądzki 2002, s. 125.

Purczyński W. (2011). Kazimierz Bonowski 1890–1945 (2). Głos Wągrowiecki, nr 51/52, s. 19.

Tak bardzo „normalni”… Z profesorem Brunonem Hołystem rozmawia Anna Poppek. (2013). W: A. Poppek. Seryjni mordercy. Prawdziwe historie XX wieku (s. 11–25). Warszawa.

Władyka W. (1982). Krew na pierwszej stronie. Sensacyjne dzienniki Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa.

Artykuły prasowe w gazetach (wyszczególnione w przypisach):

Dziennik Poznański 1931 nr 85, 95, 153.

Gazeta Wągrowiecka 1930 nr 37, 75, 84, 98, 144; 1931 nr 94, 151.

IKC (z dodatkami) 1929 nr 318, 320, 325, 337, 340, 344; 1930 nr 25, 67, 144, 145; 1931 nr 7, 98–101, 128, 164, 175, 184, 292.

Kurier Poznański 1929 nr 567.

Pałuczanin 1927 nr 1; 1928 nr 22; 1929 nr 128, 135, 145; 1930 nr 61, 108–144; 1931 nr 8, 52, 54, 114, 142; 1935 nr 131.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2018, Tom 61, Numer 3 (235), s. 476 - 494

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Sensacja prasowa w gazecie lokalnej (recepcja wątku seryjnego mordercy Petera Kürtena w Pałuczaninie)
Angielski:
Press sensation in the local newspaper (the reception of serial killer Peter Kürten’s plot in Pałuczanin)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-1844-418X

Katarzyna Wodniak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
https://orcid.org/0000-0003-1844-418X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska

Publikacja: 2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Katarzyna Wodniak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski