FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Egon Erwin Kisch znowu górą. Wstęp do rozważań nad reportażem postmodernistycznym

Data publikacji: 31.03.2022

Zeszyty Prasoznawcze, 2022, Tom 65, Numer 1 (249), s. 45 - 58

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.22.004.15334

Autorzy

Kazimierz Wolny-Zmorzyński
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach
https://orcid.org/0000-0002-8051-8488 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Egon Erwin Kisch znowu górą. Wstęp do rozważań nad reportażem postmodernistycznym

Abstrakt

W prezentowanym artykule zastosowano metodę opisowo-historyczną. Celem artykułu jest wykazanie, że Egon Erwin Kisch to prekursor postmodernistycznych idei stosowanych w reportażu. Kisch po latach od debiutu reporterskiego (1906) jako pierwszy oficjalnie nie krył tego, że wprowadzał fikcję do uprawianego przez siebie gatunku i w swej książce pt. „Jarmark sensacji” (1942) się do tego przyznał. Kisch, aby osiągnąć sukces, zastosował w reportażu metodę zmyślania faktów i wywoływania sensacji w celu przyciągnięcia uwagi odbiorcy. To także ulubiony sposób mówienia o rzeczywistości, szczególnie przez współczesnych reporterów, piszących w stylu gonzo. Kisch pisał z werwą, fantazją, pokazywał m.in. świat nizin społecznych, ich mniej przyjazną stronę. Niniejszy artykuł jest pierwszą w literaturze o Egonie Erwinie Kischu próbą wskazania na autora „Jarmarku sensacji” jako pioniera stylu gonzo.

Egon Erwin Kisch is on top again. Introduction to considerations on postmodern reportage

In the submitted article, the descriptive-historical method was used. The aim of the article is to recognize Erwin Egon Kisch as a precursor of postmodern ideas in reportage. Years after his journalistic debut (1906), Kisch was the first not to officially hide the fact that he introduced fiction to the genre he cultivated and in his book The Sensational Fair(1942) he admitted it. To achieve success, Kisch used sensational reporting in order to attract the viewer’s attention. It is also a very popular way of dicussing the reality by modern gonzo-style reporters. Kisch wrote with verve and fantasy. He showed the world of social lowlands, their less friendly side. This article is the first attempt in the literature on Egon Erwin Kisch to point to the gonzo-style of reporting.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Adamczewska I. (2014a). Materiały do „Słownika Rodzajów Literackich” – Gonzo journalism. Zagadnienia Rodzajów Literackich, t. 57 (113), z. 1, s. 341–343.
Adamczewska I. (2014b). Wariacje na temat pewnego paktu. O dziennikarstwie gonzo. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, nr 3, s. 187–204.
Adamczewska I. (2020). Łże-reportaże i prawdziwe fikcje. Powieść dziennikarska i reportaż w czasie postprawdy i zwrotu performatywnego. Łódź.
Bauer Z. (2011). Dziennikarstwo „gonzo”: epizod czy trwały trend w dziennikarstwie? W: K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek (red.), Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku (s. 81–93). Warszawa.
Dąbrowska J. (2016). Obraz państwa postapokaliptycznego w prozie Ziemowita Szczerka. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Philologiae, vol. 34, s. 187–199.
Gadamer H.G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran. Kraków.
Kalin A. (2018). Polska szkoła zmyślania – literacki reportaż podróżniczy. Podróże z Mordoru do Międzymorza Ziemowita Szczerka. Forum Poetyki, nr 11–12, s. 64–85.
Kaliszewski A. (2008). Literatura (dla dziennikarza) informacją „wyższego piętra”. W: K. Wolny-Zmorzyński, A. Kaliszewski, W. Furman, K. Pokorna-Ignatowicz. Źródła informacji dla dziennikarza. Warszawa.
Kaliszewski A. (2019). Polski reportaż „gonzo” na tle historii i teorii podgatunku. W: K. Frukacz (red.). Literatura polska w świecie, t. 7: Reportaż w świecie, światowość reportażu (s. 215–229). Katowice.
Kupidura R. (2019). Gonzo uwikłane, przemoc przedstawienia oraz mozaika fantazmatów narodowych, czyli o „ukraińskiej trylogii” Ziemowita Szczerka. Porównania, nr 1, s. 55–67.
Rorty R. (1996). Przygodność, ironia i solidarność, tłum. R. Kubicki, A. Zeidler-Janiszewska. Warszawa.
Szulakiewicz M. (2012). O prawdzie i innych ważnościach. W: M. Szulawiewicz. O człowieku w czasach trudnych. Urywki filozoficzne. Toruń.
Szydłowska J. (2015). O pożytkach z podglądania marginesu, czyli po co centrum peryferie. Egzotyzacja świata w prozie reportażowej Ziemowita Szczerka (Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian). W: W. Browarny, D. Lisak-Gębala, E. Rybicka (red.). Centra–peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku (s. 375–387). Kraków.
Wańkowicz M. (1972). Błędy paralaktyczne. W: M. Wańkowicz. Przez cztery klimaty 1912–1972. Warszawa.
Żyrek-Horodyska E. (2017). Od amerykańskiego snu Thompsona po ukraiński Mordor Szczerka. Estetyzacja świata w duchu gonzo. Konteksty Kultury, nr 2, s. 217–232.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2022, Tom 65, Numer 1 (249), s. 45 - 58

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Egon Erwin Kisch znowu górą. Wstęp do rozważań nad reportażem postmodernistycznym

Angielski:

Egon Erwin Kisch is on top again. Introduction to considerations on postmodern reportage

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8051-8488

Kazimierz Wolny-Zmorzyński
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach
https://orcid.org/0000-0002-8051-8488 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Publikacja: 31.03.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kazimierz Wolny-Zmorzyński (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski