FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Przekraczanie granic polityki zinstytucjonalizowanej. Ruchy społeczne jako aktorzy polityki nieinstytucjonalnej – od teorii do praktyki

Data publikacji: 30.06.2023

Teoria Polityki, 2023, Nr 7/2023, s. 13 - 31

https://doi.org/10.4467/25440845TP.23.002.17515

Autorzy

Grzegorz Foryś
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-9411-2681 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Przekraczanie granic polityki zinstytucjonalizowanej. Ruchy społeczne jako aktorzy polityki nieinstytucjonalnej – od teorii do praktyki

Abstrakt

Artykuł jest próbą konceptualizacji polityki pozainstytucjonalnej, a także ukazuje jej rosnącą rolę we współczesnej polityce. W artykule przyjęto tezę, że wspólnym elementem przyczyn wzrostu znaczenia polityki pozainstytucjonalnej, który zbliża, a nawet włącza politykę pozainstytucjonalną do polityki konwencjonalnej, jest protest. Stanowi on centralną kategorię analityczną, wokół której można zbudować teoretyczne uzasadnienie przyjętej tu tezy, zgodnie z którą polityka pozainstytucjonalna stała się współcześnie częścią tzw. polityki tradycyjnej. Argumenty przemawiające za tą tezą można po- dzielić na dwa główne nurty: pierwszy, systemowy, dotyczy przemian, jakie dotknęły zinstytucjonalizowaną politykę w systemach demokratycznych na przestrzeni ostatniego półwiecza, drugi, partycypacyjny, odnosi się do wieloaspektowego rozwoju ruchów społecznych we współczesnych społeczeństwach. Oba argumenty obejmują szeroki zestaw czynników, które oddziałują na siebie w procesie kształtowania polityki pozainstytucjonalnej, a w konsekwencji podnoszą jej rangę i poziom legitymizacji.

ABSTRACT

Crossing the Borders of Institutionalized Politics: Social Movements as Actors of Non-Institutional Politics: From Theory to Practice

The article attempts to conceptualize non-institutional politics, as well as shows the process of its growing role in contemporary politics. The thesis was adopted that a common element of the detailed reasons for the growing importance of non-institutional politics, which brings closer and even includes non-institutional politics into conventional politics, is protest. It constitutes the central analytical category around which to build a theoretical justification for the thesis adopted here, which states that nowadays non-institutional politics has become part of the so-called traditional politics. The arguments for this thesis can be divided into two main streams: the first, systemic, concerns the transformations that have affected the institutionalized politics within democratic systems over the last half-century, the second, participatory, refers to the multifaceted development of social movements. Both include a broad set of factors that the process of developing non-institutional policy and, consequently, increase its rank and legitimacy.

Bibliografia

Buechler, S.M. (2008). „Teorie nowych ruchów społecznych”. Tłum. P. Sadura. W: K. Gorlach, P.H. Mooney (red.). Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 161–188.

Dahl, R.A. (1971). Polyarchy: Participation and Opposition. New Haven–London: Yale University Press.

Dahl, R.A. (1995). Demokracja i jej krytycy. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Znak.

Dalton, R. (1988). Citizens Politics in Western Democracies. New York: Chatham House.

della Porta, D., Diani, M. (1999). Social Movements. Oxford: Blackwell.

della Porta, D., Diani, M. (2009). Ruchy społeczne. Wprowadzenie. Tłum. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Inglehart, R. (1997). Modernization and Postmodernization: Cultural, Economic and Political Change in 43 Societies. Princeton: Princeton University Press.

Inglehart, R. (2005). „Pojawienie się wartości postmaterialistycznych”. Tłum. S. Czarnik. W: P. Sztompka, M. Kucia (red.). Socjologia. Lektury. Kraków: Znak, s. 334–348.

McAdam, D., Tarrow, S., Tilly, Ch. (2001). Dynamics of Contentions. New York: Cambridge University Press.

McMichael, P. (ed.) (2010). Contesting Development: Critical Struggles for Social Change. New York: Routledge.

O’Brien, K.J. (2003). „Neither Transgressive nor Contained: Boundary-spanning Contention in China”. Mobilization: An International Journal, 8(1), s. 51–64.

Offe, C. (1985). „New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics”. W: Social Research, Vol. 52, No. 4: Social Movements. Greenwich Village: The New School, s. 817–868.

Offe, C. (1995). „Nowe ruchy społeczne. Przekraczanie granic polityki instytucjonalnej”. Tłum. P. Karpowicz. W: J. Szczupaczyński (red.). Władza i społeczeństwo, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 220–233.

Rosanvallon, P. (2011). Kontrdemokracja. Polityka w dobie nieufności. Tłum. A. Czarnacka. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Rose, J.D. (1982). Outbreaks: The Sociology of Collective Behavior. New York: The Free Press.

Rucht, D. (2010). Rosnące znaczenie polityki protest. Tłum. T. Pudłowski. W: R.J. Dalton, H.D. Klingemann (red.). Zachowania polityczne, t. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 349–369.

Sartori, G. (1994). Teoria demokracji. Tłum. P. Amsterdamski, D. Grinberg. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Slavina, A. (2021). „Unpacking Non-institutional Engagement: Collective, Communicative and Individualised Activism”. Acta Sociologica, 64(1), s. 86–102.

Tarrow, S., Meyer, D.S. (1998). „A Movement Society: Contentious Politics for a New Century. W: S. Tarrow, D.S. Meyer (eds.). A Movement Society: Contentious Politics for a New Century. Lanham, MD: Rowman and Littlefield Publishers, s. 1–28.

Tilly, Ch. (2006). Regimes and Repertoires. Chicago–London: Chicago University Press.

van Deth, J.W. (2014). „An Occupational Map of Political Participation”. Acta Politica, 49(3), s. 349–367.

Informacje

Informacje: Teoria Polityki, 2023, Nr 7/2023, s. 13 - 31

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Przekraczanie granic polityki zinstytucjonalizowanej. Ruchy społeczne jako aktorzy polityki nieinstytucjonalnej – od teorii do praktyki

Angielski:
Crossing the Borders of Institutionalized Politics: Social Movements as Actors of Non-Institutional Politics: From Theory to Practice

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-9411-2681

Grzegorz Foryś
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-9411-2681 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska

Publikacja: 30.06.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Grzegorz Foryś (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski