Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKrytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Data publikacji: 06.04.2018
Teoria Polityki, 2018, Nr 2/2018, s. 31 - 52
https://doi.org/10.4467/25440845TP.18.002.8437Autorzy
Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, co to jest krytyczna teoria polityki. Autor przedstawia historyczno-genealogiczne uwarunkowania tego podejścia, jego powiązania ze społeczną teorią krytyczną – głównie z koncepcją Habermasa. Rozważa problem uniwersalności teorii, która potrafi sprzeciwić się hegemonicznemu podmiotowi politycznemu, jakim jest państwo, i podważyć fundamenty jego instytucjonalnej stabilności. Jest to pytanie o teorię, która demaskuje umowność tych fundamentów jako dyskursów – językowych sposobów ujmowania rzeczywistości. Na czym miałaby polegać transcendentalność takiej teorii, zdolnej do wyzwalania podmiotów politycznych z poczucia bezsilności i niesprawiedliwości? Odpowiedzi na te pytania mają być zawarte w portretach dwóch typów krytycznego teoretyka polityki – stabilizatora oraz wygnańca. Przedstawienie i analiza ich adaptacji w autentycznej praktyce dyskursywnej oparte są na przykładach zaczerpniętych są z niemieckiego i polskiego dyskursu politycznego.
Critical Theory of Politics – Multiplied Portrait
Abstract: The article aim is to answer the question, what is the critical theory of politics? The author presents the historical and genealogical conditions of this approach, and relation to social critical theory – mainly the Habermas concept. This is a question about a theory that denounces the role of discourses – linguistic ways of capturing reality. What is the transcendental nature of such a theory, capable to release political subjects from feeling helpless and injustice? Answers to these questions are to be included in the portraits of the two types of critical theoretician of politics – the stabilizer and the exile.
Baberowski, J. (2015a). „Ungesteuerte Einwanderung. Europa ist gar keine Wertegemeninschaft”. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 14.09.2015.
Baberowski, J. (2015b). „«Natürlich kann auch ein Analphabet einen Asylgrund haben». Z Jörgem Baberowskim rozmawia Simon Strauss”. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 20.09.2015.
Badiou, A. (2010). Byt i zdarzenie, przeł. P. Pieniążek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, przeł. T. Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bohman, J. (2003). „Critical Theory as Practical Knowledge: Participants, Observers, and Critics”. W: S.P. Turner, P.A. Roth (eds.). The Blackwell Guide to the Philosophy of the Social Sciences. Oxford: Blackwell.
Brunkhorst, H. (2014). Kritik und kritische Theorie. Baden-Baden: Nomos.
Buksiński, T. (2001). „Doświadczenie w naukach społecznych”. W: T. Buksiński (red.). Doświadczenie. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii.
Butler, J. (2010). Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, przeł. A. Ostolski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Butler, J. (2011). Ramy wojny. Kiedy życie godne jest opłakiwania?, przeł. A. Czarnacka, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa. Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka.
Butler, J. (2016). Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, przeł. J. Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Dreier, Ch. (2015). „Jörg Baberowski hetzt gegen Flüchtlinge”. World Socialist Web Site, 1.10.2015, https://www.wsws.org/de/articles/2015/10/01/babe-o01.html (dostęp: 2.05.2018).
Dziubka, K. (2017). „Polityczność jako sfera pierwszoosobowych doświadczeń”. W: A. Czajkowski, D. Drałus, L. Sobkowska, M. Wichłacz (red.). Zjawiska polityczne w perspektywie teoretycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi W. Jabłońskiemu. Wrocław: Instytut Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Giddens, A. (2003). Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, przeł. S. Amsterdamski. Poznań: Zysk i S-ka.
Grant, R.W. (2004). „Political Theory, Political Science, and Politics”. W: S.K. White, J.D. Moon (eds.). What is Political Theory? London: Sage Publications.
Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. T. 2: Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hegel, G.W.F. (2002). Fenomenologia ducha, przeł. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Hudzik, J.P. (2016). „Intelektualiści w sferze publicznej. Konteksty niemieckie”. Studia Philisophica Wratislaviensia, t. XI, z. 2.
Hudzik, J.P. (2017). „Teoria polityki w ruchu”. W: J. Nocoń (red.). Zagadnienia teorii polityki. Gdańsk: Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
Jabłoński, A.W. (2017). „Instytucjonalne aspekty teorii polityki”. Teoria Polityki, 1.
Laclau, E. (2014). „Tożsamość i hegemonia. Rola uniwersalności w ustanawianiu logiki politycznej”, przeł. S. Królak. W: J. Butler, E. Laclau, S. Žižek. Przygodność, hegemo nia, uniwersalność. Wspołczesne debaty na lewicy. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Laclau, E., Mouffe, Ch. (2007). Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, przeł. S. Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Leder, A. (2013). Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
MacDonald, K. (2012). Kultura krytyki. Ewolucjonistyczna analiza zaangażowania Żydow w XX-wieczne ruchy intelektualne i polityczne, przeł. M. Szczubiałka. Warszawa: Aletheia.
Oakeshott, M.J. (2008). O postępowaniu człowieka, przeł. M. Szczubiałka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sloterdijk, P. (2012). „Teoria krytyczna umarła”, przeł. A. Serafin. Kronos, 3.
Tugendhat, E. (2004). Wykłady o etyce, przeł. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Informacje: Teoria Polityki, 2018, Nr 2/2018, s. 31 - 52
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Critical Theory of Politics – Multiplied Portrait
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
Publikacja: 06.04.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2565
Liczba pobrań: 1540