Jan P. Hudzik

On deforming forming and other design paradoxes

This paper joins the philosophical reflection on design. A historiosophical approach to this phenomenon is complemented by phenomenological descriptions depicting different types of its paradox. Design is considered here as an effect of the impetus for visualization encoded in Western culture and connected with the privileged position of the sense of sight present in this culture. The visibility of things – products – is to restore in modern people a sense of security and to deliver them from the fear of nothingness. Such a historiosophical approach is connected to constructivism, as it combines design with the creation of reality, the creation which consists in imposing form – i.e. human program and project – on (chaotic) things. Main theorem: Thing-form-shaping practices are not neutral with respect to existence and axiology because they also inevitably de-form the world. Questions: What does this paradox mean and in what ways does it emerge, and how is it given in experience? What is the end of all these experiments (with regard to appearances, shapes and forms) conducted on reality or nature? What are the cultural, moral, political or social consequences of reducing the meaning – and existence – of things to their visible shapes? 

Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, co to jest krytyczna teoria polityki. Autor przedstawia historyczno-genealogiczne uwarunkowania tego podejścia, jego powiązania ze społeczną teorią krytyczną – głównie z koncepcją Habermasa. Rozważa problem uniwersalności teorii, która potrafi sprzeciwić się hegemonicznemu podmiotowi politycznemu, jakim jest państwo, i podważyć fundamenty jego instytucjonalnej stabilności. Jest to pytanie o teorię, która demaskuje umowność tych fundamentów jako dyskursów – językowych sposobów ujmowania rzeczywistości. Na czym miałaby polegać transcendentalność takiej teorii, zdolnej do wyzwalania podmiotów politycznych z poczucia bezsilności i niesprawiedliwości? Odpowiedzi na te pytania mają być zawarte w portretach dwóch typów krytycznego teoretyka polityki – stabilizatora oraz wygnańca. Przedstawienie i analiza ich adaptacji w autentycznej praktyce dyskursywnej oparte są na przykładach zaczerpniętych są z niemieckiego i polskiego dyskursu politycznego.

Critical Theory of Politics – Multiplied Portrait

Abstract: The article aim is to answer the question, what is the critical theory of politics? The author presents the historical and genealogical conditions of this approach, and relation to social critical theory – mainly the Habermas concept. This is a question about a theory that denounces the role of discourses – linguistic ways of capturing reality. What is the transcendental nature of such a theory, capable to release political subjects from feeling helpless and injustice? Answers to these questions are to be included in the portraits of the two types of critical theoretician of politics – the stabilizer and the exile.

Celem artykułu jest odtworzenie myśli politycznej zawartej w teorii francuskiej, związanej z postmodernizmem, znanej jako poststrukturalizm lub dekonstrukcja. Miała ona odpowiedzieć między innymi na takie pytania jak: Skąd biorą się nierówności i niesprawiedliwości w demokracji? I jaki jest udział w ich tworzeniu wiedzy naukowej, powstającej w ramach państwowych instytucji takich jak uniwersytety? Na czym polega fenomen władzy i relacji podległości w sytuacji, gdy chodzi o wolnych ludzi w państwie, które ma stać na straży ich praw jako obywateli i ludzi w ogóle? Artykuł, poza uwagami wstępnymi, składa się z sześciu części. Pierwsza opisuje kontekst społeczno-polityczny, w którym pojawia się postmodernizm. Część druga dotyczy teorii francuskiej. Czym jest dekonstrukcyjna teoria polityki i na czym polega stosowana przez nią metoda badań – o tym traktuje część trzecia. Część czwarta zajmuje się przemocą i uwodzeniem jako formami władzy sprawowanej także przez samych jej teoretyków. O polityce i władzy zredukowanej do systemu prawnego opowiada część piąta. Część ostatnia, szósta, mówi o sprawiedliwości rozumianej jako utopijne impulsy w teorii – zawiera wnioski z dekonstrukcyjnej analizy polityki.

Power and That which is Politically Indefinable: The Untimely Meditations about Deconstruction

Abstract: The aim of this paper is to reconstruct political thought contained in the so-called French theory, associated with postmodernism and known as post-structuralism and deconstruction. The theory had to provide answers to questions like, what is the cause of inequalities and injustices in democracy? How is scientific knowledge generated by public research institutions like universities involved in the creation of these inequalities and injustices? What is the phenomenon of power and submission in the case of free people who live in a state which should safeguard their human and civil rights? This paper consists of preliminary comments and six main parts. Part one describes social and political context in which postmodernism arises. Part two deals with French theory. Part three relates to deconstructive political theory and its research method. Part four is about violence and seduction as forms of power exercised also by its theorists themselves. Part five deals with both politics and power reduced to legal order. Part six, the last one, is about justice understood as utopian pulses contained within theory – it includes the conclusions of deconstructive political analysis.