Kilka uwag o fenomenie kultu św. Wita w kulturze ludowej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKilka uwag o fenomenie kultu św. Wita w kulturze ludowej
Data publikacji: 12.12.2016
Studia Historica Gedanensia, 2016, Tom 7 (2016), s. 217 - 236
https://doi.org/10.4467/23916001HG.16.011.6396Autorzy
Kilka uwag o fenomenie kultu św. Wita w kulturze ludowej
The cult of Saint Vitus is an unusual phenomenon due to its genesis, the number of patrocinia (more than 1300 in medieval Europe), and the position of the saint in German, Polish, Czech, Serbian and, first of all, Italian folk culture. Nowadays, in Italy the cult of saint Vitus is extremely active, very spectacular and strongly connected with the local culture. Lack of knowledge about the life and martyrdom of the Saint did not disturb the development of the cult. The record on Vitus in Martyrologium Hieronimianum (5th/6th centuries) was very crucial and made Vitus a historical character, suffering from persecution of Christians in Mazzara del Vallo in Sicily. In the middle of 6th century, his bones were translated to Italian Peninsula, although even earlier, Saint Vitus partocinia note down places near Grado, Akwilea, and Poligiano. Most probably, in 8th century the Saint goes from Rome to St. Denis, and in 9th century from there to Old Korbea in Saxony. Translation to Saxony turned out to be a mile stone in the development of the cult, with powerful German rulers as its promoters. In late Middle Ages, cults of the first martyrs face natural crisis, giving way to Marian and Christological cult. Saint Vitus also loses his place in the main altars and church preliminaries, but quickly regains his former importance in folk culture as one of the fourteen assistants in various needs. As it is today, in Italy he cured those bitten by dogs, in Germany he healed dancers and those suffering from chorea, in Poland and Czech Republic he took care of young corn and told spring and summer time. As scientists presume, the popularity and reception of the cult of Saint Vitus (Saint Vida) in Serbia was caused by phonetic similarity of his name to the Slavic god’s name Svantevit. Back in 18th century, Saint Vida was associated with the defeat of Serbs in Kosovo Polje in 1389 as well as with the Turkish enslavement. At the end of 19th century, during increased fights for freedom, Saint Vida was incorporated into the pantheon of Orthodox saints. In contemporary Serbia, 28 June is a public holiday, known as Vidovdan, when tribute is paid to those who lost their lives fighting for the homeland. In Serbian folk culture, Vid is the patron of good sight, predicting future and the ability to profoundly see political and everyday life matters.
Męczennicy, wstępy, oprac. i wybór tekstów Ewa Wipszycka i Marek Starowiejski (Kraków: Znak, 1991)
Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych (Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2000)
Aleksandra Witkowska, „Miracula średniowieczne – funkcje przekazu ustnego i zapisu literackiego”, w Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, red. Bronisław Geremek (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978)
Aleksandra Witkowska, Sancti.Miracula.Peregrinationes. Wybór tekstów z lat 1974–2008 (Lublin: Werset, 2009)
Hippolyte Delahaye, Les origines du culte des martyrys(Bruxelles: Société des Bollandistes, 1933)
Jacek Soszyński, „Święty Wit a Świętowit rugijski”,Przegląd Humanistyczny28 (1984)
Jerzy Strzelczyk, Mity,podania,wierzenia dawnych Słowian(Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007).
Agostino Amore, „Vito, Modesto e Crescenzia, santi Martyri”, Bibliotheca Sanctorum Instituto Giovianni XXIII della Pontifica Universita Lateranense12 (1969)
Dario Ianneci, Il libro di San Vito.Storia,leggenda e culto di un santo medievale(Salerno: Edizioni Ofanto, 2000)
Pietro Messana, San Vito.Indagine su un martire di Cristo dei primi secoli(Trapani: Meeting Point, 2008)
Maria Rita Basta, „L’iconografia di San Vito in alcuni esemplari di arti minori siciliane”, w Congresso internazionale di studi su San Vito e il suo culto(Mazara del Vallo: Corrao, 2002).
Barbary Szczepanowicz, Zwierzęta i rośliny w życiu świętych oraz jako ich atrybuty (Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów, 2007)
Pierfrancesco Palazzotto, Nuove acquisizioni al Museo Diocesano di Palermo.Il San Vito Giovanni Gili(Studii e restauri 1), (Palermo: Museo Diocesano di Palermo, 2010): http://www.academia.edu/6549044/P._Palazzotto_M._Sebastianelli_Andrea_del_Brescianino_e_Giovanni_Gili_restaurati_al_Museo_Diocesano_di_Palermo, dostęp: 7 II 2015.
Henri Daniel‑Rops, Kościół pierwszych wieków (Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1969)
Hans J. Brüning, „1150 Jahre Vitus‑Verehrung in Corvey”, Höxter‑Corvey6 (1986)
Hedwig Röckelein, „Der heilige Vitus. Die Erfolgsgeschichte eines Importheiligen”, w Heiliges Westfalen.Heilige,Reliquien,Wallfahrt und Wunder im Mittelalter, hrsg. Gabriela Signori (Religion in der Geschichte. Kirche, Kultur und Gesellschaft, Bd. 11), (Bielefeld: Verlag für Regionalgeschichte, 2003)
MatthiasZender, „Entwicklung und Gestalt de Heiligenverehrung zwischen Rhein und Elbe in Mittelalter”, w Kunst und Kultur im Waserraum, hrsg. Heinz Stoob, Bd. 3 (Münster: Aschendorff, 1970), 296 i dalej; Karl H. Krüger, „Dionisius und Vitus als frühottonische Königsheilige”, Frühmittelalterliche Studien8 (1974)
Helmut Beuman, „Historiographische Konzeption und politische Ziele Widukinds von Corvey”,w idem, Wissenschaft vom Mittelalter.Ausgewählte Aufsätze(Koln–Wien: Böhlau 1972, reprint 2014)
Albert Hauck, Kirchengeschichte Deutschland, t. 3 (Leipzig: Hinrichs, 1896), 58.
Katarzyna Prochwicz i Artur Sobczyk, „Manie taneczne.Miedzy kulturą a medycyną”, Psychiatria Polska XLV, nr 2 (2011)
ušan Třeštík, Počátky Přemyslovců, Vstup Čechůdo dějin 530–935 (Praha: Nakladatelství Lidové Noviny 1997)
Karel IV.Literární dílo, red. Anežka Vidmanová (Praha: Vyšehrad, 2000)
Władysław Abraham, Organizacja kościoła w Polsce do połowy XII wieku (Poznań: Pallottinum 1962), 111.
Josef Vašica, „Umučení blazenych mučedniků Vita, Modesta a Krescencje”, w Na usvidu krestaňství, red. Vaclav Chaloupecky (Prag: Slovanský ustav, 1942)
Josef Žemlička, Počátký Čechkrálovských 1198–1253.Proměna státu a společnosti (Praha: Nakladatelství Lidové Noviny, 2002)
Wojciech Iwańczak, Tropem rycerskiej przygody.Wzorzec rycerski w piśmiennictwie czeskim XIV wieku (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985)
Zdenek Vašků, Hlod,slunci,deští,půdě a pluhu.Pranostikon (Praha: Academia, 2014)
Jacek Soszyński, „Kult św. Wita w Polsce średniowiecznej”, Przegląd Historyczny 75, z. 3 (1984)
Edward Zajkowski, „Apologia kultury pogańskiej w ideologiach narodowych odrodzeń XIX–XX wieku”, w KSIĘGA – NAUKA – WIARA w średniowiecznej Europie, red. Tomasz Ratajczak (Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2004)
Magdalena Rekść, Mity narodowe i ich rola w kreowaniu polityki na przykładzie państw byłej Jugosławii(Łódź: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, 2013)
Radosław Zenderowski, Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo‑Wschodniej.Między etnicyzacją religii a sakralizacją etosu (narodu) (Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011)
Informacje: Studia Historica Gedanensia, 2016, Tom 7 (2016), s. 217 - 236
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Kilka uwag o fenomenie kultu św. Wita w kulturze ludowej
Kilka uwag o fenomenie kultu św. Wita w kulturze ludowej
Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska
Publikacja: 12.12.2016
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1861
Liczba pobrań: 2949