FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Znaczenie cech temperamentu dla zaangażowania młodzieży w używanie alkoholu

Data publikacji: 20.12.2013

Psychologia Rozwojowa, 2013, Tom 18, Numer 3, s. 51 - 73

https://doi.org/10.4467/20843879PR.13.016.1470

Autorzy

Ryszard Poprawa
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Znaczenie cech temperamentu dla zaangażowania młodzieży w używanie alkoholu

Abstrakt

The Significance of temperament traits to young people’s alcohol use involvement

Previous research based on Jan Strelaus (2006) Regulative Theory of Temperament (RTT) shows that energetic traits of temperament and non-harmonization of its structure are of particular signifi cance to the risk of development of problems with alcohol drinking in late adolescents and young adults. The purpose of this study was to verify the results of previous research. The degree of alcohol use involvement constituted the variable explained, whereas  temperament traits and their structure constituted the predictor variables. The degree of alcohol use involvement was measured with the use of Ryszard Poprawa’s (2013) Alcohol Use Scale (AUS). Temperament traits according to RTT were measured with the use of Bogdan Zawadzki and Jan Strelau’s (1997) Formal Characteristics of Behaviour – Temperament Inventory (FCB-TI). A sample of 208 adolescents and young adults at the age of 16 to 20 years old were interviewed. As a result of a multiple regression analysis, two sex-dependent models of the AUS temperamental predictor were selected. The temperamental variables determine the AUS results to a greater degree when it comes to young men rather than women. Together with the lower sensory sensitivity, emotional reactivity and endurance, and higher activity in men comes their deeper alcohol use involvement. Together with the higher activity and emotional reactivity, and lower sensory sensitivity in women comes their deeper alcohol use involvement. Based on the cluster analysis, there were selected groups of young men and women whose structure of temperament traits on the one hand predispose them to deep alcohol use involvement and on the other hand might protect them against risky involvement . In contrast to previous research, it was proved that low sensory sensitivity is of crucial importance to the degree of alcohol use involvement. It has not been fully proved that the lack of temperament structure harmonization has any particular significance to the risk of addiction in young women.

Bibliografia

Brown S.A., McGue M., Maggs J., Schulenberg J., Hingson R., Swartzwelder S., Martin C., Chung T., Tapert S.F., Sher K., Winters K.C., Lowman C., Murphy S. (2009), Underage alcohol use. Summary of developmental processes and mechanisms: Ages 16–20. Alcohol Research and Health, 32, 1, 41–52.

Carlson S.R., Johnson S.C., Jacobs P.C. (2010), Disinhibited characteristics and binge drinking among university student drinkers. Addictive Behaviors, 35, 242–251.

Chodkiewicz J. (2010), Nadużywanie alkoholu przez młodych mężczyzn i młode kobiety – znaczenie czynników temperamentalnych i charakterologicznych. Czasopismo Psychologiczne, 16, 2, 181–188.

Cloninger C.R. (1987), Neurogenetic adaptive mechanisms in alcoholism. Science, 236, 410–416.

Cloninger C.R., Sigvardsson S., Bohman M. (1988), Childhood personality predicts alcohol abuse in young adults. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 12, 4, 494–505.

Cloninger C.R., Sigvardsson S., Bohman M. (2002), Typ I I typ II alkoholizmu – uaktualnienie badań [w:] Typologie alkoholizmu. Alkohol a zdrowie, t. 24, 50–64. Warszawa: PARPA.

Cooper M.L., Agocha V.B., Sheldon M.S. (2000), A motivational perspective on risky behaviors: The role of personality and affect regulatory processes. Journal of Personality, 68, 1059–1088.

Cooper M.L., Frone M.R., Russell M. (1995), Drinking to regulate positive and negative emotions: A motivational model of alcohol use. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 990–1005.

Cyders M.A., Smith G.T. (2008), Emotion-based dispositions to rash action: Positive and negative urgency. Psychological Bulletin, 134, 6, 807–828.

Faden V.B., Goldman M. (2004/2005), Developmental issues in underage drinking research. Alcohol Research and Health, 28, 3, 121–123.

Kuntsche E., von Fischer M., Gmel G. (2008), Personality factors and alcohol use: A meditational analysis of drinking motives. Persona- lity and Individual Differences, 45, 796–800.

Lindenmeyer J. (2007), Ile możesz wypić? O nałogach i ich leczeniu. Gdańsk: GWP.

Littlefield A.K., Vergés A., Wood P.K., Sher K.J. (2012), Transactional models between personality and alcohol involvement: A further examination. Journal of Abnormal Psychology, 121, 3, 778–783.

Magid V., MacLean M.G., Colder C.R. (2007), Differentiating between sensation seeking and impulsivity through their mediated relations with alcohol use and problems. Addictive Behaviors, 32, 2046–2061.

Marlatt G.A. (1987), Alcohol, the magic elixir: Stress, expectancy, and the transformation of emotional stress [w:] E. Gottheil, K.A. Dru- ley, S. Pashko, S.P. Weinstein (eds.), Stress and addiction, 302–322. New York: Brunner/Mazel Inc.

Marlatt G.A. (1999), Alcohol, the magic elixir? [w:] S. Peele, M. Grant (eds.), Alcohol and pleasure: A health perspective, 233–248. Phi- ladelphia: Brunner/Mazel.

Miklewska A., Miklewska A. (2000), Związek temperamentu z zachowaniami agresywnymi i zagrożeniem uzależnieniem od alkoholu w świetle regulacyjnej teorii temperamentu J. Strelaua: Sprawozdanie z badań. Przegląd Psychologiczny, 43, 2, 173–190.

Nathan P.E. (1988), The addictive personality is the behavior of the addict. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 2, 183–188.

Nixon S.J., Tivis L.J. (2000), Neuropsychologiczne reakcje dzieci alkoholików [w:] Badania nad dziećmi alkoholików. Alkohol a zdrowie, t. 26, 125–137. Warszawa: PARPA.

Pałyska M., Raduj J. (1992), Funkcjonowanie osobowości u osób uzależnionych od alkoholu. Alkoholizm i Narkomania, 10 (lato), 7–27.

Peele S. (1990), Personality and alcoholism: Establishing the link [w:] D.A.Ward (ed.), Alcoholism: Introduction to theory and treatment, wyd. 3, 147–156. Dubuque, IA: Kendall-Hunt.

Peele S., Brodsky A. (2000), Exploring psychological benefits associated with moderate alcohol use: A necessary corrective to assessments of drinking outcomes? Drug and Alcohol Dependence, 60, 221–247.

Poprawa R. (2011), Kobiety i mężczyźni wobec ryzyka problemów alkoholowych [w:] B. Bartosz (red.), Wymiary kobiecości i męskości. Od psychobiologii do kultury, 343–365. Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Poprawa R. (2013), Pomiar stopnia zaangażowania w używanie alkoholu. Badania nad wartością psychometryczną Skali Używania Alkoholu [w:] J.Chodkiewicz, K.Gąsior (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii uzależnienia od alkoholu, 13–41. Warszawa: Difin.

Schuckit M.A. (2000), Genetics of the risk for alcoholism. The American Journal on Addictions, 9, 2, 103–112.

Schuckit M.A., Smith T.L., Trim R.S., Heron J., Horwood J., Davis J., Hibbeln J. (2008), The Self-rating of the Effects of Alcohol Que- stionnaire as a predictor of alcohol-related outcomes in 12-year-old. Alcohol and Alcoholism, 43, 6, 641–646.

Senejko A., Lachowicz-Tabaczek K. (2003), Podmiotowe i społeczne czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu. Psychologia Rozwojowa, 8, 81–96.

Sher K.J., Grekin E.R., Williams N.A. (2005), The developmental of alcohol use disorders. Annual Review of Clinical Psychology, 1, 493–523.

Sher K.J., Trull T.J., Bartholow B.D., Vieth A. (2003), Osobowość a alkoholizm: teorie, metody i procesy etiologiczne [w:] K.E.Leonard, H.T.Blane (red.), Picie i alkoholizm w świetle teorii psychologicznych, 77–131. Warszawa: PARPA.

Stanisz A. (2007), Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, tom 3, Analizy wielowymia- rowe. Kraków: StatSoft Polska Sp. z o.o.

Strelau J. (2002), Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Strelau J. (2006), Temperament jako regulator zachowania z perspektywy półwiecza badań. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Tarter R.E., Vanyukov M. (1997), Alcoholism: A developmental disorder [w:] G.A. Marlatt, G.R. VandenBos (eds.), Addictive behaviors: Readings on etiology, prevention and treatment, 43–67. Washington, DC, US: American Psychological Association.

White H.R., Jackson K. (2004/2005), Social and psychological influences on emerging adult drinking behavior. Alcohol Research and Health, 28, 4, 182–190.

Wills T.A., Dishion T.J. (2004), Temperament and adolescent substance use: A transactional analysis of emerging self-control. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33, 1, 69–81.

Zaleśkiewicz T. (2005), Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk: GWP.

Zawadzki B., Strelau J. (1995), Podstawy teoretyczne, konstrukcja i własności psychometryczne inwentarza: „Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu”. Studia Psychologiczne, 33, 49–95.

Zawadzki B., Strelau J. (1997), Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT) – podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2013, Tom 18, Numer 3, s. 51 - 73

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Znaczenie cech temperamentu dla zaangażowania młodzieży w używanie alkoholu

Angielski:

The Significance of temperament traits to young people’s alcohol use involvement

Autorzy

Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Publikacja: 20.12.2013

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Ryszard Poprawa (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski