FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Strategie radzenia sobie ze stresem u młodzieży w okresie dorastania

Data publikacji: 20.05.2009

Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 4, s. 73 - 86

Autorzy

Elżbieta Talik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Strategie radzenia sobie ze stresem u młodzieży w okresie dorastania

Abstrakt

Coping strategies among adolescents

Adolescents experience many stressful situations, concerning mainly personal problems as well as family, school, and peers problems. In such stressful situations, they employ different coping strategies. The aim of this study was to determine the types of coping strategies depending on the character of a stressful situation. 451 adolescents were investigated (278 girls and 173 boys) with Ways of Coping Questionnaire by R. Lazarus and S. Folkman, prepared by Z. Uchnast (1995), Religious Coping Questionnaire (RCOPE) by K. I. Pargament in Polish adaptation by E. Talik and L. Szewczyk (2008) and an original Survey. Results of the research demonstrate that in addition to traditional coping strategies, adolescents use religious coping strategies as well.

Bibliografia

Banach J. (2006), Religijność młodzieży – z perspektywy katechety [ w: ] A. Żurek (red.), Człowiek i jego religijność, 180–190. Tarnów: Byblos.

Campbell R. (1991), Twój nastolatek potrzebuje ciebie, tłum. A. Gandecki. Kraków: Towarzystwo Krze- wienia Etyki Chrześcijańskiej.

Carver C.S., Scheier M.F., Weintraub J.K. (1989), Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56, 267–283.

Cassady M.S. (2003), Situational, Gender, and Age-related Differences in Adolescents’ Responses to Stress. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 63(11-B), 5548.

Chlewiński Z. (1991), Dojrzałość. Osobowość, sumienie, religijność. Poznań: W drodze.

Cole B.S. (2005), Spiritually-focused Psychotherapy for People Diagnosed with Cancer: A Pilot Outcome Study. Mental Health, Religion & Culture, 8(3), 217–226.

Cote-Jallade M-F. (1995), Młodzieńczość – trud istnienia, tłum. M. Przylipiak. Gdańsk: GWP.

Crean H.F. (2004), Social Support, Conflict, Major Life Stressors, and Adaptive Coping Strategies in Latino Middle School Students: An Integrative Model. Journal of Adolescent Research, 19(6), 657–676.

Czerwińska N. (2002), Kształtowanie jakości życia w okresie dorastania [w:] A. Brzezińska, M. Bardziejewska, B. Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju w okresie dorastania, 11–25. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Endler N.S., Parker J.D.A. (1990), Multidimensional Assessment of Coping: A Critical Evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 844–854.

Fick A.C., Thomas S.M. (1995), Growing up in a Violent Environment: Relationship to Health-related Beliefs and Behaviors. Youth & Society, 27(2), 136–147.

Folkman S.(1984). Personal Control and Stress and Coping Processes: A Theoretical Analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 46(4), 839–852.

Głód F. (2006), Kryzysy religijne [w:] S. Głaz (red.), Podstawowe zagadnienia psychologii religii, 179–200. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Grabowska Z. (2001), Drugoroczność – problem czy wyzwanie? Opieka, Wychowanie, Terapia, 2, 35–39. Guszkowska M. (2003), Przebieg transakcji stresowej u młodzieży i czynniki go moderujące. Warszawa: Wydawnictwo AWF.

Guszkowska M. (2005), Aktywność ruchowa a przebieg transakcji stresowej u młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo AWF.

Guszkowska M., Gorący A., Rychta-Siedlecka J. (2001), Ważne wydarzenia życiowe i codzienne kłopoty jako źródło stresu w percepcji młodzieży. Edukacja Otwarta, 4, 155–164.

Heszen-Niejodek I. (1996), Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ra- tajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, 12–43. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Heszen-Niejodek I. (2000), Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, 3, 465–492. Gdańsk: GWP.

Jelonkiewicz I., Kosińska-Dec K. (2004), Spostrzegane zasoby a doświadczanie stresu rodzinnego i szkolnego wśród młodzieży [w:] K. Kosińska-Dec, L. Szewczyk (red.), Rozwój, zdrowie, choroba. Aktualne problemy psychosomatyki, 71–90. Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o.

Kielar-Turska M. (2000), Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia. Rozdział 8.3 – Okres dorastania [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, 1, 309–316. Gdańsk: GWP.

Klonowicz T., Cieślak R. (2004), Neurotyczność i radzenie sobie ze stresem w sytuacji zagrożenia [w:] J. Strelau (red.), Osobowość a ekstremalny stres, 281–298. Gdańsk: GWP.

Kosińska-Dec K. (2005), Stres ujarzmiony. Charaktery, 12, 53–54.

Kostrubiec B. (2004). Obrazy postmodernizmu. Badania empiryczne obrazu siebie i obrazu Boga u zwolen- ników postmodernizmu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kristensen K.B., Pedersen D.M., Williams R.N. (2001), Profiling Religious Maturity: The Relationship of Religious Attitude Components to Religious Orientations. Journal for the Scientific Study of Religion, 40(1), 75–86.

Kristensen S.M., Smith P.K. (2003), The Use of Coping Strategies by Danish Children Classed as Bullies, Victims, Bully/Victims, and Not Ivied, in Response to Different (Hypothetical) Types of Bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 44(5), 479–488.

Kubacka-Jasiecka D., Dorczak R., Opoczyńska M. (1996), The Role of Religious Values in Functioning and Mental Health [w:] H. Grzymała-Moszczyńska, B. Beit-Hallahmi (red.), Religion, Psychopatology and Coping, 235–243. Amsterdam–Atlanta: Rodopi.

Lazarus R., Folkman S. (1987), Transactional Theory and Research on Emotions and Coping. European Journal of Personality, 1, 141–170.

Lupfer M.B., Brock K.F., DePaola S.J. (1992), The Use of Secular and Religious Attributions to Explain Everyday Bahaviour. Journal for the Scientific Study of Religion, 31 (4), 486–503.

Lupfer M.B., Tolliver D., Jackson M. (1996), Explaining Life-altering Occurrences: A Test of the ‘God-of-the-gaps’ Hypothesis. Journal for the Scientific Study of Religion, 35 (4), 379–391.

Makowska H. (1996), Indywidualne strategie radzenia sobie ze stresem. Uwarunkowania strategii stosowanych w związku z pracą i ocena ich skuteczności. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna, 3(8–9), 59–71.

Makselon J. (2001), Antropologiczne podstawy poradnictwa psychologiczno-religijnego [w:] J. Makselon (red.), Poradnictwo psychologiczno-religijne. Teoria i praktyka, 11–26. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.

Mariański J. (1995), Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Lublin: RW KUL.

Murray-Swank N.A., Pargament K.I. (2005), God, Where are You?: Evaluating a Spiritually-integrated Intervention for Sexual Abuse. Mental Health, Religion & Culture, 8(3), 191–203.

Nicolotti L., El-Sheikh M., Whitson S.M. (2003), Children’s Coping with Marital Conflict and Their Adjustment and Physical Health: Vulnerability and Protective Functions. Journal of Family Psychology, 17(3), 315–326.

Obuchowska I. (1996), Drogi dorastania. Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wycho- wawców. Warszawa: WSiP.

Obuchowska I. (2005), Adolescencja [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, 2, 163–201. Warszawa: PWN.

Oleś P. (1993), Zagadnienie stresu, kryzysu i radzenia sobie. Roczniki Filozoficzne, 41, 4, 5–22.

Pargament K.I. (1990a), God Help Me (I): Religious Coping Efforts as Predictors of the Outcomes to Significant Negative Life Svents. American Journal of Community Psychology, 18(6), 793–824.

Pargament K.I. (1990b), God Help Me (II): Toward a Theoretical Framework of Coping for the Psychology of Religion. Research in the Social Scientific of Religion, 2, 195–224.

Pargament, K.I. (1996), Relgious Contributions to the Process of Coping with Stress [w:] H. Grzymała-Moszczyńska B. Beit-Hallahmi (red.), Religion, Psychopatology and Coping, 177–192. Amsterdam–Atlanta: Rodopi.

Pargament K.I. (1997), The Psychology of Religion and Coping. Theory, Research, Practice. New York, London: The Guilford Press.

Pargament K.I., Koenig, H.G., Tarakeshwar N., Hahn J. (2004), Religious Coping Methods as Predic- tors of Psychological, Physical, and Spiritual Outcomes among Medically Ill Elderly Patients: A Two-year Longitudinal Study. Journal of Health Psychology, 9, 713–730.

Pargament K.I., Smith B.W., Koenig H.G., Perez L. (1998), Patterns of Positive and Negative Religous Coping with Major Life Stressors. Journal for the Scientific Study of Religion, 37(4), 711–725.

Pargament K.I., Tarakeshwar N., Ellison Ch.G. (2001), Religious Coping among the Religious: The Relationships between Religious Coping and Well-being in a National Sample of Presbyterian Clergy, Elders, and Members. Journal for the Scientific Study of Religion, 40(3), 497–513.

Plopa M. (1996), Psychospołeczne determinanty odporności na stres. Psychologia Wychowawcza, 31, 301–311.

Ribner N.G. (2005), Terapia nastolatków, tłum. O. Waśkiewicz. Gdańsk: GWP.

Rokke P.D., Fleming-Ficek S., Siemens N.M. (2004). Self-efficacy and Choice of Coping Strategies for Tolerating Acute Pain. Journal of Behavioral Medicine, 27(4), 343–360.

Scott L.D. Jr., House L. (2005), Relationship of Distress and Perceived Control to Coping with Perceived Racial Discrimination among Black Youth. Journal of Black Psychology, 31(3), 254–272.

Sęk H., Pasikowski T. (2001), Stres życiowy studentów – poczucie koherencji i mechanizmy radzenia sobie. Badania porównawcze i podłużne [w:] H. Sęk, T. Pasikowski (red.), Zdrowie – stress – zasoby. O znaczniu poczucia koherencji dla zdrowia (101–126). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Sheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1997), Radzenie sobie w sytuacjach trudnych (coping). Nowiny Psycho- logiczne, 4, 10–18.

Sheridan Ch.L, Radmacher S. (1998), Psychologia zdrowia. Warszawa: IPZ.

Spilka B., Shaver P., Kirkpatrick L.A. (1985), A General Attribution Theory for the Psychology of Religion. Journal for the Scientific Study of Religion, 24(1), 1–20.

Strealu J. (2000), Temperament a stres: temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz radzenie sobie ze stresem [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne (s. 88–132). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Studenski R. (1992), Stres szkolny i rola uzdolnień twórczych w przystosowaniu się do szkoły. Psychologia Wychowawcza, 35, 347–354.

Szewczyk L., Weinmüller E. (2005), Religijne aspekty radzenia sobie ze stresem (prace nad polską wersją kwestionariusza RCOPE) [w:] M. Oleś (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej i osobowości. Tom VI – Metody diagnostyczne w badaniach dzieci i młodzieży, 23–40. Lublin: TN KUL.

Świda-Ziemba H. (1999), Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski.

Talik E. (2008), Religijne i pozareligijne strategie radzenia sobie a poczucie kontrolowalności sytuacji stresowej u młodzieży. Nieopublikowana praca doktorska, Instytut Psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin.

Talik E., Szewczyk L. (2008), Ocena równoważności kulturowej religijnych strategii radzenia sobie ze stresem na podstawie adaptacji kwestionariusza RCOPE – Kennetha I. Pargamenta. Przegląd Psycho- logiczny, 51 (4), 513–538.

Terelak J. (1997), Studia z psychologii stresu. Radzenie sobie ze stresem. Uwarunkowania i strategie. Warszawa: ATK.

Uchnast Z. (1995), Kwestionariusz Sposobów Radzenia Sobie (KSRS). Lublin: Zakład Psychologii Ogólnej KUL (wydanie eksperymentalne).

Walesa Cz. (2006), Rozwój religijności człowieka [w:] S. Głaz (red.), Podstawowe zagadnienia psychologii religii, 111–146. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Weinmüller E. (2003), Religijne aspekty radzenia sobie ze stresem u nastolatków z rodzin z problemem alkoholowym. Lublin: Niepublikowana praca magisterska.

Wrześniewski K. (1996), Style a strategie radzenie sobie ze stresem. Problemy pomiaru [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, 45–64. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Zeidner M. (2005), Contextual and Personal Predictors of Adaptive Outcomes under Terror Attack: The Case of Israeli Adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 34(5), 459–470.

Zombory S.T. (2005), Does Religious Coping Style Buffer the Effects of Daily Hassles on Reported Sub- jective Life Satisfaction Levels? A Christian College Sample. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 65(11-B), 6062.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 4, s. 73 - 86

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Strategie radzenia sobie ze stresem u młodzieży w okresie dorastania

Angielski:

Coping strategies among adolescents

Autorzy

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Polska

Publikacja: 20.05.2009

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Elżbieta Talik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 5444

Liczba pobrań: 4318