FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Przywiązanie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii a jakość ich relacji z rodzicami – mediacyjna rola prężności

Data publikacji: 31.03.2020

Psychologia Rozwojowa, 2020, Tom 25, Numer 1, s. 69 - 84

https://doi.org/10.4467/20843879PR.20.004.12001

Autorzy

,
Maja Moroch
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
https://orcid.org/0000-0002-4983-3682 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Jana Karola Chodkiewicza 30, Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6495-9796 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Przywiązanie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii a jakość ich relacji z rodzicami – mediacyjna rola prężności

Abstrakt

The Importance of Resilience in Patients Suffering from Schizophrenia and the Quality of Their Attachment and Relationship with Their Parents

The aim of the study was to analyze whether the individual dimensions of resilience and attachment are related to the quality of relationships with parents of people with schizophrenia and the indication of mediators determining the quality of these relationships. 50 participants took part in the study. The average age of the respondents was 49 years. Measurements of independent variables were made using Experiences in Close Relationships Revised by Chris Fraley, Kelly Brennan, and Neils Waller, in the Polish adaptation by Cezary Wiśniewski (2011); and Lifespan Individual Resilience Scale (pl) (LIRS (pl)) in the Polish adaptation of Malina, Pooley, and Harms (2016). The quality of the relationship was measured using The Quality Relationship Inventory in the Polish adaptation of Dorota Suwalska-Barancewicz, Paweł Izdebski, and Hanna Liberska (2015). The results confirmed the existence of significant, strong relationship between discrete resilience dimensions and the quality of relationship with parents. The research also confirmed that there is a significant relationship between the dimensions of resilience and the dimensions of attachment and between the dimensions of attachment and the quality of relationships with parents. It also turned out that the level of resilience is an important mediator between attachment and perceived support from parents. 

Bibliografia

Ainsworth M.D.S., Blehar M.C., Waters E., Wall S.N. (1978), Patterns of Attachment: A Psychosocial Study of the Strange Situation and at Home. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.

Alanen O.Y. (2000), Schizofrenia. Jej przyczyny i leczenie dostosowane do potrzeb, tłum. J. Bomba. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Barbaro B. de (1999), Podejście systemowe. W: B. de Barbaro (red.), Schizofrenia w rodzinie, 15–46. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Barbaro B. de, Ostoja-Zawadzka K., Cechnicki A. (2005), Możesz pomóc. Poradnik dla rodzin pacjentów chorych na schizofrenię i zaburzenia schizotypowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Baron R.M., Kenny D.A. (1986), The Moderator-Mediator Variable Distinction in Socialpsychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182.

Bartholomew K., Horowitz L.M. (1991), Attachment Styles Among Young Adults: A Test of Four-Category Model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226–244.

Bielańska A. (2006), Psychoterapia indywidualna osób z diagnozą schizofrenii. Psychoterapia, 3(138), 75–86.

Bloch S., Hafner J., Harari E., Szmukler G. (1994), The Family in Clinical Psychiatry. Oxford: Oxford University Press.

Bowlby J. (2007), Przywiązanie, tłum. M. Polaszewska-Nicke. Warszawa:Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brown G.W., Monc E.M., Carstairs G.M., Wing J.K. (1962), Influence of Family Life on the Cause of Schizophrenia. British Journal of Preventive and Social Medicine, 16, 55–68.

Charney D.S. (2004), Psychological Mechanisms of Resilience and Vulnerability: Implications for Successful Adaptation to Extreme Stress. American Journal of Psychiatry, 161, 195–216.

Chrząstowski S. (2012), Między nadmierną bliskością a odrzuceniem – rodziny osób z rozpoznaniem zaburzeń osobowości lub schizofrenii. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, 123–146. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Chrząstowski S., Zagdańska M. (2008), Porównanie nasilenia bliskości i intruzyjności w ocenie matek synów leczących się z powodu schizofrenii lub uzależnienia od narkotyków. Psychiatria Polska, 42, 217–249.

Chudzikiewicz P. (2013), Wybrane aspekty doświadczania bliskich związków w kontekście schizofrenii. Psychiatria i Psychoterapia, 9(2), 3–16.

Connor K.M. (2006), Assessment of Resilience in the Aftermath of Trauma. Journal of Clinical Psychiatry, 67(2), 46–49.

Cutrona C.E. (1996), Social Support in Couples. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Cutrona C.E., Shaffer P.A., Wesner K.A., Gardner K.A. (2007), Optimally Matching Support and Perceived Spousal Sensitivity. Journal of Family Psychology, 21, 754–758.

Czapiński J., Panek T. (red.), (2007), Diagnoza społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków, www.diagnoza.com (dostęp: 29.11.2013).

Dehle C., Landers J.E. (2005), You Can’t Always Get What You Want, But Can You Get What You Need? Personality Traits and Social Support in Marriage. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(7), 1051–1076.

Doroszewicz K. (2008), Bliskie związki a jakość życia. Psychologia Jakości Życia, 7(1–2), 5–18.

Favaretto E., Torresani S., Zimmermann Ch. (2001), Further Results on the Reliability of Theparental Bonding Instruments (PBI) in an Italian Sample of Schizophrenic Patients and Their Parents. Journal of Clinical Psychology, 57, 119–129.

Florian V., Mikulincer M., Bucholtz I. (1995), Effect of Adult Attachment Style on the Perception and Search for Social Support. Journal of Psychology, 129, 665–676.

Fraley R.C., Waller N.G., Brennan K.A. (2000), An Item Response Theory Analysis of Self-Report Measures of Adult Attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 350–365.

Gąsior K., Chodkiewicz J., Cechowski W. (2016), Kwestionariusz oceny prężności (KOP-26). Konstrukcja i właściwości psychometryczne narzędzia. Polskie Forum Psychologiczne, 21(1), 76–92.

Hazan C., Shaver P. (1987), Romantic Love Conceptualized as an Attachment Process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511–524.

Heszen I., Sęk H. (2007), Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hjemdal O. (2007), Measuring Protective Factors: The Development of Two Resilience Scales in Norway. Child and Adolescence Psychiatric Clinics of North America, 16, 303–321.

Horan W.P., Ventura J., Mintz J., Kopelowicz A., Wirshing D., Christian-Herman J., Foy D., Liberman P.R. (2007), Stress and Coping Responses to a Natural Disaster in People With Schizophrenia. Psychiatry Research, 151, 77–86.

Jędrasik-Styła M., Szkoda-Nowicka D. (2011), Deficyty funkcjonowania emocjonalnego pacjentów psychotycznych. Obserwacje kliniczne z psychoterapii grupowej. Psychoterapia, 4(159), 65–78.

Kaźmierczak M., Plopa M. (2006), Style przywiązaniowe partnerów a jakość komunikacji w małżeństwie. Psychologia Rozwojowa, 4, 115–126.

Kępiński A. (1992), Schizofrenia. Kraków: Sagittarius.

Liberska H., Suwalska D. (2011a), Attachment and Partnership in a Close Relationship. W: H. Liberska (red.), Relations in Marriage and Family: Genesis, Quality and Development, 31–51. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Liberska H., Suwalska D. (2011b), Quality of Close Relationship from the Viewpoint of Attachment Theory. W: H. Liberska (red.), Current Psychosocial Problems in Traditional and Novel Approaches, 59–78. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Liberska H., Suwalska D. (2011c), Znaczenie przywiązania dla funkcjonowania młodych dorosłych w związkach intymnych. W: H. Liberska, A. Malina (red. nauk.), Wybrane problemy współczesnych małżeństw i rodzin, 69–86. Warszawa: Difin.

Malina A., Pooley J.A., Harms C. (2016), Skala Osobistej Adaptacyjności – polska adaptacja Lifespan Individual Resilience Scale. Przegląd Psychologiczny, 59(4), 435–450.

Mikulincer M., Florian V. (1997), Are Emotional and Instrumental Supportive Interactions Beneficial in Times of Stress? The impact of attachment style. Anxiety, Stress and Coping, 10, 109–127.

Mikulincer M., Shaver P.R. (2007), Attachment in Adulthood: Structure, Dynamics, and Change. New York–London: The Guilford Press.

Namysłowska I., Siewierska A. (1993), Miejsce terapii rodzin w leczeniu schizofrenii. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2, 351–357.

Ochojska D., Radochoński M. (1997), Choroba w rodzinie. Style zmagania się z sytuacją trudną. Problemy Rodziny, 6, 19–22.

Ogińska-Bulik N. (2014), Prężność psychiczna a zadowolenie z życia osób uzależnionych od alkoholu. Alcoholism and Drug Addiction, 24(7), 319–324.

Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008), Osobowość. Stres a zdrowie. Warszawa: Difin.

Parker G. (1990), Parental Bonding Instrument. A decade of Research. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 25, 281–282.

Perlman D. (2007), The Best Times, The Worst Times: The Place of Close Relationships in Psychology and Our Daily Lives. Canadian Psychology, 48(1), 7–18.

Phillips L.J., Francey S.M., Edwards J., McMurray N. (2009), Strategies Used By Psychotic Individuals to Cope with Life Stress and Symptoms of Illness: A Systematic Review. Anxiety Stress Coping, 22(4), 371–410.

Pierce G.R., Sarason I.G., Sarason B.R. (1991), General and Relationship-Based Perceptions of Social Support: Are Two Construct Better Than One? Journal of Personality and Social Psychology, 61(6), 1018–1039.

Plopa M. (2005), Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Impuls.

Pooley J.A., Cohen L. (2010), Resilience: A Definition in Context. Australian Community Psychologist, 22(1), 30–37.

Pooley J.A., Cohen L., Connor M. (2010), Community Resilience: A Study of Communities Facing Impending Natural Disasters. Berlin: Lambert Academic Publishing.

Ryś M. (1999), Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Semmer N. (2006), Personality, Stress and Coping. W: M. Vollrath (red.), Handbook of Personality and Health, 73–113. Chichester: Wiley.

Sęk H., Steuden S. (2016), Psychologia schizofrenii. W: L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, 555–573. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Shaver P.R., Mikulincer M., Feeney B.C. (2009), What’s Love Got to Do with It? Insecurity and Anger in Attachment Relationships. Virginia Journal of Social Policy & the Law, 16(2), 491–513.

Sierau S., Herzberg P.Y. (2012), Conflict Resolution as a Dyadic Mediator: Considering the Partner Perspective on Confl ict Resolution. European Journal of Personality, 26, 221–232.

Sobel M.E. (1982), Asymptotic Confidence Intervals for Indirect Effects in Structural Equation Models. W: S. Leinhart (red.), Sociological Methodology, 290–312. San Francisco: Jossey-Bass.

Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M. (1999), Pierwszy wywiad zrodziną, tłum. M. Kacmajor, E. Zubrzycka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Suwalska-Barancewicz D., Malina A. (2016), Prężność partnerów, strategie radzenia sobie w sytuacji trudnej a jakość ich związku. Polskie Forum Psychologiczne, 21(3), 322–340.

Suwalska-Barancewicz D., Izdebski P., Liberska H. (2015), The Quality of Relationships Inventory – polska adaptacja. Psychologia Rozwojowa, 20(1), 91–105.

Świętochowski W. (2014), Choroba przewlekła w systemie rodziny. W: H. Liberska, I. Janicka (red.), Psychologia rodziny, 387–410. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Uchino B.N., Cacioppo J.T., Kiecold-Glazer J.K. (1996), The Relationship Between Social Support and Psychological Process: A Review with Emphasis on Underlying Mechanism and Implications for Health. Psychological Bulletin, 119, 488–531.

Uznańska K., Czabała J.C. (2004), Cechy osobowości a związki małżeńskie osób chorych na schizofrenię. Psychiatria Polska, 38(3), 409–419.

Waters E., Cummings E.M. (2000), A Secure Base from Which to Explore Close Relationships. Child Development, 71(1), 164–172.

Wiśniewski C. (2011), Przywiązanie a kontrola emocjonalna. Niepublikowana praca magisterska.

Wright P. (2008), Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne. W: P. Wright, J. Stern, M. Phelan (red.), Psychiatria. Sedno, T. 1, tłum. D. Bibułowicz i in., 257–286. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2020, Tom 25, Numer 1, s. 69 - 84

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Przywiązanie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii a jakość ich relacji z rodzicami – mediacyjna rola prężności
Angielski:

The Importance of Resilience in Patients Suffering from Schizophrenia and the Quality of Their Attachment and Relationship with Their Parents

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-4983-3682

Maja Moroch
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
https://orcid.org/0000-0002-4983-3682 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska

https://orcid.org/0000-0001-6495-9796

Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Jana Karola Chodkiewicza 30, Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6495-9796 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Jana Karola Chodkiewicza 30, Bydgoszcz, Poland

Publikacja: 31.03.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Maja Moroch (Autor) - 50%
Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski