„Tłumaczka Tylora i Morgana”. O Aleksandrze Bąkowskiej i jej działalności społecznej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Tłumaczka Tylora i Morgana”. O Aleksandrze Bąkowskiej i jej działalności społecznej
Data publikacji: 10.12.2011
Przekładaniec, 2010, Numer 24 – Myśl feministyczna a przekład, s. 50 - 89
https://doi.org/10.4467/16891864PC.11.004.0203Autorzy
„Tłumaczka Tylora i Morgana”. O Aleksandrze Bąkowskiej i jej działalności społecznej
"Translator of Tylor and Morgan" – Aleksandra Bąkowska and her Social Activity
The article is about the friendship and social activity of two important female representatives of the Polish emancipation movement at the turn of the 19th century: Aleksandra Bąkowska, aristocrat and owner of the Gołotczyzna estate as well as translator of early American anthropological works, and Paulina Kuczalska- Reinschmit, an impoverished noblewoman, the leader of the suffragette movement in the Polish Kingdom. Both women were inspired by the ideas of Lewis Henry Morgan, the researcher of the Iroquois culture and the author of, among others, Ancient Society (1877), in which he described and compared different systems of kinship in pre- and non-Christian cultures. A. Bąkowska translated this book into Polish in 1887 which triggered the discussion among early Polish sociologists, anthropologists and cultural philosophers in which the most important was the issue of the historicity of the institution of a monogamous marriage and a patriarchal family. A. Bąkowska turned a part of the Gołotczyzna estate into a school for country girls based on the principles resembling the communist community of rights and obligations which community was described by L.H. Morgan based on the observation of Indian tribes. P. Kuczalska-Reinschmit, on the other hand, established the Polish Women Emancipation Association in Warsaw, whose seat – with a reading room, a lending library, a lecture hall – was also organized as a community, mainly for women. Both initiatives led to the dissemination of emancipation ideas in the Polish Kingdom before WWI and contributed to the principle of equality of rights for men and women being inscribed in the new Polish constitution of 1918.
Anczyc W. 1888. Społeczeństwa pierwotne, „Przegląd Literacki” 8, s. 11.
——— 1888. Społeczeństwa pierwotne, „Przegląd Literacki” 10, s. 14.
Bebel A. 1897. Kobieta i socjalizm, Londyn: Druk Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich.
——— 1897. Kobieta w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, Londyn: Druk Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich.
——— 1933. Szkice o kobiecie i socjalizmie, oprac. D. Kłuszyńska, Warszawa: Red. „Robotnika”.
——— 1904. Historia rozwoju ruchu kobiecego, oprac. Oksza J., Kraków: G. Gebethner.
Braun L. 1908. Kobiety i polityka, Kraków: W. Teodorczyk.
Brykalska M. 1987. Aleksander Świętochowski. Biografi a I–II, Warszawa: PIW.
——— 1974. Aleksander Świętochowski. Redaktor „Prawdy”, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Chlebowski B. 1881. Gołotczyzna, Słownik Geografi czny Królestwa Polskiego i innych Krajów Słowieńskich II, s. 678, Warszawa: F. Sulimierski, W. Walewski.
Chrobak T. 1998. Filozofi czne przesłanki agraryzmu. Studium wybranych zagadnień, Rzeszów: Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Chwalewik E. 1908. Ekonomiczne czynniki ruchu kobiecego, Warszawa: L. Biliński, W. Maślankiewicz.
Ciechomska M. 1996. Od matriarchatu do feminizmu, Poznań: Brama-Książnica Włóczęgów i Uczonych.
Engels F. 1906. Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa. W związku z badaniami
Lewisa H. Morgana, przeł. Warska J., Warszawa: Biblioteka Naukowa.
——— 1885. Początki cywilizacji. Na zasadzie i jako uzupełnienie badań Lewisa H. Morgana, spolszczył Wolski J.F. [L. Krzywicki], Paryż–Lipsk: H. Le Soudier.
Gołębiowski B. 1994. Cywilizacja Słońca. O aktualności i perspektywach idei Polskich Uniwersytetów Ludowych Zofi i i Ignacego Solarzów, Warszawa: FPUL.
Gomme L.G. 1901. Folklor w etnologii, przeł. Bąkowska A., Warszawa: K. Kowalewski.
Górnicka-Boratyńska A. 2001. Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1864–1939), Izabelin: Świat Literacki.
Hulewicz J. 1971. Kuczalska-Reinschmit Paulina (1859–1921), „Polski Słownik Biograficzny” XVI, s. 69–70, Kraków: PAN.
Janiak-Jasińska A., Sierakowska K., Szwarc A. (red.). 2008. Działaczki społeczne, feministki, obywatelki, t. I Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), Warszawa: Neriton.
Janiak-Jasińska A., Sierakowska K., Szwarc A. (red.). 2009. Działaczki społeczne, feministki, obywatelki, t. II Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym), Warszawa: Neriton.
Klemensiewiczowa J. 1961. Przebojem ku wiedzy: wspomnienia jednej z pierwszych studentek krakowskich z XIX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Krajewska z Kosmowskich T. 1989. Pamiętniki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Krzywicki L. 1887. Przełom w socjologii. Cz. II, „Prawda” 19, s. 220.
——— 1887. Przełom w socjologii. Cz. III, „Prawda” 20, s. 231–232.
——— 1959. Wspomnienia III, Warszawa: Czytelnik.
Lech A. 1991. Agraryzm wiciowy, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Lewandowski E. 1984. Bratniacy, Gołotczyzna: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego.
Mahrburg A. 1889. Z powodu „Antropologii” Tylora, „Świat” 23, s. 535, 537.
——— 1889. Z powodu „Antropologii” Tylora, „Świat” 24, s. 572–573.
Miłkowski S. 1988. Pisma publicystyczne 1930–1939, zebrał i oprac. W. Piątkowski, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Morgan L.H. 1887. Społeczeństwo pierwotne czyli badanie kolei ludzkiego postępu od dzikości przez barbarzyństwo do cywilizacji, przeł. A.B., (Objaśnienie i uzupełnienie Marksa-Engelsa, przeł. Krzywicki L.), Warszawa: Red. „Prawdy”.
Pachucka R. 1958. Pamiętniki z lat 1886–1914, wstępem i objaśnieniami opatrzył Hulewicz J., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Piątkowski W. 1983. Myśl agrarystyczna Stanisława Miłkowskiego, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Popławski F. 1985. Polski Uniwersytet Ludowy, Warszawa: Wydawnictwa Spółdzielcze.
Poraj S. 1909. Nowa szkoła dla włościanek, „Prawda” 26, s. 10–11.
Richter E. 1892. Wizerunki przyszłości socjalistycznej (podług zasad Bebla), w wolnym przekł. z j. niem. oprac. Ptaszyński S., Poznań: Red. „Dziennika Poznańskiego”.
Solarzowa Z. 1985. Mój pamiętnik, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Stempowski S. 1953. Pamiętniki (1870–1914), wstęp Dąbrowska M., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [praca zbiorowa] 2009. Sto lat szkół w Gołotczyźnie, Gołotczyzna: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego.
Szacki J. 2006. Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa: PWN.
Świętochowski A. 1880. Pamiętnik, Warszawa: Red. „Nowin”.
——— 1925–1928. Historia chłopów polskich w zarysie I–II, Lwów–Poznań: Wydawnictwo Polskie.
——— 1929. Nałęcze, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
Tylor E.B. 1889. Antropologia. Wstęp do badania człowieka i cywilizacji. (Z rysunkami), przeł. A. Bąkowska, Warszawa: Red. „Prawdy”.
——— 1897. O metodzie badań instytucji w zastosowaniu do praw małżeństwa i pochodzenia, przeł. A. Bąkowska, Warszawa: Red. „Wisły”.
Walczewska S. 1998. Damy, rycerze, feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, Kraków: Fundacja Efka.
Żarnowska A., Szwarc A. 1990–2006. Kobieta i…, I–IX, Warszawa: DIG.
Informacje: Przekładaniec, 2010, Numer 24 – Myśl feministyczna a przekład, s. 50 - 89
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Tłumaczka Tylora i Morgana”. O Aleksandrze Bąkowskiej i jej działalności społecznej
„Tłumaczka Tylora i Morgana”. O Aleksandrze Bąkowskiej i jej działalności społecznej
Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska
Publikacja: 10.12.2011
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2938
Liczba pobrań: 6696