FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Przekład jako interpretacja, czyli jak krytyka przekładu porządkuje interpretacje literaturoznawców

Data publikacji: 2023

Przekładaniec, 2023, Numer 46 – Przekład i przemoc, s. 161 - 177

https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.010.17974

Autorzy

Anna Turczyn
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-1611-5139 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Przekład jako interpretacja, czyli jak krytyka przekładu porządkuje interpretacje literaturoznawców

Abstrakt

Translation as Interpretation: How Translation Criticism Organizes Literary Studies Scholars’ Interpretations

The article discusses the concept of translation as interpretation. I propose an analysis of translation techniques used by two Polish literary scholars and translators, Tadeusz Komendant and Michał Paweł Markowski. I compare their translations and divide them into two categories: “critical” and “unnatural” (in the case of Komendant) and “vulnerable” and “existential” (Markowski). I argue that a critical analysis of translation is necessary to justify the adopted strategy of interpretation which occupies a privileged position in these texts. I also use translation criticism as a “structuring” criterion to establish a certain hierarchy which exists, more or less explicitly, in the field of literary scholars’ translations. In order to do so, I juxtapose Markowski’s views with the those of Tomasz Swoboda in his Repetition and Difference (2014). I attempt to demonstrate that translation criticism allows not only for the articulation of the underlying pattern behind a translation, but also problematizes some issues related to the translator’s and author’s subjective scope of responsibility. In this way, I come to the conclusion that translation criticism reveals important qualities of a text, usually overlooked by strictly literary approaches. I acknowledge and confirm an important role it plays in building self-awareness and participating in self-knowledge within literary studies.

Bibliografia

Bończa Bukowski de, Piotr. 2021. Krytyka przekładu literackiego jako dialog. Model hermeneutyczny, „Przekładaniec” 42, s. 14‒39.

Foucault, Michel. 1999 [1994]. Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, wybór i oprac. T. Komendant, przeł. B. Banasiak et al., Warszawa: Fundacja Aletheia.

Komendant, Tadeusz. 1994. Władze dyskursu. Michel Foucault w poszukiwaniu siebie, Warszawa: Wydawnictwo SPACJA.

— 1996. Związki nienaturalne, „Teksty Drugie” 5, s. 160‒165.

— 2002. Od Tłumacza, w: P. Quignard, Albucjusz, przeł. T. Komendant, Warszawa: Czytelnik, s. 213‒214.

— 2004. Od Tłumacza, w: P. Quignard, Błędne cienie. Ostatnie królestwo I, przeł. T. Komendant, Warszawa: Czytelnik, s. 153‒159.

— 2006. Od Tłumacza. Koyaanisqatsi – słownik Foucaulta, w: M. Foucault, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, s. 349‒352.

Markowski, Michał Paweł. 1995. Fou & Co., czyli nieznośna lekkość szaleństwa, „Teksty Drugie” 5, s. 109‒117.

— 1996. Nici z chiazmu (uwagi o tłumaczeniu Blanchota), „Literatura na Świecie” 10, s. 240‒249.

— 1997. Przekład jako simulacrum, „Literatura na Świecie” 8‒9, s. 396‒409.

— 2013. Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Kraków: Universitas.

— 2019. Wyrównywanie fałdu, „Twórczość” 10, s. 77‒81.

Nycz, Ryszard. 2015. Humanistyka wczoraj i dziś (w wielkim skrócie i nie bez uproszczeń), w: R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza (red.), Kultura afektu afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, s. 7‒24.

Sendyka, Roma. 2015. Od kultury Ja do kultury Siebie. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków: Universitas.

Sowa, Jan. 2014. Humanistyka płaskiego świata, „Teksty Drugie” 1, s. 192‒207.

Swoboda, Tomasz. 2014. Powtórzenie i różnica. Szkice z krytyki przekładu, Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2023, Numer 46 – Przekład i przemoc, s. 161 - 177

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Przekład jako interpretacja, czyli jak krytyka przekładu porządkuje interpretacje literaturoznawców

Angielski:
Translation as Interpretation: How Translation Criticism Organizes Literary Studies Scholars’
Interpretations

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-1611-5139

Anna Turczyn
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-1611-5139 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Anna Turczyn (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski