Odzyskać siebie z Innego – Arabowie i islam we współczesnych arabskich przekładach literatury europejskiej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOdzyskać siebie z Innego – Arabowie i islam we współczesnych arabskich przekładach literatury europejskiej
Data publikacji: 18.09.2017
Przekładaniec, 2016, Numer 33 – (Post)kolonializm w przekładzie , s. 214 - 232
https://doi.org/10.4467/16891864PC.16.031.7354Autorzy
Odzyskać siebie z Innego – Arabowie i islam we współczesnych arabskich przekładach literatury europejskiej
When a work of European literature is translated into Arabic, the language of a predominantly Islamic culture, terms referring to Arabs as a people or Muslims as a religious community, the name of Muhammad as the Prophet of Islam, etcetera, cease to be foreign and exotic and become local and familiar. The present analysis of contemporary Arabic translations of Dante’s Divine comedy, Cervantes’ Don Quijote and Scott’s Ivanhoe shows that these elements are not always simply returned to their native culture if the original text represents them in a negative, Eurocentric way, which can even be considered blasphemous by Muslims if religious content is involved but are subject to more or less significant transformations that are ideologically motivated. Instead of straightforward restitution to the native culture, what takes place is a kind of annexation of texts which consists in replacing the negatively portrayed ‘Other’ by a positively, or at least neutrally, represented ‘We’. Such manipulations may be explicit, i.e. signalled in footnotes, or tacit. In some cases, anti-Islamic passages become even sympathetic towards Islam when translated into Arabic. In this way the authors of Arabic translations liberate the texts from the dominating Western perspective and adapt them to their own vision of the world. What seems to be manipulation and censorship from the ‘Western’ point of view may be perceived in an entirely different manner inside the Arabo-Islamic culture, for instance as correction of obvious factual errors.
Wersje oryginalne
DA: Alighieri Dante. 1991. La divina commedia; Inferno, oprac. P. Gallardo, Torino: Petrini.
MC: de Cervantes Miguel. 1982. El Ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha I, J. Jay Allen (red.), Madrid: Ediciones Cátedra.
MCS: de Cervantes Saavedra Miguel. 1833. El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha, cz. I, t. III, oprac. D. Clemencín, Madrid: D.E. Aguado.
WS: Scott Sir Walter. 1945. Ivanhoe, London: J.M.Dent & Sons Ltd.; New York: E.P. Dutton & Co. Inc.
WSh: Shakespeare William. 1994. Othello, w: William Shakespeare, The Oxford Shakespeare: The Complete Works, S. Wells, C. Taylor (red.), Oxford: Oxford University Press, s. 819–853.
Przekłady arabskie
MZ: Skut Sir Waltir. 1966. Ajvanhu, przeł. M. az-Zumar, Al-Kahira: Dar Nahdat Misr.
AB: Sirbantis. 1998. Dun Kichutih, t. I–II, przeł. A. Badawi, Dimaszk–Bajrut–Nicosia: Dar al-Mada.
HU: Alidżjiri Danti. 1988. Al-kumidija al-ilahijja: al-Dżahim, przeł. H. Usman, Al-Kahira: Dar al-Ma’arif.
KDż: Alidżjiri Danti. 2002. Al-kumidija al-ilahijja, przeł. K. Dżihad, Bajrut: Al-Mu’assasa al-Arabijja li-ad-Dirasat wa-an-Naszr.
ChM: Sziksbir Wiljam. 1991. Utajl, przeł. Ch. Mutran, [Bejrut]: Dar Nazir Abbud.
Przekłady polskie
EP: Alighieri Dante. 1977. Boska Komedia (Wybór), przeł. E. Porębowicz, wstęp i komentarze K. Morawski. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
AZCz: de Cervantes Saavedra M. 1972. Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy, cz. I, przeł. A.L. Czerny, Z. Czerny, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
KTiJN: Księga tysiąca i jednej nocy. Wybór. 1987. Wybór i wstęp W. Kubiak, przeł. A. Czapkiewicz, A. Kmietowicz, W. Kubiak, K. Skarżyńska-Bocheńska, wiersze przeł. J. Ficowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
TT: Scott W. Ivanhoe. 1972. Przeł. T. Tatarkiewicz; wiersze i motta przeł. W. Lewik, Warszawa: Nasza Księgarnia.
Bibliografia
Amin-Zaki A. 1995. Religious and Cultural Considerations in Translating Shakespeare into Arabic, w: A. Dingwaney, C. Maier (red.), Between Languages and Cultures: Translation and Cross-Cultural Texts, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, s. 223–243.
Corriente F., Ferrando I. 2005. Diccionario avanzado árabe/Kamus arabi muwassa, tom I (árabe-español), Barcelona: Herder.
Dahbur A. 2006. Dżabra Ibrahim Dżabra, http://www.diwanalarab.com/spip.php?article5938 (dostęp: 30.03.2016).
Eguílaz y Yanguas L. 1899. Notas etimológicas á El Ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha, w: Homenaje á Menéndez y Pelayo en el año vigésimo de su profesorado; Estudios de erudición española con un prólogo de D. Juan Valera, Madrid: Librería General de Victoriano Suárez, s. 121–142.
Einboden J. 2013. Nineteenth-Century U.S. Literature in Middle Eastern Languages, Edinburgh: Edinburgh University Press.
González Ferrín E. 2007. Historia general de Al Ándalus, [Córdoba]: Almuzara.
Harrell R.S. (red.). 1966. A Dictionary of Moroccan-Arabic: Moroccan-English, Washington: Georgetown University Press.
Hinds M., Badawi E. 1986. A Dictionary of Egyptian Arabic: Arabic-English, Beirut: Librairie du Liban.
Jacquemond R. 1992. Translation and Cultural Hegemony: The Case of French-Arabic Translation, w: L. Venuti (red.), Rethinking Translation, London–New York: Routledge, s. 139–158.
Lefevere A. 1992. Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame, London–New York: Routledge.
el’-Massarani M., Segal’ W.S. 1978. Arabsko-russkij słowar’ sirijskogo dialekta: Około 12000 słow. Moskwa: Russkij jazyk.
Michalski M. 2007. Hamlet. Emir Danii – o jednym z przekładów dramatu Szekspira na język arabski, w: M.M. Dziekan, I. Kończak (red.), Arabowie – islam – świat. Łódź: Wydawnictwo Ibidem, s. 169–185.
Samarrai A. 1999. Arabs and Latins in the Middle Ages: Enemies, Partners, and Scholars, w: D.R. Blanks, M. Frassetto (red.), Western Views of Islam in Medieval and Early Modern Europe, New York: Saint Martin’s Press, s. 137–145.
Schreiber M. 1993. Übersetzung und Bearbeitung: zur Differenzierung und Abgrenzung des Übersetzungsbegriffs, Tübingen: Narr.
USJP. 2004. Uniwersalny słownik języka polskiego, S. Dubisz (red.), wersja 1.0, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wehr H. 1974. A Dictionary of Modern Written Arabic. J. Milton Cowan (red.), Beirut: Librairie du Liban, London: MacDonald & Evans Ltd.
Informacje: Przekładaniec, 2016, Numer 33 – (Post)kolonializm w przekładzie , s. 214 - 232
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Odzyskać siebie z Innego – Arabowie i islam we współczesnych arabskich przekładach literatury europejskiej
Recovering the Self from the Other: Arabs and Islam in Contemporary Arabic Translations of European Literature
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
Publikacja: 18.09.2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1661
Liczba pobrań: 1929