FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

„Mała” historia przekładu. Złoty wiek angielskiej literatury dziecięcej w tłumaczeniach na język polski – zarys

Data publikacji: 28.12.2018

Przekładaniec, 2018, Numer 37 – Historia przekładu literackiego 2, s. 104 - 123

https://doi.org/10.4467/16891864PC.18.015.9557

Autorzy

Aleksandra Wieczorkiewicz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1314-5431 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Mała” historia przekładu. Złoty wiek angielskiej literatury dziecięcej w tłumaczeniach na język polski – zarys

Abstrakt

„Small” History of Translation. The Golden Age of English Literature for Children in Polish Translations: An Outline

The Golden Age of English-language literature for children began about 1865, when Alice’s Adventures in Wonderland was published, and it continued with the works of writers such as Louisa May Alcott, James Matthew Barrie, Lyman Frank Baum, Frances Hodgson Burnett, Kenneth Grahame, Rudyard Kipling, Hugh Lofting, Alan Alexander Milne, Lucy Maud Montgomery, Edith Nesbit, Beatrix Potter, Robert Louis Stevenson, Pamela Lyndon Travers or Mark Twain. On the other hand, the first Polish translations of English children’s classics appeared at the end of the 19th century and continued to be published throughout the 20th century. The main aim of the article is twofold. First, it proposes to create an outline of the history of Polish translations of English classical books for children, providing perspectives of translating process in time (from 1870s, when the first translations were published, up to now) as well as in quantity of translated works. Secondly, it attempts to answer the question of mutual influences between cultures, writers and works of art (in translation) and suggests a hypothesis that the masterpieces of Polish children’s literature were somehow “caused” and inspired by the translations of children’s classics created before them.

Bibliografia

Adamczyk-Garbowska M. 1984. O książkach dla dzieci, „Akcent” 4, s. 17–25.

––––– 1988. Polskie tłumaczenia angielskiej literatury dziecięcej. Problem krytyki przekładu, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Adamczykowa Z. 2009. Literatura „czwarta” – w kręgu zagadnień teoretycznych, w: K. Heska-Kwaśniewicz (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), t.2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 13–43.

Baker M., Saldanha G. (ed.) 2009. Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London–New York: Routledge.

Barańczak S. 2007. Rice pudding i kaszka manna: o tłumaczeniu poezji dla dzieci, w: S. Barańczak, Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem małej Antologii przekładów-problemów, Kraków: a5, s. 65–77.

Białek J.Z. 1979. Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918–1939: zarys monograficzny, materiały, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Borodo M. 2006. Children’s Literature Translation Studies? – zarys badań nad literaturą dziecięcą w przekładzie, „Przekładaniec” 1, s. 12–23.

Carpenter H. 1987. Secret Gardens. A Study of the Golden Age of Children’s Literature, London–Sydney: Allen & Unwin.

Carroll L. 1864. „Alice’s Adventures Under Ground”, the Original Manuscript Version of „Alice’s Adventures in Wonderland”, https://www.bl.uk/collection-items/alicesadventures-under-ground-the-original-manuscript-version-of-alices-adventures-inwonderland (dostęp: 6.02.2018).

Dąmbska-Prokop U. 2000. Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii Educator.

Frycie S. 2014. Przekład prozy dla dzieci i młodzieży z literatur obcych, w: S. Frycie, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1970–2005. Wybrane zagadnienia, Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, s. 45–92.

Gubar M. 2009. Artful Dodgers. Reconceiving the Golden Age of Children’s Literature, Oxford – New York: Oxford University Press.

Hunt P. (ed.) 1995. Chlidren’s Literature: an Illustrated History, Oxford – New York: Oxford University Press.

Krzemińska W. 1963. Literatura dla dzieci i młodzieży: zarys dziejów, Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.

Kuliczkowska K. 1970. W szklanej kuli. Szkice o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa: Nasza Księgarnia.

––––– 1975. Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918: zarys monograficzny, materiały, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Leszczyński G. 1982. „Nowoczesna fantastyka” – otwarty problem badawczy, „Przegląd Humanistyczny” 7–8, s. 83–91.

Moretti F. 2013. Distant Reading, London–New York: Verso Books.

––––– 2016. Literature, Measured (Pamphlet 12), Stanford Literary Lab, https://litlab. stanford.edu/LiteraryLabPamphlet12.pdf (dostęp: 6.02.2018).

Nowak M. Strategie tłumaczeniowe w przekładzie antroponimów i toponimów w powieści „Ania z Zielonego Wzgórza Lucy Maud Montgomery”, tekst niepublikowany Oczko P. 2013. Anna z domu o zielonym dachu, „Teksty Drugie” 5, s. 42–61.

Oittinen Riitta. 2000. Translating for Children, Nowy Jork – Londyn: Garland Publishing.

Olech J. 2008. Ilustracja polska po potopie, w: Po potopie. Dziecko, książka i biblioteka  w XXI wieku. Diagnozy i postulaty, D. Świerczyńska-Jelonek, G. Leszczyński, M. Zając (red.), Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 189–194.

Papuzińska J. 2008. Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Łódź: Wydawnictwo Literatura.

Pym A. 1998. Method in Translation History, Manchester: St. Jerome Publishing.

Socha I. 2002. Polskie przekłady dla dzieci i młodzieży w latach 90., w: J. Papuzińska, G. Leszczyński (red.), Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI stulecia, Warszawa: Wydawnictwo CEBID, s. 205–208.

Staniów B. 2013. Przekłady z literatur obcych w latach 1945–1989, w: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (1945–1989), t. 3, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 149–165.

––––– 2017. Przekłady literatury dla dzieci i młodzieży na polskim rynku wydawniczym oraz wydania polskich książek za granicą w latach 1990–2014, w: K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 5, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 333–359.

Townsend J.R. 2005. British Children’s Literature: A Historical Overview, w: P. Hunt, S. Ray (eds.) International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, London– New York: Routledge, s. 668–679.

Tuwim I. 1952. Sprawa adaptacji. O przekładach książek dla dzieci i młodzieży, „Nowa Kultura” 26, s. 10.

Tuwim J. 1964. W oparach absurdu, w: J. Tuwim, Dzieła. Pisma prozą, t. 5, Warszawa: Czytelnik.

Wieczorkiewicz A. 2017. Złoty wiek: oddalenia, przekroje. 80 lat anglosaskiej klasyki dla dzieci i 150 lat jej przekładów na język polski w trzech makroperspektywach, „Forum Poetyki” jesień (8), http://fp.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2017/12/ForumPoetyki_ jesien2017.pdf (dostęp: 6.02.2018).

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2018, Numer 37 – Historia przekładu literackiego 2, s. 104 - 123

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Mała” historia przekładu. Złoty wiek angielskiej literatury dziecięcej w tłumaczeniach na język polski – zarys

Angielski:

„Small” History of Translation. The Golden Age of English Literature for Children in Polish Translations: An Outline

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-1314-5431

Aleksandra Wieczorkiewicz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1314-5431 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland

Publikacja: 28.12.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Aleksandra Wieczorkiewicz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski