FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Krytyka przekładu w cyberprzestrzeni – nowe szanse i wyzwania (na przykładzie tłumaczeń Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa)

Data publikacji: 2021

Przekładaniec, 2021, Numer 42 – Krytyka przekładu i okolice, s. 144 - 159

https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.021.14332

Autorzy

Kinga Rozwadowska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6279-0082 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Krytyka przekładu w cyberprzestrzeni – nowe szanse i wyzwania (na przykładzie tłumaczeń Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa)

Abstrakt

Translation Criticism in Cyberspace – New Opportunities and Challenges (on Polish Translations of Mikhail Bulgakov’s The Master and Margarita)

The ongoing digitization of the literary heritage together with the growing competition between publishing houses have led to a situation where translation series of works considered as canonical changed their form of extending from diachronic, linear development in time to synchronic “explosion” of parallel texts, which task is to win readers-consumers with advantages of novelty, distinctness, “inventiveness.” Such translations gain a new function – they become a marketing tool for publishing houses. In my opinion the newest retranslations of Mikhail Bulgakov’s The Master and Margarita is one of the most interesting examples of the process described above. In recent years, new Polish versions of this novel have been published at a dizzying pace (five new translations between 2015 and 2018) and in overwhelming welth (five editions were published in four different translations in 2018 alone). The new translations of Bulgakov’s novel evoke a lively response from the audience. All sorts of analysis, comparisons and opinions have been published not only in scientific journals, but also in daily newspapers, internet forums and in comments in online bookstores. In the Internet, professional translation criticism coexists with private opinions of Internet users (often based on non-literary factors) and with marketing content, advertisements, and blurbs deliberately formed as reviews. In this paper I would like to discuss new roles of professional translation criticism in circumstances described above, analyse its presence in the Internet and try to define its new objects. On the one hand, its voice should be loud and clear enough to be heard in the virtual chaos of texts, on the other hand – persuasive and lucid enough to help readers to become aware of decisions they make by choosing a particular translation and perceive the literary value of texts hidden behind attractive covers of new editions.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Balcerzan, Edward. 2011. Tajemnica istnienia (sporadycznego) krytyki przekładu, w: E. Balcerzan, Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 173–186.
Barańska, Joanna. 2021. Gniew czytelnika. Co można wyciąć z książki w XXI w.?, Onet.pl, [online] https://kultura.onet.pl/ksiazki/bracia-karamazow-wydawnictwa-mg-niekompletna-ksiazka-dlaczego/8zyz992 [dostęp: 17 lutego 2021].
Bułhakow, Michaił. 1990. Mistrz i Małgorzata, przeł. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, wstęp A. Drawicz, oprac. tekstu i przypisy G. Przebinda, Wrocław: Ossolineum.
Buzeli, Hélène. 2007. Translation ‘in the Making’, w: M. Wolf, A. Fukari (red.), Constructing a Sociology of Translation, Amsterdam: John Benjamins s. 135–169.
Heilbron, Johan, Sapiro, Gisèle. 2007. Outline for a Sociology of Translation. Current Issues and Future Prospects, w: M. Wolf, A. Fukari (red.), Constructing a Sociology of Translation, Amsterdam: John Benjamins, s. 93–107.
Kraskowska, Ewa. 2018. Porównywanie jako metoda krytyki przekładu, „Tekstualia” 3(54), s. 53–63.
Mocarz-Kleindienst, Maria. 2018. Dlaczego powstają nowe przekłady? „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa w nowym tłumaczeniu na język polski, „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 9 cz.1, s. 267–281.
Przebinda, Grzegorz. 2019. Mogarycz i inni. Dramatyczne losy kanonu tekstowego „Mistrza i Małgorzaty”, „Przegląd Rusycystyczny” 3(167), s. 36–90. 
— 2017. „Sto dwadzieścia jedna Małgorzata”. O tekście pierwszego polskiego przekładu „Mistrza i Małgorzaty”, „Przegląd Rusycystyczny” 2 (158), s. 54–79.
Sadowska, Monika. 2018. Elementy trzeciej kultury w przekładach polskich wersji „Mistrza i Małgorzaty” Michaiła Bułhakowa, „Acta Polono-Ruthenica” XXIII/3, s. 141–155.
Wardle, Mary. 2019. Eeny, Meeny, Miny, Moe: The Reception of Retranslations and How Readers Choose, „Cadernos de traduçao” 39(1), s. 216–238.
Wawrzyńczak, Aleksander. 2019. Bułhakow zmanipulowany, czyli o „fachowym i wybitnym” przekładzie „Mistrza i Małgorzaty”, „Przegląd Rusycystyczny” 3(167), s. 105–122.
Witowicz, Bożena. 2018. Narzan, zubrik i pepegi, „Przegląd” 1, [online] https://www.tygodnikprzeglad.pl/narzan-zubrik-pepegi/ [dostęp: 12 lutego 2021].
Wołodźko-Butkiewicz, Alicja. 2016. [recenzja przekładu], w: M. Bułgakow, Mistrz i Małgorzata. Czarny Mag, przeł. K. Tur, Białystok: Fundacja Sąsiedzi. 
Źródła internetowe
https://turbotlumaczenia.pl/blog/ktore-tlumaczenie-mistrza-i-malgorzaty-warto-wybrac/[dostęp: 15 listopada 2021].
https://www.fundacja-sasiedzi.org.pl/wydawnictwa/193-michal-bulgakow-mistrz-i-malgorzata-nowe-tlumaczenie.html [dostęp: 19 sierpnia 2021].
https://www.etiuda.net/p777,mistrz-i-maglgorzata.html [dostęp: 15 listopada 2021].
https://www.wydawnictwoznak.pl/ksiazka/Mistrz-i-Malgorzata/7641 [dostęp: 15 listopada 2021].
http://przebindapisze.pl/category/mistrz-i-malgorzata/ [dostęp: 19 sierpnia 2021].
https://www.bellona.pl/tytul/mistrz-i-malgorzata/ [dostęp: 15 listopada 2021].

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2021, Numer 42 – Krytyka przekładu i okolice, s. 144 - 159

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Krytyka przekładu w cyberprzestrzeni – nowe szanse i wyzwania (na przykładzie tłumaczeń Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa)

Angielski:
Translation Criticism in Cyberspace – New Opportunities and Challenges (on Polish Translations of Mikhail Bulgakov’s The Master and Margarita)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6279-0082

Kinga Rozwadowska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6279-0082 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kinga Rozwadowska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski