FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Hieros Gamos – Święte Wesele. Biblia hebrajska w przekładzie Martina Bubera i Franza Rosenzweiga (ze szczególnym uwzględnieniem poetyki przekładu Rosenzweiga)

Data publikacji: 20.12.2012

Przekładaniec, 2012, Numer 26 – Przekład mistrzów, s. 9 - 35

https://doi.org/10.4467/16891864PC.12.001.0834

Autorzy

Jadwiga Kita-Huber
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Hieros Gamos – Święte Wesele. Biblia hebrajska w przekładzie Martina Bubera i Franza Rosenzweiga (ze szczególnym uwzględnieniem poetyki przekładu Rosenzweiga)

Abstrakt

Hieros Gamos – Sacred Marriage. The Hebrew Bible Translated by Martin Buber and Franz Rosenzweig (with a Special Focus on Rosenzweig’s Poetics of Translation)


Martin Buber and Franz Rosenzweig’s German translation of the Bible is doubtlessly a masterpiece; however, as it reveals its artistic qualities only to those who do not search for them, its beauty may be compared to the elegance of a mathematical proof. The article analyses Buber and Rosenzweig’s cooperative rendition of the Bible (fi rst edited in 1926) against the Jewish tradition of translation, focusing on Franz Rosenzweig, since this Jewish theologian and translator (1886–1929) is less known in Poland than the philosopher Martin Buber. First, the article describes Rosenzweig’s thought as rooted in the Jewish hermeneutic tradition, with its essential notions like midrash, and discusses his contribution to the development and systematization of that tradition. Next, it presents Rosenzweig’s translatory work as well as the principles of Buber and Rosenzweig’s Bible translation (literalness, foreignness, renewal and repetition). In the second part, several translation problems, e.g. proper names and neologisms, are examined comparatively, i.e. selected passages of the Book of Genesis or Exodus taken from Buber and Rosenzweig’s rendering are set against the Luther Bible and the Polish Biblia Tysiąclecia. The analysis highlights Rosenzweig’s contribution to the new German Bible. The article closes with some comments on the reception of the new Bible in Germany, particularly in the interwar period.

Bibliografia

Bauer A.E. 1988. Rosenzweigs Sprachdenken, w: W. Schmidt-Kowarzik (red.), Der Philosoph Franz Rosenzweig (1886–1929). Internationaler Kongreß, Kassel 1986, Freiburg–München: ALBER, s. 903–912.

––––– 1992. Rosenzweigs Sprachdenken in Stern der Erlösung und in seiner Korrespondenz mit Martin Buber zur Verdeutschung der Schrift, Frankfurt: Peter Lang.

Buber M. 1992. Warum und wie wir die Schrift übersetzten, w: A.E. Bauer, Rosenzweigs Sprachdenken in Stern der Erlösung und in seiner Korrespondenz mit Martin Buber zur Verdeutschung der Schrift, Frankfurt: Peter Lang, s. 447–463.

Buber M., Rosenzweig F. 1936. Die Schrift und ihre Verdeutschung, Berlin: Schocken. Burkhardt-Riedmiller R. 1995. Rosenzweigs Sprachdenken und seine Erneuerung humanistischer und jüdischer Lehrtraditionen, Frankfurt: Haag – Herchen.

Casper B. 1993. Franz Rosenzweigs Kritik an Bubers „Ich und Du”, w: J. Bloch, H. Gordon (red.), Martin Buber. Bilanz seines Denkens, Freiburg: Herder, s. 159–172. Die Bibel nach der Übersetzung Martin Luthers. 1987. Berlin, Altenburg: Evangelische Haupt-Bibelgesellschaft. Die Schrift. 1992. Aus dem Hebräischen verdeutscht von Martin Buber gemeinsam mit Franz Rosenzweig, t. 1, Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.

Drosdowski G. 1998. Duden. Deutsches Universalwörterbuch, Mannheim: Dudenverlag.

Dzikowska E. 1997. „Es gibt nur Eine Sprache”. Über Bubers und Rosenzweigs Übersetzungsprinzipien, „Convivium, Germanistisches Jahrbuch Polen 1996”, Bonn: Deutscher Akademischer Austauschdienst, s. 25–41.

Gadacz T. 1998. Wstęp, w: Gwiazda Zbawienia, przekład i wstęp T. Gadacz, Kraków: Znak, s. 19–47.

Gelhard D. 2004. Spuren den Sagens. Studien zur jüdischen Hermeneutik in der Literatur, Frankfurt: Peter Lang.

Goodman-Thau E. 2001. Aufstand der Wasser. Jüdische Hermeneutik zwischen Tradition und Moderne, Berlin, Wien: Philo.

––––– 2002. Fremd in der Welt, zu Hause bei Gott. Bruch und Kontinuität in der jüdischen Tradition, Münster: Lit.

Löwith K. 1984. M. Heidegger und F. Rosenzweig. Ein Nachtrag zu Sein und Zeit, w: K. Löwith, Heidegger – Denker in dürftiger Zeit, Stuttgart: Metzler.

Mach D. 1988. Franz Rosenzweig als Übersetzer jüdischer Texte. Seine Auseinandersetzung mit Gershom Scholem, w: W. Schmidt-Kowarzik (red.), Der Philosoph Franz Rosenzweig (1886–1929). Internationaler Kongreß, Kassel 1986, Freiburg–München: ALBER, s. 251–271.

Mayer R. 1973. Franz Rosenzweig. Eine Philosophie der dialogischen Erfahrung, München: Chr. Kaiser.

Mosès s. 1987a. Franz Rosenzweig und die dialogische Struktur der biblischen Erzählung, w: S. Mosès, Spuren der Schrift. Von Goethe bis Celan, Frankfurt: Jüdischer Verlag bei Athenäum, s. 101–110.

––––– 1987b. Walter Benjamin und Franz Rosenzweig, w: S. Mosès, Spuren der Schrift. Von Goethe bis Celan, Frankfurt: Jüdischer Verlag bei Athenäum, s. 73–100.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (Biblia Tysiąclecia). 2000. Poznań: Pallottinum. Reichert K. 1993. „Zeit ist’s”. Die Bibelübersetzung von Franz Rosenzweig und Martin Buber im Kontext, Stuttgart: Franz Steiner.

Rosenzweig, F. 1937a. Das Formgeheimnis der biblischen Erzählungen. Martin Buber zum 8. Februar 1928, w: F. Rosenzweig, Kleinere Schriften, Berlin: Scholem Verlag, s. 167–181.

––––– 1937b. Die Schrift und das Wort – Zur neuen Bibelübersetzung, w: F. Rosenzweig, Kleinere Schriften, Berlin: Scholem Verlag, s. 134–140.

––––– 1969. Die Schrift und Luther, w: H.J. Störig (red.), Das Problem des Übersetzens, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 221–248.

––––– 1996. Der Stern der Erlösung, Frankfurt am Main: Suhrkamp.

––––– 1998. Gwiazda Zbawienia, przekład i wstęp T. Gadacz, Kraków: Znak.

––––– 2001. Nachwort zu den Hymnen und Gedichten des Jehuda Halevi, w: F. Rosenzweig, Zweistromland. Kleinere Schriften zur Religion und Philosophie, Berlin– Wien: Philo, s. 83–98.

Sławiński M. (red.). 2000. Słownik terminów literackich, Wrocław: Ossolineum.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2012, Numer 26 – Przekład mistrzów, s. 9 - 35

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Hieros Gamos – Święte Wesele. Biblia hebrajska w przekładzie Martina Bubera i Franza Rosenzweiga (ze szczególnym uwzględnieniem poetyki przekładu Rosenzweiga)

Angielski:

Hieros Gamos – Święte Wesele. Biblia hebrajska w przekładzie Martina Bubera i Franza Rosenzweiga (ze szczególnym uwzględnieniem poetyki przekładu Rosenzweiga)

Autorzy

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 20.12.2012

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Jadwiga Kita-Huber (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski