Brutalne wersy. Przemiany norm gatunkowych literackiego horroru a translatorskie strategie polskich popularyzatorów poezji grozy – przypadek antologii Roberta Stillera i Leszka Lachowieckiego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEBrutalne wersy. Przemiany norm gatunkowych literackiego horroru a translatorskie strategie polskich popularyzatorów poezji grozy – przypadek antologii Roberta Stillera i Leszka Lachowieckiego
Data publikacji: 2023
Przekładaniec, 2023, Numer 46 – Przekład i przemoc, s. 123 - 144
https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.008.17972Autorzy
Brutalne wersy. Przemiany norm gatunkowych literackiego horroru a translatorskie strategie polskich popularyzatorów poezji grozy – przypadek antologii Roberta Stillera i Leszka Lachowieckiego
Violent Verses. Transformations of Horror Fiction and Translational Strategies of Polish Popularizers of Gothic Poetry – the Case Study of Anthologies by Robert Stiller and Leszek Lachowiecki
The article discusses strategies used in translation of horror poetry in Polish anthologies of this genre in late 1980s and early 1990s when, thanks to political and social transformation, Western popculture with some of its characteristic features became available and popular in Poland. Comparative analysis of the selected translations collected in the volume Danse macabre (1993) by Leszek Lachowiecki, compared to their English, French or German originals (by Howard Phillips Lovecraft, Robert Frost, Richard Wilbur, Vachel Lindsay, Charles Baudelaire and Georg Heym) and earlier Polish versions by Robert Stiller (published in 1986), proves that the later variants amplify and/or introduce numerous lexical items denoting or connotating violence, fear and disgust. Thus, the techniques used by Lachowiecki – aimed at a brutalization of language and emphasising the themes of cruelty, terror and dread – can be perceived as an application of old-fashion style and means (typical for modernist or “Young Poland” literature) in order to adjust aesthetic standards used in poetry to broader cultural trends dominating in contemporary horror fiction.
Bachelard, Gaston. 1971. Bestiarium Lautréamonta, przeł. H. Chudak, „Pamiętnik Literacki” 62/2, s. 189–205.
Barańczak, Stanisław. 2017. 444 wiersze poetów języka angielskiego XX wieku, red. M. Heydel, Kraków: Znak.
Baudelaire, Charles et al. 1995. Kocham. Liryka francuska, przeł. M. Jastrun et al., red. L. Lachowiecki, Warszawa: Sternik.
Brzostek, Dariusz. 2020. Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza późnej nowoczesności?, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Carroll, Lewis. 1995. Poprzez lustro czyli co Alicja zobaczyła po Tamtej Stronie, przeł. L. Lachowiecki, Warszawa: Sternik.
Carroll, Noël. 2004. Filozofia horroru, przeł. M. Przylipiak, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Frost, Robert. 1964. Complete Poems of Robert Frost, New York: Colt, Rinehart and Winston.
Has-Tokarz, Anita. 2010. Horror w literaturze współczesnej i filmie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Jaracz, Wojciech. 2016. Wstrętna cielesność w horrorze (wybrana problematyka), w: D. Brzostek, A. Kobus, M. Markocki (red.), Potworna wiedza. Horror w badaniach kulturowych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Jarniewicz, Jerzy. 2007. Tłumacz jako twórca kanonu, w: E. Balcerzan, E. Rajewska (red.), Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–2005. Antologia, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 434–439.
Lachowiecki, Leszek (red.). 1996. Od Talesa do Sartra. Wiersze filozofów, przeł. L. La- chowiecki et al., Warszawa: Sternik.
Lachowiecki, Leszek, Gatner, Dariusz (red.). 1993. Danse macabre. Wybór wierszy, przeł. L. Lachowiecki et al., Warszawa: Leszek Lachowiecki.
Lieber, Maxim (red.). 1960. Opowieści z dreszczykiem. Noc druga, przeł. W. Lewik et al., Warszawa: Iskry.
Lovecraft, Howard Phillips. 2018. Nemezis i inne utwory poetyckie, przeł. M. Kopacz, Czerwonak: Vesper.
Poe, Edgar Allan. 1938. The Complete Tales and Poems of Edgar Allan Poe, red. H. Allen, New York: Modern Library.
Pieciul-Karmińska, Eliza. 2019. Okrutne jak baśnie braci Grimm?, „Przekrój”, https://przekroj.pl/kultura/okrutne-jak-basnie-braci-grimm-eliza-pieciul-karminska [dostęp: 1.07.2022].
Schopenhauer, Arthur. 1996. Sztuka prowadzenia sporów, czyli dialektyka erystyczna, przeł. L. Lachowiecki, Warszawa: Sternik.
Siemek, Andrzej. 2007. Sade w piekle chichocze, w: E. Balcerzan, E. Rajewska (red.), Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–2005. Antologia, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 407–410.
Stiller, Robert (red.). 1986. Strofy z dreszczykiem. Antologia, przeł. R. Stiller et al., Warszawa: Iskry.
Żukrowski, Wojciech, Malanowski, Tadeusz (red.). 1957. Opowieści z dreszczykiem, przeł. W. Żukrowski et al., Warszawa: Iskry.
Źródła internetowe
www.allpoetry.com [dostęp: 1.07.2022].
www.poetryfoundation.org [dostęp: 1.07.2022].
www.unjourunpoeme.fr [dostęp: 1.07.2 22].
www.zgedichte.de [dostęp: 1.07.2022].
Informacje: Przekładaniec, 2023, Numer 46 – Przekład i przemoc, s. 123 - 144
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Brutalne wersy. Przemiany norm gatunkowych literackiego horroru a translatorskie strategie polskich popularyzatorów poezji grozy – przypadek antologii Roberta Stillera i Leszka Lachowieckiego
Uniwersytet Rzeszowski, Aleja Rejtana 16c 35-959 Rzeszów
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski