FAQ

Uchodźstwo podczas I wojny światowej w malarstwie i grafice – casus zachodnich prowincji Rosji

Data publikacji: 19.09.2023

Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (2), s. 349 - 361

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.026.13863

Autorzy

Piotr Szlanta
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6573-2304 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Uchodźstwo podczas I wojny światowej w malarstwie i grafice – casus zachodnich prowincji Rosji

Abstrakt

War refugees of the World War I in paintings and drawings from the Western Russian Provinces
During the World War I millions of civilians all around Europe and the Near East were often forced to leave their homes unprepared and in desperate hope of finding safety and refuge in distant lands. From the very beginning of the war, refugees became the topic and subject for both propagandists and artists alike. For the purposes of this article, a selected number of examples of drawings and paintings, presenting perspectives of Latvian, Polish and Jewish subjects of the tsar, have been chosen. In the iconography, war refugees are generally presented as innocent and helpless victims of the conflict, and as a proof of the brutality and barbarity of the unfolding hostilities. The article also explores the way artists honed in on the depictions of crying women; troubled and helpless old men; small children snuggling up to their mothers and people contending with hunger, cold, fear, disease, uncertainty of the future and longing for lost homes as well as separated family members. Very often, the typical backgrounds for such scenes are ruins and burning buildings. The artists who depicted the war refugees’ fate did not always share such dramatic experiences personally. However, they clealy acknowledged the fact that it played a huge role in forming the identity of the nations they belonged to.

* Artykuł powstał w wyniku badań zrealizowanych w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki 2018/29/B/HS3/02075

Bibliografia

Pobierz bibliografię
An-Ski S., Tragedia Żydów galicyjskich w czasie I wojny światowej. Wrażenia i refleksje z podróży po kraju, tłum. K.D. Majus, wyd. K.D. Majus, S. Stępień, Przemyśl 2010.
Bildpropaganda im Ersten Weltkrieg, Hrsg. R. Zühlke, Hamburg 2000.
Engelstein L., A Belgium of Our Own: The Sack of Russian Kalisz, August 1914, „Kritika. Explorations in Russian and Eurasian History” 2009, vol. 10, no. 3, s. 441–473.
Gatrell P., A Whole Empire Walking: Refugees in Russia during World War I, Bloomington 2011.
Gatrell P., Refugees [w:] 1914–1918-online: International Encyclopedia of the First World War, eds. U. Daniel, P. Gatrell, O. Janz, H. Jones, J. Keene, A. Kramer, B. Nasson, Berlin 2014, http://www.1914-1918-online.net/ [dostęp: 16 IV 2020 r.].
Hatlie M.R., Riga und der Erste Weltkrieg. Eine Exkursion [w:] Über den Weltkrieg hinaus: Kriegserfahrungen in Ostmitteleuropa 1914–1921, Hrsg. J. Tauber, Lüneburg 2009, s. 13–33.
Jaworski R., Mutter – Liebchen – Heroinen. Propagandapostkarten aus den Ersten Weltkrieg, Köln–Weimar–Wien 2015.
Korzeniowski M., Mądzik M., Tarasiuk D., Tułaczy los. Uchodźcy polscy w imperium rosyjskim w latach pierwszej wojny światowej, Lublin 2007.
Korzeniowski M., Uchodźcy z Królestwa Polskiego i Galicji w latach Wielkiej Wojny [w:] Studia nad historią społeczną ziem polskich 1914–1918, Warszawa 2018 (Metamorfozy Społeczne, t. 12), s. 203–239.
Kwestia polska w propagandzie w okresie pierwszej wojny światowej, red. W. Molik, T. Schramm, D. Szymczak, Poznań 2018.
Mieszkowski Ł., Liście, nie ludzie [w:] Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918. Przewodnik po wystawie, red. H. Haintze, M. Piekutowa, Warszawa 2018, s. 156–159.
Peeling S., Refugees (Russian Empire) [w:] 1914–1918-online: International Encyclopedia of the First World War, eds. U. Daniel, P. Gatrell, O. Janz, H. Jones, J. Keene, A. Kramer, B. Nasson, Berlin 2014, http://www.1914-1918-online.net/ [dostęp: 16 IV 2020 r.].
Prusin A.V., Nationalizing a Borderland: War, Ethnicity, and Anti-Jewish Violence in East Galicia, 1914–1920, Tuscaloosa 2005.
Prymaka-Oniszk A., Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy, Wołowiec 2016.
Shuster F.H., Zwischen allen Fronten. Osteuropäische Juden während des Ersten Weltkrieges (1914–1919), Köln 2004.
Szymaniak K., (Nie) na własne oczy. Demony wojny i pogromu Abla Panna [w:] Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918. Przewodnik po wystawie, red. H. Haintze, M. Piekutowa, Warszawa 2018, s. 138–141.
Watson A., Ring of Steel: Germany and Austria-Hungary in World War I. The People’s War, New York 2014.
Woźniak M.A., Kalisz. Pogrom miasta 1914, Kalisz 1995.
https://culture.pl/pl/tworca/jan-rembowski [dostęp: 16 IX 2020 r.].
https://kulturaskanons.lv/en/archive/jekabs-kazaks/ [dostęp: 16 IV 2020 r.].

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (2), s. 349 - 361

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Uchodźstwo podczas I wojny światowej w malarstwie i grafice – casus zachodnich prowincji Rosji
Angielski:

War refugees of the World War I in paintings and drawings from the Western Russian Provinces

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6573-2304

Piotr Szlanta
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6573-2304 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 19.09.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Piotr Szlanta (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski