FAQ

Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska

Data publikacji: 15.01.2015

Prace Historyczne, 2014, Numer 141 (2), s. 221 - 233

https://doi.org/10.4467/20844069PH.14.011.2739

Autorzy

Rimvydas Petrauskas
Uniwersytet Wileński, Universiteto g. 3, Vilnius 01513, Litwa
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska

Abstrakt

The monarch and the vassal: Witold and the Union of Horodlo
 
The goal of the present article is to present the scope and character of the authority of the Grand Duke of Lithuania Witold at the time of the Union of Horodlo on the basis of the entirety of written and iconographic sources dating back to the beginning of the 15th century. The documents of Horodło did not exert a direct impact on the legal status of Witold himself, yet in 1413 his real authority was much more extensive than 10 years earlier. The author focuses on an analysis of Witold’s policy in the first decade of the 15th century since the period between the year 1401 when he was officially entrusted with the grand ducal authority, and the year 1413, was by far the most important one in the task of building an independent political organization in Lithuania. Witold’s activities (diplomatic, territorial and propagandist ones) had led to an establishment of the sovereignty of power which was legalized by the Pact of Vilnius and Radom of 1401. The new monarchic conception and the image of Witold had been worked out in the ruler’s immediate entourage, whose core consisted of foreign scholars, secretaries and local Lithuanian magnates. The role of advisors from the grand ducal office in the process of development of monarchic ideology is unquestionable; it is particularly visible during the ideological struggle with the German Order in the Grunwald era. 
The development of monarchic power in Lithuania exerted a negative impact on Witold’s relations with his senior brother, the king of Poland and the supreme Lithuanian duke Jagiello. Shortly after the signing of the Treaty of Vilnius in 1401, Witold who concentrated power in his own hands began to treat his tributary obligations and oaths as his own exclusive rights. Ever since that moment Witold, who was a sovereign ruler in Lithuania, did not allow anyone to interfere in the relations between him and his subordinates. Jagiello could have only one vassal in Lithuania – namely Witold.

Bibliografia

BIBLIOGRAFIA

1413 m. Horodlės aktai. Dokumentai ir tyrinėjimai/Akty Horodelskie 1413 roku. Dokumenty studia, red. J. Kiaupienė L. Korczak, Vilnius–Kraków 2013.

Akta unji Polski Litwą 1385–1791, wyd. S. Kutrzeba W. Semkowicz, Kraków 1932.

Backus O.P., Motives of West Russian nobles in deserting Lithuania for Moscow 13771514, Kansas–Lawrence 1957.

Banionis E., Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės pasiuntinybių tarnyba XV–XVI amžiais, Vilnius 1998.

Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich, t. 2: Od Krewa do Lublina, cz. 1, Poznań 2007.

Boockmann H., Alltag am Hof des Deutschordens-Hochmeisters in Preußen [w:] Alltag bei Hofe, hrsg. von W. Paravicini, Sigmaringen 1995, s. 137–148.

Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 2, wyd. A. Lewicki, Cracoviae 1891.

Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376–1430, wyd. A. Prochaska, Cracoviae 1882.

Czaja R., Dygo M., Gawlas S., Myśliwski G., Ożóg K., Ziemie polskie wobec Zachodu. Studia nad rozwojem średniowiecznej Europy, red. S. Gawlas, Warszawa 2006.

Europa im späten Mittelalter. Politik – Gesellschaft – Kultur, hrsg. von R.C. Schwinges, Ch. Hesse, P. Moraw, München 2006.

Gąsiorowski A., Itinerarium króla Władysława Jagiełły (1386–1434), Warszawa 1972.

Halecki O., Dzieje unii Jagiellońskiej, t. 1, Kraków 1919.

Ivinskis Z., Trakų Galvės ežero salos pilis, „Vytauto Didžiojo Kultūros muziejaus metraštis” 1941, t. 1, s. 135–198.

Jóźwiak S., Wywiad kontrwywiad państwie zakonu krzyżackiego Prusach. Studium nad sposobami pozyskiwania wykorzystywaniem poufnych informacji późnym średniowieczu, Malbork 2004.

Kancelaria wielkich mistrzów polska kancelaria królewska XV wieku, red. J. Trupinda, Malbork 2006.

Kiaupienė J., Petrauskas R., Lietuvos istorija. IV tomas. Nauji horizontai: Dinastija, visuomenė, valstybė. Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė 1386–1529 m., Vilnius 2009.

Klimas P., Ghillebert de Lannoy. Dvi jo kelionės Lietuvon Vytauto Didžiojo laikais (1413–
1414 ir 1421 metais)
, Kaunas 1931.

Kodeks dyplomatyczny katedry diecezji wileńskiej, wyd. J. Fijałek i W. Semkowicz, Kraków 1932–1948.

Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, 1 (1377–1499), Warszawa 1930.

Korczak L., Horodło. Na drodze ku dziedzicznej monarchii Jagiellońskiej [w:] 1413 m. Horodlės aktai. Dokumentai ir tyrinėjimaiAkty horodelskie 1413 roku. Dokumenty studia, red. J. Kiaupienė L. Korczak, Vilnius–Kraków 2013, s. 57–69.

Kosman M., Dokumenty wielkiego księcia Witolda, „Studia Źródłoznawcze” 1971, t. 16.

Krzyżaniakowa J., Kancelaria królewska Władysława Jagiełły, t. 1–2, Poznań 1972–
1979.

Kurtyka J., Repertorium podolskie. Dokumenty do 1430 r., „Rocznik Przemyski” 2004, 
t. 40.

Mickūnaitė G., Vytautas Didysis. Valdovo įvaizdis, Vilnius 2008.

Neitmann K., Jagdbriefe im diplomatischen Verkehr des Deutschen Ordens mit Polen-Litauen um 1400, „Preußenland” 1986, Bd. 24, s. 32–33.

Nikodem J., Witold wielki książę litewski (1354 lub 1355–27 października 1430), Kraków 2013.

Piech Z., Monety, pieczęcie herby systemie symboli władzy Jagiellonów, Warszawa 2003.

Petrauskas R., Grunwaldu życie pośmiertne od XV do XX w. historiografii tradycji litewskiej, białoruskiej sowieckiej [w:] Wojna, pamięć, tożsamość. bitwach mitach bitewnych, red. J.M. Piskorski, Warszawa 2012.

Petrauskas R., Knighthood in the Grand Duchy of Lithuania from the Late Fourteenth to the Early Sixteenth Centuries, „Lithuanian Historical Studies” 2006, t. 11, s. 39–66.

Petrauskas R., Kształtowanie się instytucji dworu wielkoksiążęcego Wielkim Księstwie Litewskim (koniec XIV–połowa XV wieku), „Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2011, t. 16, z. 2: Studia litewskie, s. 155–185.

Petrauskas R., Lietuvos diduomenė XIV a. pabaigoje–XV a.: sudėtis – struktūra – valdžia, Vilnius 2003.

Pfitzner J., Großfürst Witold von Litauen als Staatsmann, Brünn 1930.

Pletnia R., Działalność wielkiego księcia Witolda na północno-wschodnich obrzeżach państwa litewskiego latach 1404–1408, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 1998, t. 125.

Prochaska A., Dzieje Witolda w. księcia Litwy, Wilno 1914.

Prochaska A., Hołdy mazowieckie, Kraków 1905.

Radoch M., Wydatki mistrza Konrada Jungingena na utrzymanie księcia litewskiego Świdrygiełły państwie zakonnym Prusach latach 1402–1404 [w:] Komturzy, rajcy, żupani, red. B. Śliwiński, Malbork 2005, s. 271–306.

Remecas E., Vilniaus žemutinės pilies pinigų lobis, Vilnius 2003.

Rowell S.C., Dynastic bluff? The road to Mielnik, 13851501, „Lithuanian Historical Studies” 2001, t. 6, s. 1–22.

Rowell S.C., The Grand Duchy of Lithuania and the beginning of the union with Poland: the backround to Grunwald [w:] Tannenberg – Grunwald – Žalgiris 1410: Krieg und Frieden im späten Mittelalter, hrsg. von W. Paravicini, R. Petrauskas und G. Vercamer, Wiesbaden 2012, s. 43–51.

Schneidmüller B., Grenzerfahrung und monarchische Ordnung. Europa 12001500, München 2011.

Semkowicz W., litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską Horodle
r. 1413, „Miesięcznik Heraldyczny” 1914.

Sieradzan W., Misja Benedykta Makraia latach 14121413. dziejów pokojowych metod rozwiązywania konfliktów międzypaństwowych Europie Środkowo-Wschodniej późnym średniowieczu, Malbork 2009.

Szweda A., Organizacja technika dyplomacji polskiej stosunkach zakonem krzyżackim Prusach latach 13861454, Toruń 2009.

Szybkowski S., Kancelaria wielkiego księcia Witolda dobie wielkich konfliktów Zakonem Krzyżackim latach 14091422. Organizacja, zadania, personel [w:] Kancelaria wielkich mistrzów polska kancelaria królewska XV wieku, red. J. Trupinda, Malbork 2006, s. 299–318.

Szybkowski S., Polish Staff as Social Group in the Chancery of Grand Duke Witold, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 1998, t. 3, s. 75–94.

Tęgowski J., Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, Poznań–Wrocław 1999.

Vitoldiana. Codex privilegiorum Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1386–1430, wyd. J. Ochmański, Warszawa–Poznań 1986.

Vytautas Didysis, red. P. Šležas, Kaunas 1930.

Węcowski P., Mazowsze Koronie. Propaganda legitymizacja władzy Kazimierza Jagiellończyka na Mazowszu, Kraków 2004.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2014, Numer 141 (2), s. 221 - 233

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska
Angielski:
The monarch and the vassal: Witold and the Union of Horodlo

Autorzy

Uniwersytet Wileński, Universiteto g. 3, Vilnius 01513, Litwa

Publikacja: 15.01.2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Rimvydas Petrauskas (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2931

Liczba pobrań: 1206

<div id="cke_pastebin"> Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska</div>