Exodus ludności muzułmańskiej do azjatyckiej części Imperium Osmańskiego w następstwie pierwszej i drugiej wojny bałkańskiej (1912–1913)

Dariusz  Faszcza

Exodus ludności muzułmańskiej do azjatyckiej części Imperium Osmańskiego w następstwie pierwszej i drugiej wojny bałkańskiej (1912–1913)

Data publikacji: 19.09.2023

Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (2), s. 315 - 329

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.024.13861

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Exodus ludności muzułmańskiej do azjatyckiej części Imperium Osmańskiego w następstwie pierwszej i drugiej wojny bałkańskiej (1912–1913)

Abstrakt

The exodus of the Muslim population to the Asian part of the Ottoman Empire in the aftermath of the First and Second Balkan Wars (1912–1913)
The Balkan Wars of 1912–1913 ended in a catastrophe for the Ottoman Empire. As a result of military operations, 80% of European territory inhabited by the population of four millions were irretrievably lost. A large number of Muslim refugees appeared in the Asian part of the Empire during and after the military operations. This fact was used by the High Porte to change demographic relations in Thrace and Anatolia. These activities led to construction of a homogeneous state and significantly contributed to economic changes in the areas subjected to the settlement. In the national dimension, they contributed to the development of Turkish nationalism.

The Balkan Wars of 1912–1913 ended in a catastrophe for the Ottoman Empire. As a result of military operations, 80% of European territory inhabited by the population of four millions were irretrievably lost. A large number of Muslim refugees appeared in the Asian part of the Empire during and after the military operations. This fact was used by the High Porte to change demographic relations in Thrace and Anatolia. These activities led to construction of a homogeneous state and significantly contributed to economic changes in the areas subjected to the settlement. In the national dimension, they contributed to the development of Turkish nationalism.

Słowa kluczowe

wojny bałkańskie, Imperium Osmańskie, uchodźcy, młodoturcy, Anatolia, Tracja; Balkan Wars, Ottoman Empire, refugees, Young Turks, Thrace

Balkan Wars, Ottoman Empire, refugees, Young Turks, Anatolia, Thrace

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Akty prawne

Konwencja dotycząca praw i obowiązków mocarstw i osób neutralnych w razie wojny lądowej, Dz.U. z 1927 r., nr 21, poz. 163.

Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dn. 12 VIII 1949 r. Dz.U. z 1957 r., nr 38, poz. 171, załącznik.

Źródła drukowane

Report of the International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars, Washington 1914.

Rubacha J., Malinowski A., Giza A., Historia Bułgarii 1870–1915. Materiały źródłowe z komentarzami, t. I: Polityka międzynarodowa, Warszawa 2006.

Prasa

„Dziennik Poznański”, 6 XI 1912, nr 254; 10 XI 1912, nr 258.

„Gazeta Warszawska”, 4 XI 1912, nr 127; 22 XI 1912, nr 145.

Wspomnienia

Buxton N., With the Bulgarian Staff, New York 1913.

Mehmet Şevket Paşa’nin Günlüğü, İstanbul 1988.

Opracowania

Ağanoğlu H.Y., Osmanlı’dan Cumhuriyete Balkanlar’ın Makûs Talihi GÖÇ, İstanbul 2001.

Akçam T., A Shameful Act. The Armenian Genocide and the Questions of Turkish Responsibility, New York 2006.

Akova S.B., Immigrants from the Balkans to Turkey and Immigrant Settlements in Western Anatolia, „International Balkan Annual Conference” 2012, vol. 2, s. 548–562.

Antoniades A., Le développement Économique de la Thrace, Athens 1922.

Batowski H., Podstawy sojuszu bałkańskiego 1912 r. Studium z historii dyplomatycznej 1806–1912, Warszawa 1939.

Baytal Y., Balkanlar’dan Anayurda Yapılan Göçler ve Türkiye Açısından Sonuçları (1912–1925), „Turkish Studies” 2018, vol. 13, no. s. 13–28.

Cassavetti D.J., Hellas and the Balkan Wars, London 1914.

Çevik Z., The Policies that Bulgarian Government Implemented on the Turkish Population During the Balkan Wars (1912–1913) [w:] Recent Advances in Social Sciences, eds. R. Efe, I. Koleva, M. Öztürk, R. Arabacı, Cambridge 2019.

Dündar F., İttihat ve Terakki’nin Müslümanları İskân Politikası (1913–1918), İstanbul 2002.

Erdem U., Aşâir ve Muhâcirîn Müdüriyet-i Umûmiyesi (1913–1922), „Zeitschrift für die Welt der Türken” 2017, vol. 9, no. 1, s. 57–80.

Erickson E.J., Defeat in Detail. The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport–London 2003.

Erol E., “Macedonian Question” in Western Anatolia: The Ousting of the Ottoman Greeks before World War I [w:] World War I and the End of the Ottomans: From the Balkan Wars to the Armenian Genocide, eds. H.-L. Kieser, K. Öktem, M. Reinkowski, London–New York 2015.

Faszcza D., Propaganda eksponująca okrucieństwa podczas wojen bałkańskich 1912–1913 [w:] Misja wojska. Strategia i bezpieczeństwo państwa. Szkice o siłach zbrojnych, red. T. Panecki, J. Smoliński, Warszawa 2019.

Gingeras R., Sorrowful Shores: Violence, Ethnicity, and the End of the Ottoman Empire 1912–1923, Oxford–New York 2009.

Halaçoğlu A., Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912–1913), Ankara 1994.

Hall R.C., The Balkan Wars 1912–1913: Prelude to the First World War, London–New York 2000.

Horvath B., Anadolu 1913, İstanbul 2007.

İçduygu A., Sert D., The Changing Waves of Migration from the Balkans to Turkey: A Historical Account [w:] Migration in the Southern Balkans From Ottoman Territory to Globalized Nation States, eds. H. Vermeulen, M. Baldwin-Edwards, R. van Boeschoten, Heidelberg–New York–Dordrecht 2015.

İpek N., The Balkans, War, and Migration [w:] The Balkan Wars, 1912–1913, and Their Sociopolitical Implications, eds. M.H. Yavuz, I. Blumi, Salt Lake City 2013.

Krzak A., Wojny bałkańskie 1912–1913, Warszawa 2017.

Ladas S.P., The Exchange of Minorities: Bulgaria, Greece, and Turkey, New York 1932.

Lewis R., Życie codzienne w Turcji osmańskiej, tłum. W. Radwański, Warszawa 1984.

Łyszczarz M., Znaczenie dobroczynności w doktrynie religijnej islamu wobec specyfiki życia codziennego w kraju niemuzułmańskim na przykładzie polskich Tatarów. Zarys problemu, „Muzułmanie Rzeczypospolitej” 2010, nr 1(5), s. 5–6.

Markov G., B”lgariâ v Balkanskiâ s”ûz sreŝu Osmanskata imperiâ 1912–1913, Sofiâ 1989.

Marttin V., Bir Osmanli Kurumunun Adi Ve Etkinliği Üzerine, „Uluslararasi Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi” 2011, Sayı 5, s. 14–30.

McCarthy J., Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821–1922, Princeton 1995.

Morgenthau H.J., Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, tłum. R. Włoch, Warszawa 2010.

Münkler H., Wojny naszych czasów, tłum. K. Matuszek, Kraków 2004.

Ömer B., Hanımefendilere Hilâl-i Ahmer’e Dair Konferans, Ankara 2009.

Rabka R., Bałkany 1912–1913, Warszawa 2010.

Rabka R., Macedonia – Epir – Albania 1912–1913, Warszawa 2016.

Ratković B., Đurišić M., Skoko S., Srbija i Crna Gora u balkanskimi ratovima 1912–1913, Beograd 1972.

Shaw S.J., Shaw E.K., Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej, t. 2: 1808–1975, tłum. B. Świetlik, Warszawa 2012.

Siemek Z., Struktura urbanizacyjna współczesnej Turcji [w:] M. Jerczyński, L.F. Chaves, Z. Siemek, Studia nad strukturą funkcjonalną miast, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973.

Şimşir B.N., Bulgaristan Türkleri, İstanbul 1986.

Stoânova V., Izslevaniâ na b’lgarite iż Iztočna Trakiâ sled Balkanskite vojni (1912–1945) [w:] Migracii ot dvete strani na b”lgaro-turskata granica: nastedstva, identičnosti, interkulturni vzaimodejstviâ, red. V. Ganeva-Rejčeva, M. Elčinova, M. Zlatkova, N. Vukov, Sofiâ 2012.

Ther P., Ciemna strona państw narodowych. Czystki etniczne w nowoczesnej Europie, tłum. T. Gabiś, przedm. W. Borodziej, Poznań 2012.

Todorowa M., Bałkany wyobrażone, tłum. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.

Toynbee A.J., The Western Question in Greece and Turkey, London 1922.

Wituch T., Tureckie przemiany. Dzieje Turcji 1878–1923, Warszawa 1980.

Zürcher E.J., Macedonians in Anatolia: The Importance of the Macedonian Roots of the Unionists for their Policies in Anatolia after 1914, „Middle Eastern Studies” 2014, vol. 50, no. 6, s. 960–975.

Zürcher E.J., The Balkan Wars and the Refugee Leadership of the Early Turkish Republic [w:] The Balkan Wars, 1912–1913, and Their Sociopolitical Implications, eds. M.H. Yavuz, I. Blumi, Salt Lake City 2013.

Zürcher E.J., The Late Ottoman Empire as Laboratory of Demographic Engineering, „Il mestiere di storico” 2009, n. 1, s. 7–18.

Źródła internetowe

Sytuacja uchodźców na świecie, https://amnesty.org.pl/sytuacja-uchodzcow-na-swiecie [dostęp: 23 X 2020 r.].

Zürcher E.J., Greek and Turkish Refugees and Deportees 1912–1924, January 2003, http://www.transanatolie.com/english/turkey/turks/Ottomans/ejz18.pdf [dostęp: 23 X 2020 r.].

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (2), s. 315 - 329

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.024.13861

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Exodus ludności muzułmańskiej do azjatyckiej części Imperium Osmańskiego w następstwie pierwszej i drugiej wojny bałkańskiej (1912–1913)

Angielski:

The exodus of the Muslim population to the Asian part of the Ottoman Empire in the aftermath of the First and Second Balkan Wars (1912–1913)

Autorzy

Dariusz Faszcza

https://orcid.org/0000-0001-6579-5463

Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, Grupa Uczelni Vistula, Ignacego Daszyńskiego 17, 06-100 Pułtusk

Publikacja: 19.09.2023

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Dariusz Faszcza (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 622

Liczba pobrań: 522

<div id="cke_pastebin"> Exodus ludności muzułmańskiej do azjatyckiej części Imperium Osmańskiego w następstwie pierwszej i drugiej wojny bałkańskiej (1912–1913)</div>

Pobierz xml