Zagrożenia krajobrazu w obszarach chronionego krajobrazu województwa pomorskiego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 02.2025
Prace Geograficzne, First View (2024), Zeszyt 176, s. 7-24
https://doi.org/10.4467/20833113PG.24.016.21099Autorzy
Zagrożenia krajobrazu w obszarach chronionego krajobrazu województwa pomorskiego
Obszary chronionego krajobrazu, jako jedna z dziesięciu form ochrony przyrody w Polsce, są równocześnie jedną z trzech (obok parków krajobrazowych i zespołów przyrodniczo– krajobrazowych) form dedykowanych w szczególny sposób ochronie krajobrazu. Od ponad 8 lat trwają w Polsce prace nad audytem krajobrazowym, które niezależnie od wskazania w województwach krajobrazów priorytetowych, wymagają zidentyfikowania zagrożeń krajobrazu m.in. w granicach parków krajobrazowych oraz obszarów chronionego krajobrazu. W artykule zaprezentowano wyniki wykonanej w 2021 r. identyfikacji i inwentaryzacji zagrożeń krajobrazu, w granicach 40 OChK, położonych w województwie pomorskim, stanowiącej etap przygotowawczy do prac nad audytem krajobrazowym. Katalog zagrożeń oparty był na metodyce wskazanej dla przeprowadzania audytu i obejmował zakres wybranych zagrożeń, określonych w załączniku nr 6 do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (2019). W zależności od specyfiki i wymiaru przestrzennego zagrożenia ujęte zostały jako punktowe, liniowe lub powierzchniowe, co miało również odzwierciedlenie w typologii obiektów wykonanej w celu opracowania bazy danych GIS. Dla zidentyfikowanych i zawartych w bazach danych obiektów określone zostały ich cechy oraz stopień i charakter zagrożenia. W artykule przedstawiono wyniki badań oraz podjęto próbę syntetycznej oceny zagrożeń walorów przyrodniczo-krajobrazowych w granicach badanych obszarów. Wskazano także główne grupy zagrożeń oraz przedstawiono wstępną analizę przyczyn ich występowania.
Badora K., 2014, Spatial system of landscape protection in Poland, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 23, 73–88.
Cieplik J., 1997, Obszary chronionego krajobrazu w województwie słupskim, Jantarowe Szlaki, 3(245), 30–32.
Cieszewska A., Wasilewski M., Giedych R, Wałdykowski P., 2018, Priority landscapes in Brudzeń Landscape Park conservation plan, Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Land Reclamation, 50(4), 339–352, http://archive.sciendo.com/SGGW/sggw.2018.50.issue-4/sggw-2018-0027/sggw-2018-0027.pdf (12.02.2025).
Czochański J., 2018, Landscape transformations and risks for ecosystems of protected landscape areas in the Metropolitan Area of Gdańsk – Gdynia – Sopot, Ecological Questions, 29(1), 103–112. DOI: 10.12775/EQ.2018.008.
Czochański J., Lemańczyk J. (red.), 2007, Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego do planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego w Słupsku, Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Słupsk–Gdańsk.
Czochański J., Flanz S., 2020, Nowa typologia krajobrazów Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie – wyniki i wnioski krytyczne z audytu krajobrazowego, [w:] M. Kunz (red.), Rola i funkcjonowanie parków krajobrazowych w rezerwatach biosfery, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 61–86.
Czochański J., Hałuzo M., Kubicz G., Wojcieszyk H., 2006, Studium ekofizjograficzne województwa pomorskiego, seria Pomorskie Studia Regionalne, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Słupsk–Gdańsk.
Czubla P., 1996, Problemy kształtowania środowiska przyrodniczego w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Pradolina Wieprza”, Problemy Ekologii Krajobrazu, 2, 163–169.
Czy obszary chronione faktycznie chronią, 2022, Przyroda Dolnego Śląska. Kompendium przyrodnicze, https://przyrodniczo.pl/felietony/czy-obszary-chronione-faktycznie-chronia/
Jaś J., Kamieniecki M., Nadolski M., Tabeau T., 1984, Obszary krajobrazu chronionego w woj. gdańskim, oprac. Hortus, Gdańsk.
Kistowski M., 2015, Rozpoznanie i ocena stanu walorów krajobrazowych trzech obszarów chronionego krajobrazu, położonych w województwie pomorskim (Otomińskiego, Doliny Raduni i Kartuskiego) pod kątem zgodności z kryteriami wyznaczania obszarów chronionego krajobrazu, określonymi w art. 23 ust. 1 Ustawy o ochronie przyrody – wraz z oceną zasadności zasięgu przestrzennego tych obszarów. Opracowanie wykonane dla Samorządu Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
Kistowski M., 2016, Problemy weryfikacji zasięgu i reżimu ochronnego obszarów chronionego krajobrazu na przykładzie wybranych obszarów w województwie pomorskim, Problemy Ekologii Krajobrazu, XLI, 21–42.
Kistowski M., 2018, Obszary chronionego krajobrazu jako problem polskiej ochrony przyrody oraz próby jego złagodzenia na przykładzie działań prowadzonych w województwie pomorskim w latach 2014–2018 i ich implikacje społeczne, Przegląd Przyrodniczy, XXIX, 4, 91–113.
Korwel-Lejkowska B., 2014, Rozwój przestrzenny terenów zabudowanych w południowej części aglomeracji trójmiejskiej na przełomie XX i XXI wieku, Problemy Ekologii Krajobrazu, XXXVII, 41–49.
Kubacka M., 2019, Evaluation of the ecological efficiency of landscape protection in areas of different protection status: A case study from Poland, Landscape Research, 44(5), 628–641. DOI: 10.1080/01426397.2018.1482262.
Listwan-Franczak K., Franczak P., 2015, Problematyka reklamy zewnętrznej na obszarach cennych przyrodniczo, przykład otoczenia Tatr, Prace Geograficzne, 142, 57–75. DOI: 10.4467/20833113PG.15.018.4458.
Lorens P., 2015, Scenariusze rozwoju przestrzennego obszaru metropolitalnego Trójmiasta, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 29, 71–92.
Przewoźniak M., Czochański J.T., 2020, Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej. Ujęcie proekologiczne, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk–Poznań.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych, Dz.U. 2019 poz. 394 ze zm.
Symonides E., 2014, Ochrona przyrody, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Ustawa o ochronie przyrody, 1991, Dz.U. 1991 nr 114 poz. 492.
Ustawa o ochronie przyrody, 2004, Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 ze zm.
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, 2003, Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717 ze zm.
Informacje: Prace Geograficzne, First View (2024), Zeszyt 176, s. 7-24
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej,
Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska
Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej,
Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska
Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej,
Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska
Publikacja: 02.2025
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 38
Liczba pobrań: 35