FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Physical and chemical properties of streamwater in the Tatra Mountains during April–November 2011

Data publikacji: 19.09.2023

Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 133, s. 49 - 60

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.010.1100

Autorzy

Anna Wolanin
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, 30-387 Kraków, ul. Gronostajowa 7
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Właściwości fizykochemiczne wody potoków tatrzańskich w okresie kwiecień – listopad 2011 roku

Abstrakt

The chemistry of mountains streams depends on natural factors (geology, litology, tectonics, and variable supply patterns) and anthropogenic factors. The aim of this paper is to determine the spatial diversity and variability of physico-chemical properties of streamwater in the Tatra Mts. Principal components analysis was used to determine the factors influencing the chemical composition of streamwater in the Tatra Mountains. Nine streams in the Tatra Mts. were selected for research. Using ion chromatography the concentration of 14 ions was estimated. The variability of physical and chemical parameters of streamwater depends mainly on the geology of an area and dissolution process. Generally, diluted water contains lower concentrations of most dissolved ions. Another factor is the influence of temperature and vegetation.

Bibliografia

Bac-Moszaszwili M., Burchart J., Głazek J., I wanow A., Jaroszewski W., Kotański Z ., Lefeld J., Mastella L., O zimkowski W., R oniewicz P., Skupiński A., Westwalewicz-Mogilska E . 1979, Mapa geologiczna Tatr, 1 :30 000, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Barczyk G,. 2003, Karst and vaucluse springs from the Polish Tatra Mts. Results of long-term stationary investigations, Acta Carsologica 32 ( 1 ), 145 – 155.
Baron J.S., O jima D.S., Holland E .A., Parton W.J., 1994, Analysis of nitrogen saturation potential in Rocky Mountain tundra and forest : Implication for aquatic systems, Biogeochemistry, 27, 61 – 82.
Cattell R .B., 1966, The scree test for the number of factors, Multivariate Behavioral R esearch, 1, 245 – 276.
Hess M. 1996, Klimat, [ w : ] Z . Mirek ( red. ), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego, Wyd. T P N, Kraków – Zakopane, 58 – 63.
Kopacek J., Stuchlik E ., Straskarbova V., Psenakova P., 2000, Factors governing nutrient status of mountain lakes in the Tatra Mountains, Freshwater Biology, 43, 369 – 383.
Kopacek J., Vesely J., Stuchlik E ., 2001, Sulphur and nitrogen fluxes and budgets in the Bohemian Forest and Tatra Mountains during the Industrial Revolution ( 1850 – 2000 ), Hydrology and Earth System Science, 5 ( 3 ), 391 – 405.
Kownacki A., Dumnicka E ., Kwadrans J., Galas J., O llik M., 2006, Benthic communities in relation to environmental factors in small high mountain pounds threatened by air pollutants, Boreal Environment Research, 11, 481 – 492.
Kownacki A., Kawecka B., Kot M., Wojtan K., Żurek R ., 1996, Wpływ człowieka na ekosystemy wodne, [ w : ] Z . Mirek ( red. ), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego, Wyd. T P N, Kraków – Zakopane, 655 – 674.
Kurzyca I ., Choiński A., Koniecki A., Siepak J., 2009, Water ecosystems affected by human impact within the protected area of the Tatra National Park ( Poland ), O ceanological and Hydrobiological Studies, 38 ( 3 ), 77 – 86.
Małecka D., 1991, Opady atmosferyczne jako ważny czynnik kształtujący chemizm wód podziemnych, Przegląd Geologiczny, 1, 14 – 19.
Małecka D., Chowaniec J., Małecki J.J., 2007, Region górnej Wisły [ w : ] B. Paczyński, A. Sadurski (red.), Hydrogeologia regionalna Polski, Tom 1 : Wody słodkie, P I G, Warszawa, 108 – 158.
Oleksynowa K., Komornicki T., 1996, Chemizm wód, [ w : ] Z . Mirek ( red. ), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego, Wyd. T P N, Kraków – Zakopane, 197 – 214.
Pazdro Z., Kozerski B., 1990, Hydrogeologia ogólna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z ., 1996, Zbiorowiska roślinne, [ w : ] Z . Mirek ( red. ), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego, Wyd. T P N, Kraków – Zakopane, 237 – 274.
Rzychoń D., Worsztynowicz A., 2008, What affects the nitrogen retention in Tatra Mountains lakes’ catchments in Poland?, Hydrology and Earth System Science, 12, 415 – 424.
Siwek J., Siwek J.P., Żelazny M., 2009, Wpływ ścieków zrzucanych ze schronisk tatrzańskich na chemizm wód rzecznych T P N, [ w : ] R . Bogdanowicz, J. F ac-Beneda ( red. ), Zasoby i ochrona wód. Obieg wody i materii w zlewniach rzecznych, F undacja R ozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 468 – 475.
Skiba S. 2002, Mapa gleb Tatrzańskiego Parku Narodowego, [ w : ] W. Borowiec, A. Kotarba, A. Kownacki, Z . Krzan, Z . Mirek ( red. ), Przemiany środowiska przyrodniczego Tatr, Wyd. T P N-P T P N o Z, Kraków – Zakopane, 21 – 26.
Żelazny M., Wolanin A., Płaczkowska E ., 2009, Przestrzenne zróżnicowanie i sezonowe zmiany cech fizyczno-chemicznych wód potoków Kościeliskiego i Chochołowskiego w Tatrach Zachodnich, [ w : ] R. Bogdanowicz, J. F ac-Beneda ( red. ), Zasoby i ochrona wód. Obieg wody i materii w zlewniach rzecznych, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 461 – 467.
Żelazny M., Wolanin A., Płaczkowska E ., 2013, Hypsometric factors for differences in chemical composition of spring waters of the Tatra National Park, Polish Journal of E nvironmental Studies, 22 ( 1 ), 289 – 299.

Badania częściowo zrealizowano w ramach projektu pod nazwą Doctus – Małopolski fundusz stypendialny dla doktorantów oraz Czynniki warunkujące zróżnicowanie przestrzenne i dynamikę chemizmu wód w Tatrzańskim Parku Narodowym.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 133, s. 49 - 60

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Właściwości fizykochemiczne wody potoków tatrzańskich w okresie kwiecień – listopad 2011 roku
Angielski: Physical and chemical properties of streamwater in the Tatra Mountains during April–November 2011

Autorzy

Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, 30-387 Kraków, ul. Gronostajowa 7

Publikacja: 19.09.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Anna Wolanin (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski