FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Warunki geograficzne i perspektywy ochrony proponowanego Parku Narodowego Puszczy Śląskiej

Data publikacji: 02.2025

Prace Geograficzne, First View (2024), Zeszyt 176, s. 25-44

https://doi.org/10.4467/20833113PG.24.014.21097

Autorzy

Krzysztof Badora
Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi i Gospodarki Przestrzennej , Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Uniwersytet Opolski
Plac Kopernika 11A, 45-040 Opole, Polska
https://orcid.org/0000-0001-5150-0628 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Warunki geograficzne i perspektywy ochrony proponowanego Parku Narodowego Puszczy Śląskiej

Abstrakt

Od 22 lat w Polsce nie powstał żaden nowy park narodowy, mimo że powstało wiele projektów i podejmowano działania na rzecz ich utworzenia. Planowany Park Narodowy Puszczy Śląskiej jest jedną z propozycji ważnych dla zachowania zróżnicowania przyrodniczego Polski. Ma być utworzony w Śląskiej Krainie Przyrodniczo-Leśnej, która jako jedyna nie ma tego typu formy ochrony przyrody. Obszar spełnia wymogi prawne dla parków narodowych, charakteryzuje się dużą różnorodnością i naturalnością lasów, mimo ich gospodarczego wykorzystania. Występują w nim duże koncentracje chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Z dwóch enklaw leśnych planowanych do ochrony zachodnia charakteryzuje się większą naturalnością, wschodnia wyższymi walorami kulturowymi. Dla optymalizacji projektu, w tym zmniejszenia konfliktów przestrzennych i społecznych należy wyłączyć z propozycji ochrony prywatne tereny zabudowane i grunty orne zlokalizowane przy granicach parku. Możliwe jest też utworzenie parku tylko w granicach projektowanej do ochrony enklawy zachodniej. Ma ona powierzchnię typową dla istniejących w Polsce średniej wielkości parków narodowych.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Badora K., 2000, Środowisko fizycznogeograficzne, [w:] S. Koziarski, J. Makowiecki (red.), Walory przyrodniczo-krajobrazowe Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Studia i Monografie Uniwersytetu Opolskiego, 283, 11–62.

Badora K., 2017, Mikroregiony fizycznogeograficzne Opolszczyzn, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 37, 9–28.

Badora K., Hebda G., Kubok J., Nowak A., Nowak S., Spałek K., Wyszyński M., 2000, Ochrona przyrody, [w:] S. Koziarski, J. Makowiecki (red.), Walory przyrodniczo-krajobrazowe Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Studia i Monografie Uniwersytetu Opolskiego, 283, 115–142.

Badora K., Trela A., Wyszyński M., 2015, Waloryzacja zasobów krajobrazu kulturowego Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Wydawnictwo Świętego Krzyża w Opolu, Opole.

Bank Danych o Lasach, https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/ (20.05.2023).

Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 PLH160009 Lasy Barucickie w województwie opolskim, 2016, Komag Consulting RDOŚ w Opolu.

Ekspertyza przyrodnicza siedlisk i gatunków na potrzeby sporządzenia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Lasy Barucickie PLH160009, 2015, ProGea Consulting RDOŚ w Opolu.

Geoserwis GDOŚ, https://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ (20.05.2023).

Gontarek M., Badora K. (red.), 2003, Ścieżki przyrodniczo-krajobrazowe Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, ZOPK, Pokrzywna.

Gwiazdowicz M., 2008, System ochrony przyrody w Polce – regulacje prawne i instytucje, [w:] Studia Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, 7–32.

Hebda G., 2019, Wyniki monitoringu przyrodniczego dla gatunku kozioróg dębosz Cerambyx cerdo 1088 w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie PLH160009, RDOŚ w Opolu.

Hebda I., Kłys G., Nowak A., 2016, O utworzenie Parku Narodowego „Puszcza Śląska”, Acta Geographica Silesiana, 21, 41–49.

Holeksa J., 2018, Problemy ochrony ścisłej jako skutek błędów poznawczych w postrzeganiu przyrody, [w:] J. Bodziarczyk (red.), Ochrona ścisła w parkach narodowych i rezerwatach. Bilans osiągnięć i porażek ostatniego półwiecza, Wydawnictwo UR, Kraków, 23–38.

Holeksa J., Wojterska M., Kasprowicz M., 2017, Rozmieszczenie parków narodowych a możliwości ochrony pełnego zróżnicowania siedlisk leśnych w Polsce, Roczniki Bieszczadzkie, 25, 279–290.

Jędrzejewski W., Nowak S., Stachura K., Skierczyński M., Mysłajek R.W., Niedziałkowski K., Jędrzejewska B., Wójcik J.M., Zalewska H., Pilot M., Górny M., Kurek R.T., Ślusarczyk R., 2011, Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce, Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża.

Klub P., 2023, Propozycja uzupełnienia sieci polskich parków narodowych, Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, Kraków.

Kuźniewski E., 1961, Opolski Park Narodowy, Instytut Śląski, Opole, Ser. Zw. 50, 1–11.

Kuźniewski E., 1996, Ochrona przyrody na Śląsku Opolskim, Instytut Śląski, Opole.

Mazur M., 2011, Inwentaryzacja chronionych gatunków chrząszczy saproksylicznych na obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie wraz z propozycją czynnej i biernej ochrony, RDOŚ, Opole. Msc.

Winnicka G., 2003, Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1: 50000, Arkusz Lubsza, PIG, Warszawa.

Partyka J., 2010, Ruch turystyczny w polskich parkach narodowych, Folia Turistica, 22, 9–23.

Pełka-Gościniak J., 2013, Walory przyrodnicze a zagrożenia środowiska na obszarze Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Acta Geographica Silesiana, 63–70.

Pernarowski L., 1968, Obszary wydmowe Opolszczyzny, [w:] S. Szczepankiewicz (red.), Studia geograficzno-fizyczne z obszaru Opolszczyzny. T. 1, Instytut Śląski, Opole.

Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Brzeg na lata 2021–2030, 2021, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Brzeg.

Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Namysłów na lata 2021–2030, 2021, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Namysłów.

Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Kup na lata 2021–2030, 2021, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Kup.

Popiołek K., 1972, Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Śląski Instytut Naukowy, Katowice.

Raport z prac terenowych przeprowadzanych w ramach weryfikacji danych zebranych na potrzeby sporządzenia projektu Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Lasy Barucickie PLH160009, 2016, Komag Consulting, RDOŚ, Opole.

Spałek K., Nowak S., Nowak A., 2000, Szata roślinna, [w:] S. Koziarski, J. Makowiecki (red.), Walory przyrodniczo-krajobrazowe Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Studia i Monografie Uniwersytetu Opolskiego, 283, 63–97.

Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., 2018, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, Geographia Polonica, 91(2), 143–170. DOI: 10.7163/GPol.0115.

Sierakowski M., Nowak A., Żyła P., 2020, Rezerwaty przyrody w województwie opolskim. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.

Standardowy Formularz Danych ostoi Natura 2000 SOO Lasy Barucickie, 2024, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.

Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50000, Arkusz Lubsza, 2002, PIG, Warszawa.

Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50000, Arkusz Pokój, 1996, PIG, Warszawa.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 880; t.j. 2022, poz. 916).

Zielony R., Kliczkowska A., 2012, Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, First View (2024), Zeszyt 176, s. 25-44

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Warunki geograficzne i perspektywy ochrony proponowanego Parku Narodowego Puszczy Śląskiej
Angielski: Geographical conditions and prospects for the protection of the proposed Silesian Forest National Park

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-5150-0628

Krzysztof Badora
Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi i Gospodarki Przestrzennej , Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Uniwersytet Opolski
Plac Kopernika 11A, 45-040 Opole, Polska
https://orcid.org/0000-0001-5150-0628 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi i Gospodarki Przestrzennej , Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Uniwersytet Opolski
Plac Kopernika 11A, 45-040 Opole, Polska

Publikacja: 02.2025

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Badora (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski