FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Biothermal conditions in the Polish Tatra Mountains

Data publikacji: 12.07.2013

Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 133, s. 7 - 19

https://doi.org/10.4467/20833113PG.13.007.1097

Autorzy

Sebastian Pełech
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Warunki biotermiczne w Tatrach Polskich

Abstrakt

The paper covers a study of biothermal conditions in the Polish Tatras using daily values of the Subjective Temperature Index (STI) from three weather stations: Zakopane (foot of the mountains), Hala Gąsienicowa (tree line) and Kasprowy Wierch (summits), recorded during the period 2001–2010. The paper discusses the frequency of various thermal sensations in individual months and seasons. Biothermal conditions were demonstrated to follow an expected vertical pattern of change resembling that of the fall in air temperature. The higher the altitude the fewer STI classes remained, from six at Zakopane to four at Kasprowy Wierch, the more frequent were the sensations of cold (“cold”, “cool”) and the less frequent those linked to warmth (“hot”, “very hot”). At Zakopane and Hala Gąsienicowa the dominant thermal sensation during the year was “cool ” ( 44 and 45 %, respectively ), while “cold ” dominated at Kasprowy Wierch ( 48 % ). Zakopane had the best biothermal conditions of the three stations with “cool ”, “comfortable ” and “warm ” sensations, regarded as suitable for outdoor activities (sports and recreation) recorded throughout nearly all the year. At the opposite end of the scale were the conditions at Kasprowy Wierch, which had the highest number of days with the “cold” sensation, up to 70% on average in winter. These conditions require special clothing with a high thermal insulation factor and hand and face protection against potential frostbite.

Bibliografia

BioKlima ©2.6. Pakiet programu, www.igipz.pan.pl/klimatr/blaz/bioklima.html ( dostęp: 10 września 2012 )
Błażejczyk K., 1993, Wymiana ciepła pomiędzy człowiekiem a otoczeniem w różnych warunkach środowiska geograficznego, Prace Geograficzne, 159.
Błażejczyk K., 2003, Biotermiczne cechy bioklimatu Polski, Przegląd Geograficzny, 75, 4, 535 – 554.
Błażejczyk K., 2004, Bioklimatyczne uwarunkowania turystyki i rekreacji w Polsce, Prace Geograficzne I G I P Z P A N, 192.
Błażejczyk K., 2005, Biotermiczno-meteorologiczna klasyfikacja pogody jako narzędzie oceny warunków bioklimatycznych [ w : ] Z. Babiński ( red. ), Środowisko przyrodnicze w badaniach geografii fizycznej, Promotio Geografica Bydgostiensia, 2, 89 – 127.
Błażejczyk K., Błażejczyk M., 2006, M E N E X_2005 - the updated version of man-environment heat exchange model, http ://www.igipz.pan.pl/tl_files/igipz/Z G i K/ opracowania/indywidualne/blazejczyk / M E N E X_2005.pdf. ( dostęp : 10 września 2012 )
Błażejczyk K., Kunert A., 2010, Obciążenie cieplne organizmu człowieka podczas letnich i zimowych
wędrówek po Tatrach [ w : ] Z. Krzan ( red. ), Nauka a zarządzanie obszarem Tatr i ich otoczeniem, Materiały IV Konferencji nt. „ Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a C złowiek ”, 14 – 16.10.2010, Zakopane, t. III, Nauki o Ziemi, T P N - P T P N o Z, Zakopane, 61 – 68.
Błażejczyk K., Kunert A., 2011, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, 2 wyd., Monografie I G i P Z P A N, 13.
Błażejczyk K., Sitek M., 2003, La température ressentie par les touristes en montagne en été, [w:] K. Błażejczyk, A. B. Adamczyk ( red. ), Les relations Climat-Homme-Climat, Dokumentacja Geograficzna 29, 61 – 64.
Chabior M., Owczarek M., 2009, Ocena warunków kąpieliskowych polskiego wybrzeża Bałtyku, Balneologia Polska, 51, 2 ( 116 ), 148 – 155.
Hess M., 1965, Piętra klimatyczne w Polskich Karpatach Zachodnich, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 11.
Krawczyk B., 1988, Uciążliwość warunków biotermicznych w Polsce, Problemy Uzdrowiskowe, 9 – 10, 83 – 93.
Krawczyk B., 1993, Typologia i ocena bioklimatu Polski na podstawie bilansu cieplnego człowieka,
Prace Geograficzne, 160.
Limanówka D., 1988, Wpływ sytuacji synoptycznych na zróżnicowanie wybranych wskaźników bioklimatycznych w profilu wysokościowym Karpat, Maszynopis w Zakładzie Klimatologii UJ.
Mąkosza A., Michalska B., 2010, Ocena warunków biotermicznych w Polsce środkowozachodniej na podstawie temperatury odczuwalnej ( STI ), Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis, 279 ( 15 ), 53 – 62.
Obrębska-Starklowa B., Bąbka M., 1992, Cechy bioklimatu Karpat Polskich ( w świetle typów pogód dla potrzeb rekreacji ), Zeszyty Naukowe U J, Prace Geograficzne, 90, 113 – 145.
Owczarek M., 2007, Zmienność warunków biotermicznych w Gdyni ( 1951 – 2005 ), [w:] K. Piotrowicz, R . Twardosz ( red. ), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, IGiGP UJ, 297 – 305.
Wereski S., Dobek M., Wereski S., 2010, Częstość występowania poszczególnych odczuć cieplnych w Lublinie i w Lesku na podstawie temperatury odczuwalnej ( STI ) w latach 1991 – 2005, [w:] A. R ychling ( red. ), Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja, Problemy Ekologii Krajobrazu, 27, 371 – 377.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2013 , Zeszyt 133, s. 7 - 19

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Warunki biotermiczne w Tatrach Polskich
Angielski: Biothermal conditions in the Polish Tatra Mountains

Autorzy

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 12.07.2013

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Sebastian Pełech (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 3014

Liczba pobrań: 1776

Warunki biotermiczne w Tatrach Polskich