Stan obecny i kierunki rozwoju ośrodków narciarskich w Polskich Karpatach
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEStan obecny i kierunki rozwoju ośrodków narciarskich w Polskich Karpatach
Data publikacji: 11.2023
Prace Geograficzne, 2023, Zeszyt 171, s. 101 - 124
https://doi.org/10.4467/20833113PG.23.011.18111Autorzy
Stan obecny i kierunki rozwoju ośrodków narciarskich w Polskich Karpatach
Current state and main directions of ski resorts development in the Polish Carpathians
Forecasts for the development of ski tourism in the world are not optimistic. They are related to the influence of climate change on the shortening of the ski season and the decrease in skier demand, as well as the progressive ageing process of the societies in economically developed countries. Therefore, ski resorts all over the world are faced with many challenges as a consequence of these phenomena. The purpose of this article is to present the current state of ski infrastructure in the Polish Carpathians and to define contemporary trends in the development of ski resorts in this area. The main methods used in the research process included inventory of ski infrastructure, field observation, analysis of the websites of ski resorts and their profiles posted on social media, and interviews with representatives of leading ski resort management companies. The state of infrastructure for downhill skiing in the Polish Carpathians in 2020 included 469 ski lifts, including 91 cableways, with a total length of 199.8 km and transport capacity of 400.8 thousand people per hour, as well as 528 ski runs with a total length of 304.7 km. The best developed tourist regions are the Tatras and Podhale region, as well as the Silesian Beskids. Among the 91 ski destinations in the Polish Carpathians, the best developed for skiing are: Białka Tatrzańska, Krynica-Zdrój, Wisła, Zakopane and Szczyrk. The most important development trends of ski resorts in the studied region are: modernization and construction of new, high-quality lifts (cableways, gondolas etc.); expanding the offer of ski resorts in terms of the summer season, especially for cyclists and families with children; combining the offers of many ski resorts in the region in the form of one joint ski pass; the use of special price promotions for the purchase of ski passes out of high season; using modern interactive tools for attracting customers; high concentration of tourist traffic in selected ski destinations; development of infrastructure for tourists travelling with motorhomes. The actions mentioned above are the most commonly used adaptation tools to climate and demographic changes that are aimed at increasing the profitability of ski resorts.
Zarys treści:
Prognozy dotyczące rozwoju turystyki narciarskiej na świecie nie napawają optymizmem. Wiążą się one z wpływem zmian klimatycznych na skrócenie sezonu narciarskiego i na spadek popytu na uprawianie narciarstwa oraz z postępującym procesem starzenia się społeczeństw krajów rozwiniętych gospodarczo, skąd pochodzi najwięcej narciarzy i snowboardzistów. Ośrodki narciarskie na całym świecie stoją zatem w obliczu licznych wyzwań będących konsekwencjami tych zjawisk. Celem niniejszego artykułu było ukazanie obecnego stanu bazy narciarskiej w polskich Karpatach oraz określenie współczesnych kierunków rozwoju ośrodków narciarskich na tym obszarze. Do najważniejszych metod, które zastosowano w procesie badawczym, należały: inwentaryzacja infrastruktury narciarskiej, obserwacja terenowa, analiza stron internetowych ośrodków narciarskich i ich profili zamieszczonych w mediach społecznościowych oraz wywiady z przedstawicielami czołowych przedsiębiorstw zarządzających ośrodkami narciarskimi. Stan infrastruktury dla narciarstwa zjazdowego w polskich Karpatach w pierwszej połowie 2020 r. liczył 469 urządzeń przeznaczonych do transportu turystów po stokach, w tym 91 kolei linowych, o łącznej długości 199,8 km i zdolności przewozowej 400,8 tys. osób/godz. oraz 528 tras zjazdowych o łącznej długości 304,7 km. Najlepiej zagospodarowanymi regionami turystycznymi pod tym względem są Tatry i Podhale oraz Beskid Śląski. Spośród 91 miejscowości wyposażonych w wyciągi narciarskie i koleje linowe czołowe miejsca zajmują: Białka Tatrzańska, Krynica-Zdrój, Wisła, Zakopane i Szczyrk. Do najważniejszych trendów rozwojowych bazy narciarskiej w badanym regionie należy zaliczyć: modernizację i budowę nowych, wysokiej jakości urządzeń przeznaczonych do transportu narciarzy po stokach; rozbudowę oferty ośrodków narciarskich pod kątem sezonu letniego, w szczególności dla rowerzystów i rodzin z dziećmi; łączenie ofert wielu ośrodków narciarskich z regionu w postaci wspólnych skipassów; stosowanie specjalnych promocji cenowych na zakup karnetów narciarskich poza sezonem wysokim; stosowanie nowoczesnych narzędzi interaktywnych przyciągania klientów; wysoką koncentrację ruchu turystycznego w wybranych miejscowościach; rozwój infrastruktury przeznaczonej dla turystów podróżujących kamperami. Wymienione działania są najczęściej stosowanymi narzędziami adaptacyjnymi do zmian klimatycznych i demograficznych mających prowadzić do wzrostu rentowności ośrodków narciarskich.
Baran M., 1986, Koleje linowe, wyciągi narciarskie, nartostrady: Tatry, Podtatrze, Pieniny, Gorce, Beskid Wyspowy, Beskid Sądecki, Wyd. PTTK „Kraj”, Warszawa–Kraków.
Baran M., 1987, Koleje linowe, wyciągi narciarskie, nartostrady. Beskid Śląsk, Żywiecki i Mały, Wyd. PTTK „Kraj”, Warszawa.
Baran M., 2010, Koleje linowe i wyciągi narciarskie. Historia i dzień dzisiejszy, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź.
Barbier B., 1993, Problems of the French winter sport resorts, Tourism Recreation Research, 18 (2), 5–11, https://doi.org/10.1080/02508281.1993.11014673.
Berghammer A., Schmude J., 2014, The Christmas-Easter shift: simulating Alpine ski resorts’ future development under climate change conditions using the parameter „Optimal Ski Day”, Tourism Economics, 20 (2), 323–336, https://doi.org/10.5367/te.2013.0272.
Cristobal-Fransi E., Daries N., Serra-Cantallops A., Ramón-Cardona J., Zorzano M., 2018, Ski tourism and web marketing strategies: the case of ski resorts in France and Spain, Sustainability, 10 (8), 2920, https://doi.org/10.3390/su10082920.
Damm A., Gruell W., Landgren O., Prettenthaler F., 2017, Impact of +2°C global warming on winter tourism demand in Europe, Climate Services, 7, 31–46, https://doi.org/10.1016/j.cliser.2016.07.003.
Damm A., Köberl J., Prettenthaler F., 2014, Does artificial snow production pay under future climate conditions? A case study for vulnerable ski area in Austria, Tourism Management, 43 (August 2014), 8–21, https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.01.009.
Dorocki S., 2007, Stacja narciarska Wierchomla – lokalny ośrodek aktywizacji gospodarczej, Przedsiębiorczość – Edukacja, 3, 81–87.
Dorocki S., 2022, Rozwój stacji narciarskich jako lokalnych biegunów wzrostu gospodarczego. Przykład województwa małopolskiego, Przedsiębiorczość – Edukacja, 18(2), 98–118, https://doi.org/10.24917/20833296.182.6.
Falk M., 2017, Gains from horizontal collaboration among ski areas, Tourism Management, 60 (June 2017), 92–104, https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.11.008.
Falk M., Scaglione M., 2018, Effects of ski lift ticket discounts on local tourism demand, Tourism Review, 73 (4), 480–491, https://doi.org/10.1108/TR-08-2017-0133 .
Falk M., Steiger R., 2018, An exploration of the debt ratio of ski lift operators, Sustainability, 10 (9), 2985, https://doi.org/10.3390/su10092985.
Faracik R., Kurek W., Mika M., Pawlusiński R., 2009, Turystyka w Karpatach Polskich w świetle współczesnych kierunków rozwoju, [w:] B. Domański, W. Kurek (red.), Gospodarka i przestrzeń, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 77–97.
Flagestad A., Hope Ch.A., 2001, Strategic succes in winter sports destinations: a sustainable value creation perspective, Tourism Management, 22 (5), 445–461, https://doi.org/10.1016/S0261-5177(01)00010-3.
George A., 2003, Managing ski resorts: perceptions from the field regarding the sustainable slopes charter, Managing Leisure, 8 (1), 41–46, https://doi.org/10.1080/1360671032000075234.
Groch J., Kurek W., Warszyńska J., 2000, Tourist Regions in the Polish Carpathians, Wyd. Universitas, Kraków.
Hibner J., 2020, Wpływ doświadczenia na motywy uprawiania narciarstwa na przykładzie tatrzańskich ośrodków narciarskich: Kasprowy Wierch (Polska) i Tatrzańska Łomnica (Słowacja), Prace Geograficzne, 161, 7–40, https://doi.org/10.4467/20833113PG.20.006.12548.
Krzesiwo K., 2007, Turystyka narciarska w Beskidzie Śląskim – stan obecny i problemy rozwoju, [w:] W. Kurek, R. Faracik (red.), Studia nad turystyką. Prace geograficzne i regionalne. Geograficzne, społeczne i ekonomiczne aspekty turystyki, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 85–97.
Krzesiwo K., 2014, Rozwój i funkcjonowanie stacji narciarskich w polskich Karpatach, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Krzesiwo K., 2015, Rozwój turystyki narciarskiej w świetle idei zrównoważonego rozwoju – stan badań, Prace Geograficzne, 141, 117–140, https://doi.org/10.4467/20833113PG.15.013.4065.
Krzesiwo K., 2016a, Ocena wielkości ruchu turystycznego w Ośrodku Narciarskim Kotelnica Białczańska w sezonie zimowym 2014/2015, Prace Geograficzne, 145, 47–70, https://doi.org/10.4467/20833113PG.16.012.5401.
Krzesiwo K., 2016b, Społeczne i gospodarcze aspekty rozwoju turystyki narciarskiej, Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 233–244.
Krzesiwo K., 2018, Ocena wybranych działań promocyjnych ośrodków narciarskich w Polsce – przykład Ośrodka Narciarskiego Kotelnica Białczańska w Białce Tatrzańskiej, Folia Turistica, 48, 261–282, https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.7704 .
Krzesiwo K., 2021, Ocena sytuacji rozwojowej i funkcjonalnej stacji narciarskich – przykład polskich Karpat, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 35(3), 259–275, https://doi.org/10.24917/20801653.353.16.
Krzesiwo K., 2023, Contemporary development directions of ski resorts in Poland in the context of the idea of sustainable development, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 37 (3), 85–108, https://doi.org/10.24917/20801653.373.5.
Krzesiwo K., Mika M., 2011, Ocena atrakcyjności turystycznej stacji narciarskich w świetle zagadnienia ich konkurencyjności – studium porównawcze Szczyrku i Białki Tatrzańskiej, Prace Geograficzne, 125, 95–110.
Krzesiwo K., Mika M., 2023, A tourist business in a state of sustained uncertainty. An exploratory study of barriers to ski resort development in Poland, Current Issues in Tourism, 1–16 https://doi.org/10.1080/13683500.2023.2203850.
Krzesiwo K., Ziółkowska-Weis K., Żemła M., 2018, Atrakcyjność wybranych państw Europy Środkowej pod kątem uprawiania sportów zimowych i pieszej turystyki górskiej, Turyzm, 28(1), 35–41, https://doi.org/10.18778/0867-5856.28.1.04.
Kurek W., 2004, Turystyka na obszarach górskich Europy, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Mika M., 2004, Turystyka a przemiany środowiska przyrodniczego Beskidu Śląskiego, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Mika M., 2009, Ski tourism in the Polish Carpathians – present state and issues of development, Folia Geographica, Acta Facultatis Studiorum Humanitatis et Naturae Universitatis Presoviensis, 14, 198–208.
Mika M., Krzesiwo K., Krzesiwo P., 2007, Współczesne problemy rozwoju ośrodków narciarskich w Polsce – przykład Szczyrku, Prace Geograficzne, 117, 63–77.
Moen J., Fredman P., 2007, Effects of climate change on Alpine skiing in Sweden, Journal of Sustainable Tourism, 15 (4), 418–437, https://doi.org/10.2167/jost624.0.
Morrison C., Pickering C.M., 2013, Perceptions of climate change impacts, adaptation and limits to adaptation in the Australian Alps: the ski-tourism industry and key stakeholders, Journal of Sustainable Tourism, 21 (2), 173–191, https://doi.org/10.1080/09669582.2012.681789.
Orens A., Seidl A., Weiler S., 2006, Winter tourism and land development in Gunnison, Colorado, [w:] T. Clark, A. Gill, R. Hartmann (red.), Mountain resort planning and development in the era of globalization, Cognizant Communication Corporation, New York, 91–107.
Orr M., Schneider I., 2018, Substitution interests among active-sport tourists: the case of a cross-country ski event, Journal of Sport and Tourism, 22 (4), 315–332, https://doi.org/10.1080/14775085.2018.1545600.
Rivera J., de Leon P., Koerber Ch., 2006, Is greener whiter yet? The Sustainable Slopes Program after five years?, Policy Studies Journal, 34 (2), 195–221, https://doi.org/10.1111/j.1541-0072.2006.00166.x.
Rutty M., Scott D., Johnson P., Pons M., Steiger R., Vilella M., 2017, Using ski industry response to climatic variability to assess climate change risk: an analogue study to Eastern Canada, Tourism Management, 58 (February 2017), 196–204, https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.10.020.
Sainaghi R., Phillips P., d’Angella F., 2019, The balanced scorecard of a new destination product: Implications for lodging and skiing firms, International Journal of Hospitality Management, 76 (A), 216–230, https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2018.05.011.
Scott D., Steiger R., Rutty M., Pons M., Johnson P., 2020, Climate change and ski tourism sustainability: an integrated model of the adaptive dynamics between ski area operations and skier demand, Sustainability, 12 (24), 10617, https://doi.org/10.3390/su122410617.
Snowdon P., Slee B., Farr H., 2000, The economic impacts of different types of tourism in upland and mountain areas of Europe, [w:] P.M. Goode, M.F. Price, F.M. Zimmermann (red.), Tourism and development in mountain regions, CAB International, Wallingford, 137–155.
Steiger R., Abegg B., 2013, The Sensitivity of Austrian Ski Areas to Climate Change, Tourism and Hospitality Planning and Development, 10 (4), 480–493, https://doi.org/10.1080/21568316.2013.804431.
Steiger R., Stötter J., 2013, Climate change impact assessment of ski tourism in Tyrol, Tourism Geographies, 15 (4), 577–600, https://doi.org/10.1080/14616688.2012.762539.
www.tatrysuperski.pl (dostęp: 21.08.2021).
Tuppen J., 2000, The restructuring of winter sport resorts in the French Alps: problems, processes and policies, International Journal of Tourism Research, 2 (5), 327–344.
www.grupapingwina.pl/pingwin-pass (dostęp: 13.08.2021).
www.szczyrkowski.pl (dostęp: 14.08.2021).
Żemła M., 2008, The product quality of Polish ski-resorts: a case study of Silesian skiers’ requirements, satisfaction and complaints, Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 56, 41–58.
Żemła M., Żemła A., 2006, Wpływ czynników lokalizacji na konkurencyjność ośrodka narciarskiego, Turyzm, 16 (1), 71–83, https://doi.org/10.18778/0867-5856.16.1.05.
Informacje: Prace Geograficzne, 2023, Zeszyt 171, s. 101 - 124
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Stan obecny i kierunki rozwoju ośrodków narciarskich w Polskich Karpatach
Current state and main directions of ski resorts development in the Polish Carpathians
Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków
Publikacja: 11.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 477
Liczba pobrań: 315