Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych

Mirosław  Wójtowicz; Katarzyna Dembicz

Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych

Data publikacji: 17.01.2017

Prace Geograficzne, 2016, Zeszyt 147, s. 169-196

https://doi.org/10.4467/20833113PG.16.027.6089

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych

Abstrakt

W artykule przestawiono genezę procesu starzenia się ludności Kuby oraz wpływ, jaki wywarły na niego czynniki demograficzne i społeczno-ekonomiczne. Głównym celem badań było określenie dynamiki oraz regionalnych różnic w starzeniu się kubańskiego społeczeństwa w oparciu o wartości wskaźnika starzenia się demograficznego ( WSD ) i wskaźnika starzenia się ekonomicznego ludności ( WSE ). Stwierdzono, że proces starzenia się wykazuje umiarkowane zróżnicowanie zarówno w wymiarze miejsko-wiejskim, jak i w układzie regionalnym. Starzenie się społeczeństwa postępuje w całym kraju, a jego najszybsze tempo zanotowano w najbardziej peryferyjnych prowincjach. Jednakże różnice przestrzenne w poziomie starzenia się ludności mogą się zasadniczo zmienić w nadchodzących latach w wyniku wewnętrznych regulacji dotyczących mobilności ludności oraz nowych inwestycji. W rezultacie różnice przestrzenne mogą wzrosnąć, prowadząc równocześnie do zmian przestrzennego rozkładu procesu starzenia się ludności.

This article presents the origins and the impact of demographic and socio-economic factors on the process of demographic ageing of the population of Cuba. The main aim of the study was to show the dynamics and regional differences in population ageing based on the W_SD dynamic ageing index_, as well as the W_SE economic ageing index.It was shown that the ageing process reveals moderate diversity of the investigated phenomenon both in the urban-rural dimension as well as at the regional level. The process of population ageing is progressing throughout the whole country and its fastest pace was recorded in the outermost provinces.However, spatial differences in the ageing process may change fundamentally in the years to come, which will result from internal regulations concerning the mobility of the population, and new business investments. As a result, spatial differences are likely to increase and the spatial image of the ageing processwill probably change.

Słowa kluczowe

struktura demograficzna, demograficzne starzenie się społeczeństwa, Kuba

Cuba, demographic structure, population ageing

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Andrews G.J., Phillips D.R. (red.), 2005, Ageing and Place: Perspectives, Policy, Practice, Routledge, New York.

Anuario Demográfico de Cuba, 2005, 2006, Oficina Nacional de Estadísticas – ONE, Habana.

Anuario Demografico de Cuba 2010, 2011, Oficina Nacional de Estadísticas – ONE, Habana.

Anuario Demografico de Cuba 2013, 2014, Oficina Nacional de Estadística e Información – ONEI, Habana.

Anuario Demografico de Cuba 2014, 2015, Oficina Nacional de Estadística e Información – ONEI, Habana.

Anuarío Estadístico de Salud 2014, 2015, Ministerio de Salud Pública, Dirección de Registros Médicos y Estadísticas de Salud, Habana.

Alfonso Fraga J.C., 2006, El descenso de la fecundidad en Cuba. De la Primera a la segunda transición demográfica, Revista Cubana de Salud Pública, 32, 1, http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662006000100002&lng=es&nrm=iso (30.04.2015).

Castellón R.H., 1992, El enviejecimiento de la población en Cuba, Estudios Demográficos y Urbanos, 7, 2/3, (20/21), 603–617.

CEPAL, 2009, El envejecimiento y las personas de edad. Indicadores sociodemográficos para América Latina y el Caribe, CEPAL, Santiago de Chile.

Código Penal vigente en las islas de Cuba y Puerto Rico mandado observar por Real Decreto de 23 de mayo de 1879, España, http://bvpb.mcu.es/ es/consulta/registro.cmd?control=BVPB20070014035&formato=ficha&aplicar=Aplicar (30.04.2015).

Cotlear D. (red.), 2011, Population aging: Is Latin America ready?, World Bank Publications, New York.

Dembicz A., 1969, Kuba, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Dembicz K., 2011, Wyspy starości na morzu demograficznym Ameryki Łacińskiej, Studia Ekonomiczne, 95, 11, 219–226.

Dembicz K., 2012, Problemy demograficzne Kuby przez pryzmat starzenia się ludności, Ameryka Łacińska, 3, 4, 76–83.

Dembicz K., 2013, La actualidad demográfica de Cuba y sus proyecciones hacia el futuro, [w:] K. Dembicz (red.), Cuba: ¿quo vadis?,CESLA UW, Warszawa, Studia i Materiały, 45, 57–71.

Díaz-Briquets S., Pérez L., 1982, Fertility Decline in Cuba: A Socioeconomic Interpretation, Population and Development Review, 8,3, 513–537.

Długosz Z., 1996, Zróżnicowanie struktury wieku na świecie a metody jej klasyfikacji, Przegląd Geograficzny, 68, 1–2, 151–165.

Długosz Z., 1998, Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym, GUS-PTS, Wiadomości Statystyczne, 3, 15–25.

Donate-Armada R.A., 2001, The agingof the Cuban population, [w:] Cuba in Transition. Vol. 11, Papers and Proceedings of the Eleventh Annual Meeting of The Association for the Study of the Cuban Economy (ASCE), Miami, 481–488, http://www.ascecuba.org/publications/annual-proceedings/cuba-in-transition-volume-11/ (30.04.2015).

Frątczak E., 2002, Proces starzenia się ludności Polski, Studia Demograficzne, 142, 2), 3–28.

Gran Alvarez M.A., Lopez Nistal L.M., 2003, El descenso de la natalidad en cuba, Revista Cubana de Salud Pública, 29, 2, 132–138, http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662003000200008&lng=es&nrm=iso (30.04.2015).

Gran Alvarez M.A., Torres Vidal R.M., Lopez Nistal L.M., Perez Leyva M.E., 2013, Fecundidad, anticoncepción, aborto y mortalidad materna en Cuba, Revista Cubana de Salud Pública, 39, 1, 822–835, http://scieloprueba.sld.cu/ scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662013000500003&lng=es&nrm=iso (30.04.2015).

Grundy E., 1996, Population ageing in Europe, [w:] D. Coleman (red.), Europe’s Population in the 1990s, Oxford University Press, Oxford, 267–295.

Hernández J., Foladori G., 2014, The population dynamic challenge to Cuban socialism, International Journal of Cuban Studies, 6, 1, 25–40.

Hollerbach P.E., 1980, Recent Trends in Fertility, Abortion and Contraception In Cuba, International Family Planning Perspectives, 10. 1, 12–20.

Hollerbach P.E., Díaz-Briquets S., Hill K.H., 1984, Fertility Determinants in Cuba, International Family Planning Perspectives, 6 3, 97–106.

Iñiguez L., Rojas J., Oliveros A., 2013, Las reconfiguraciones espaciales en la Cuba actual, [w:] K. Dembicz (red.), Cuba: ¿quo vadis?,CESLA UW, Warszawa, Studia i Materiały, 45, 39–56.

van de Kaa D.J., (2003), The idea of a second demographic transition in industrialized countries, The Japanese Journal of Population, 1, 1, www.ipss.go.jp/webj-ad/webjournal.files/population/2003_4/kaa.pdf (25.02.2015).

Kurek S., 2008, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.

Landstreet Jr. B.F., Mundigo A.I., 1983, Internal migration and changes in urbanization trends in Cuba, Demografia y Economía, 17, 4, 409–447.

Lesthaeghe R., 1991, The second demographic transition in Western countries: An interpretation, IPD Working Papers, 1991–1992, Brussels.

Mayo Abad D., 2002, Algunos aspectos histórico-sociales del aborto,Revista Cubana Obstet Ginecol, vol. 28, no. 2, http://scielo.sld.cu (26.05.2015).

Modrzejewski P., 1987, Przemiany demograficzne i społeczno-zawodowe ludności Kuby w XX wieku na tle przeobrażeń polityczno-gospodarczych Republiki Kuby, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 848, Wydawnictwo UŚ, Katowice.

Mujeres cubanas en edad fértil. Presencia, niveles de reproducción y muerte materna, 2011, Temas de Estadísticas de Salud, Ministerio de Salud Pública de Cuba, Dirección Nacional de Registros Médicos y Estadítiscas de Salud, Habana.

Okólski M. (red.), 1990, Teoria przejścia demograficznego, PWN, Warszawa.

Okólski M., 2005, Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Okólski M., Fihel A., 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Ortiz F., 1973, Contrapunteo cubano del tabaco y el azucar, Ariel, España.

Panorama Territorial. Cuba, 2014, Oficina Nacional de Estadísticas e Información – ONEI, Habana.

Preston S.H., Hime C., Eggers M., 1989, Demographic conditions responsible for population aging, Demography, 26, 4, 691–702.

Sztompka P. (red.), 1999, Impoderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, Wartości i więzi społeczne czasów transformacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.

Strug D.L., 2014, Older persons and the Cuban reform process, International Journal of Cuban Studies, 6, 1, 9–24.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2016, Zeszyt 147, s. 169-196

DOI: https://doi.org/10.4467/20833113PG.16.027.6089

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych

Angielski:

Regional differences in the level of ageing and the dynamics of the ageing process of the population of Cuba in the context of socio-economic changes

Autorzy

Mirosław Wójtowicz

Instytut Geografii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska

Katarzyna Dembicz

Uniwersytet Warszawski, Centrum Studiów Latynoamerykańskich

Publikacja: 17.01.2017

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Mirosław Wójtowicz (Autor) - 50%

Katarzyna Dembicz (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1971

Liczba pobrań: 1241

<p> Regionalne zróżnicowanie poziomu starości i dynamiki procesu starzenia się ludności Kuby w kontekście przemian społeczno-gospodarczych</p>

Pobierz xml