FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Odpływ rzeki Prądnik w Ojcowie w latach 1961–2014

Data publikacji: 18.02.2019

Prace Geograficzne, 2018, Zeszyt 155, s. 47-67

https://doi.org/10.4467/20833113PG.18.014.9537

Autorzy

,
Tomasz Bryndal
Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →
,
Rafał Kroczak
Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków
Wszystkie publikacje autora →
,
Roman Soja
Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków
Wszystkie publikacje autora →
Marta Cieślik
Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Odpływ rzeki Prądnik w Ojcowie w latach 1961–2014

Abstrakt

W pracy przedstawiono analizę odpływu krasowej zlewni wyżynnej – Prądnika w posterunku Prądnik-Ojców (67,5 km2) w wieloleciu 1961–2014. Analizowano przepływy i odpływy charakterystyczne oraz formy odpływu. Wyniki wykazały, że zlewnia charakteryzuje się dużymi zasobami wody SSq1961–2014, wynosi 6.5 dm3∙s–1∙km–2. Odpływ jednostkowy jest nieco wyższy niż średnia dla Polski (5,62 dm3∙s–1∙km–2). Zlewnia charakteryzuje się wyjątkowo stabilnym odpływem, a prawidłowość tę obserwuje się zarówno w roku hydrologicznym, jak również w wieloleciu. Odpływ Prądnika w wieloleciu ulegał zmianom będącym rezultatem zmiennego zasilania zlewni opadami. Lata lub wielolecia z podwyższonym/obniżonym odpływem Prądnika korespondują zwykle z tożsamymi okresami odnotowanymi na innych rzekach Polski. W 53-letniej serii nie stwierdzono istotnych statystycznie zmian odpływu. Podobne zależności charakteryzowały większe rzeki Polski w ostatnim półwieczu. W strukturze odpływu dominuje odpływ podziemny, który jest bardzo wysoki i stanowi średnio 90%, co również wyróżnia Prądnik na tle zlewni regionu. Średni roczny odpływ podziemny z wielolecia wynosi 5,8 dm3∙s–1∙km–2, a wartość ta jest o ok. 1,5 dm3∙s–1∙km–2 wyższa w porównaniu z sąsiednimi zlewniami.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Alexandrowicz S.W., Wilk Z., 1962, Budowa geologiczna i źródła doliny Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym, Studia Naturae, 28, 187–210.

Bartnik A., Jokiel P., 2000, Średni odpływ podziemny w Polsce w latach 1971–1990 w świetle wyników uzyskanych metodami: Wundt’a i Kille’go, Gospodarka Wodna, 2, 56–59.

Bartnik A., Jokiel P., 2012, Geografia wezbrań i powodzi rzecznych, Wyd. UŁ., Łódź.

Bogacz A., Łagiewka R., 2004, Warunki wodne [w:] B. Radwanek-Bąk (red.), Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000, arkusz Skała, PIG, MŚ, Warszawa.

Brzeźniak E., 2009, Struktura czasowa opadów atmosferycznych w Ojcowie, Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Wł. Szafera, 19, 53–66.

Brzeźniak E., Partyka J., 2008, Warunki klimatyczne Ojcowskiego Parku Narodowego [w:] A. Klasa, J. Partyka (red.), Monografia Ojcowskiego Parku Narodowego. Przyroda, OPN, Ojców, 121–136.

Chełmicki W., Baścik M., Korska A., Pociask-Karteczka J., Siwek J., 2001, Źródła Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej. Zmiany w latach 1973–2000, IGiPZ UJ, Kraków.

Dynowska I., 1971, Typy reżimów rzecznych w Polsce, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 20, 1–150.

Dynowska I., 1979, Charakterystyka źródeł Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej, 7, 391–421.

Dynowska I., Pociask-Karteczka J., 1998, Obieg wody [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko Przyrodnicze, PWN, Warszawa, 343–373.

Fal B., Bogdanowicz E., 2002, Zasoby wód powierzchniowych Polski, Wiadomości IMGW, 25 (2), 5–38.

Jokiel P., 1994, Zasoby, odpływ i odnawialność wód podziemnych strefy aktywnej wymiany w Polsce, Acta Geographica Lodziensia, 66, 67, 1–236.

Jokiel P., 2004, Zasoby wodne środkowej Polski na progu XXI wieku, Wyd. UŁ, Łódź.

Jokiel P., Tomaszewski E., 2015, Analiza faz i form odpływu zlewni rzecznej na przykładzie Dzierżąznej [w:] P. Jokiel (red.), Metody statystyczne w analizach hydrologicznych środkowej Polski, Wyd. UŁ, Łódź, 50–67.

Jokiel P., Tomalski P., 2017, Odpływ rzeczny w Polsce; formy odpływu rzecznego i ich zróżnicowanie przestrzenne [w:] P. Jokiel, W. Marszelewski, J. Pociask-Karteczka (red.), Hydrologia Polski, PWN, Warszawa, 160–167.

Kondracki J., 1937, Skutki ulewy w dniu 22 maja 1937 r. w dolinie Prądnika, Przegląd Geograficzny, 16, 161–165.

Kubiak-Wójcicka K., 2010, Zmienność przepływów i zasobów wodnych rzeki Gwdy [w:] D. Wrzesiński (red.), Odpływ rzeczny i jego regionalne uwarunkowania, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 99–107.

Leszkiewicz J., Różkowski J., 2000, Response of karst−fissure springs to infiltration recharge in the area of Ojców National Park (Cracow Upland, southern Poland), Kras i Speleologia, 10, 27–44.

Łajczak A., 1988, Opady i odpływ w polskich Tatrach w świetle pomiarów wieloletnich, Czasopismo Geograficzne 2, 137–170.

Mayaud C., Wagner T., Benischke R., Birk S., 2016, Understanding changes in the hydrological behaviour within a karst aquifer (Lurbach system, Austria), Carbonates and evaporites, 31(4), 357–365.

Michalczyk Z. 2017, Odpływ rzeczny w Polsce, odpływ średni, zmienność w czasie i zróżnicowanie przestrzenne [w:] P. Jokiel, W. Marszelewski, J. Pociask-Karteczka (red.), Hydrologia Polski, PWN, Warszawa, 153–160.

Niedbała J., Soja R. 1998, Odpływ z opadu nawalnego w dniu 18 maja 1996 roku w Sułoszowej [w]: L. Starkel (red.), Geomorfologiczny i sedymentologiczny zapis lokalnych ulew, Dokumentacja Geograficzna IGiPZ PAN, 11, 31–38.

Ozga-Zielińska M., Brzeziński J., 1994, Hydrologia stosowana, PWN, Warszawa.

Pawlak I., (red.) 1979, Mapa geologiczna Polski (bez utworów czwartorzędowych) 1:200 000, arkusz Tarnów, Wyd. Geologiczne, Warszawa.

Partyka J., 1999, Powodzie w dolinie Prądnika a ochrona Ojcowskiego Parku Narodowego [w:] Przyczyny i skutki wielkich powodzi (aspekty hydrologiczne, gospodarcze i społeczne), Wyd. Muzeum Przyrodnicze PAN, Kraków, 129–134.

Perrin J.L., Tournoud M.G. 2009, Hydrological processes controlling flow generation in a small Mediterranean catchment under karstic influence, Hydrological Sciences Journal, 54(6), 1125–1140.

Płonczyński J., (red.) 2000, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Skała, MŚ, PIG, Warszawa.

Różkowski A., (red.), 1990, Szczelinowo-krasowe zbiorniki wód podziemnych Monokliny Śląsko-Krakowskiej i problemy ich ochrony, Wyd. SGGW, AR, Warszawa.

Różkowski J., Grabala D., Polonius A., 2015, Polska w projekcie World Karst Aquifer Mapping Project (WOKAM), Przegląd Geologiczny 63, 1042–1046.

Różkowski J., Pacholewski A., 1996, Bilanse wodne zlewni reprezentatywnych w utworach węglanowych jury Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Przegląd Geologiczny, 44(8), 850–854.

Różkowski A., Żurek E., 2008, Zasoby wód podziemnych obszarów chronionych górnojurajskiego poziomu wodonośnego w regionie krakowskim [w:] J. Partyka, J. Pociask-Karteczka (red.), Wody na obszarach chronionych, IGiGP UJ, OPN, KH PTG, Kraków, 247–254.

Siwek J., 2004, Źródła w zlewniach Prądnika, Dłubni i Szreniawy. Naturalne i antropogeniczne  uwarunkowania jakości wód, IGiGP UJ, Kraków.

Siwek J., Baścik M. (red.), 2013, Przyrodnicze i antropogeniczne przemiany źródeł Wyżyn Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej oraz ich rola w krajobrazie naturalnym i kulturowym, IGiGP UJ, Kraków.

Soja R., 1997, Operat hydrologiczny zlewni rzeki Prądnik w granicach Ojcowskiego Parku Narodowego, maszynopis, OPN, Ojców.

Soja R., 2008, Hydrologia Ojcowskiego Parku Narodowego [w:] A. Klasa, J. Partyka (red.), Monografia Ojcowskiego Parku Narodowego. Przyroda, OPN, Ojców, 97–120.

Stachy J., Biernat B., 1987, Średni niski odpływ jednostkowy (1951–1970) [w:] J. Stachy (red.), Atlas hydrologiczny Polski, IMGW, Wyd. Geologiczne, Warszawa, 56.

Tomalski P., Tomaszewski E., 2015, Metody, formuły i wzory obliczeniowe zastosowane w pracy [w:] P. Jokiel (red.), Metody statystyczne w analizach hydrologicznych środkowej Polski, Wyd. UŁ, Łódź, 215–271.

Tomaszewski E., 2001, Sezonowe zmiany odpływu podziemnego w Polsce w latach 1971–1990, Acta Geographica Lodziensia, 79, 1–149.

Wieczysty A., Fiałkowski J., Kawalec T., 1990, Opinia o przyczynach obniżania się poziomu wody podziemnej w północno-zachodniej części woj. krakowskiego, maszynopis, Instytut Inżynierii Sanitarnej i Ochrony Środowiska Politechniki Krakowskiej, Kraków.

Wrzesiński D., 2017, Reżimy rzek Polski [w:] P. Jokiel, W. Marszelewski, J. Pociask-Karteczka (red.), Hydrologia Polski, PWN, Warszawa, 215–221.

Zeliaś A., 2000, Metody statystyczne, PWE, Warszawa.

Ziemońska Z., 1971, Charakterystyka hydrograficzna dwóch zlewni krasowych, górskiej i wyżynnej na przykładzie potoku Kościeliskiego i Prądnika, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 29, 95–102.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2018, Zeszyt 155, s. 47-67

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Odpływ rzeki Prądnik w Ojcowie w latach 1961–2014

Angielski:

Outflow of the Prądnik river in Ojców in the years 1961–2014

Autorzy

Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Publikacja: 18.02.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Tomasz Bryndal (Autor) - 25%
Rafał Kroczak (Autor) - 25%
Roman Soja (Autor) - 25%
Marta Cieślik (Autor) - 25%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2206

Liczba pobrań: 1726

<p> Odpływ rzeki Prądnik w Ojcowie w latach 1961–2014</p>

Odpływ rzeki Prądnik w Ojcowie w latach 1961–2014

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE