Miesięczne anomalie termiczne na Alasce (1951–2015)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTE
Miesięczne anomalie termiczne na Alasce (1951–2015)
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEMiesięczne anomalie termiczne na Alasce (1951–2015)
Data publikacji: 30.03.2017
Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 148, s. 33-54
https://doi.org/10.4467/20833113PG.17.002.6270Autorzy
Miesięczne anomalie termiczne na Alasce (1951–2015)
Celem pracy jest ocena częstości występowania anomalnie ciepłych i zimnych miesięcy w stanie Alaska w latach 1951–2015, poznanie ich zasięgu przestrzennego, a także próba określenia roli Dekadowej Oscylacji Pacyficznej ( Pacific Decadal Oscillation, PDO ) w ich pojawianiu się. Opracowanie oparto na średnich miesięcznych wartościach temperatury powietrza z 15 stacji meteorologicznych. Za anomalne termicznie uznano te miesiące, w których średnia miesięczna temperatura powietrza była wyższa ( miesiąc anomalnie ciepły, ACM ) lub niższa ( miesiąc anomalnie zimny, AZM ) od średniej wieloletniej przynajmniej o dwa odchylenia standardowe. Stwierdzono 243 przypadki ACM i 298 AZM. Anomalie były największe w chłodnej połowie roku i w obszarach w zasięgu klimatu kontynentalnego, a najmniejsze w ciepłej połowie roku i w obszarach o klimacie morskim. W przebiegu wieloletnim wystąpił spadek częstości AZM i wzrost częstości ACM, co – jak wykazały badania – ma związek ze zmianą fazy PDO z ujemnej na dodatnią w 1976 r. Na szczególną uwagę zasługują ostatnie trzy lata okresu badań, charakteryzujące się dużą liczbą ACM o dużym zasięgu. Podczas ok. 80% ACM ( AZM ) wartości wskaźnika PDO były dodatnie ( ujemne ), co potwierdza, że PDO jest jednym z głównych czynników warunkujących występowanie miesięcy anomalnych pod względem termicznym na tym obszarze. Duże znaczenie mają również uwarunkowania lokalne poszczególnych stacji.
ACIA, 2004, Impacts of a Warming Arctic : Arctic Climate Impact Assessment, ACIA Overview report, Cambridge University Press, Cambridge.
AMAP, 2011, Executive Summary : Snow, Water, Ice and Permafrost in the Arctic ( SWIPA ), Arctic Monitoring and Assessment Programme ( AMAP ), Oslo, Norway.
Athar H., Lupo A.R., 2010, Scale analysis of blocking events from 2002 to 2004 : A case study of an unusually persistent blocking event leading to a heat wave in the Gulf of Alaska during August 2004, Advances in Meteorology, doi :10.1155/2010/610263.
Bennett K.E., Walsh J.E., 2015, Spatial and temporal changes in indices of extreme precipitation and temperature for Alaska, International Journal of Climatology, 35, 1434 – 1452.
Bieniek P.A., Bhatt U.S., Thoman R.L., Angeloff H., Partain J., Papineau J., Fritsch F., Holloway E., Walsh J. E., Daly C., Shulski M., Hufford G., Hill D.F., Calos S., Gens R., 2012, Climate Divisions for Alaska Based on Objective Methods, Journal of Applied Meteorology and Climatology, 51, 1276 – 1289.
Fischer R., Prechtel A., 1981, The coldest February, National Weather Digest, 6 ( 4 ), 11 – 13.
Hartmann B., Wendler G., 2005a, Climatology of the winter surface temperature inversions in Fairbanks, Alaska, [w :] Proceedings of the 85th American Meteorological Society Annual Meeting, 9–13 January 2005, American Meteorological Society, San Diego, USA.
Hartmann B., Wendler G., 2005b, The Significance of the 1976 Pacific Climate Shift in the Climatology of Alaska, Journal of Climate, 18 ( 22 ), 4824 – 4839.
IPCC, 2013, Climate change 2013. The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, T.F. Stocker,
D. Quin, G.K. Plattner, M.M.B. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex, P. Midgley M. ( eds. ), Cambridge University Press, Cambridge–New York.
Kossowska-Cezak U., Twardosz R., 2012, Niezwykle gorące miesiące i sezony letnie w Europie Środkowej i Wschodniej ( 1951 – 2010 ). Cz. I. Niezwykle gorące miesiące letnie, Przegląd Geofizyczny, 3 – 4, 299 – 324.
Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., 2000, Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Łódź.
Mantua N.J., Hare S.R., Zhang Y., Wallace J.M., Francis R.C., 1997, A Pacific interdecadal climate oscillation with impacts on salmon production, Bulletin of the American Meteorological Society, 78 ( 6 ), 1069 – 1079.
Maszewski R., 2011, Współczynniki korelacji między wybranymi wskaźnikami cyrkulacji atmosferycznej a temperaturą powietrza w Arktyce Kanadyjskiej w latach 1951–2010, Problemy Klimatologii Polarnej, 21, 77 – 90.
Papineau J.M., 2001, Wintertime temperature anomalies in Alaska correlated with ENSO and PDO, International Journal of Climatology, 21 ( 13 ), 1577 – 1592.
Peterson T.C., Heim Jr. R.R., Hirsch R., Kaiser D.P., Brooks H., Diffenbaugh N.S., Dole M.D., Giovannettone J.P., Gurguis K., Karl T.R., Katz R.W., Kunkel K., Enmaier D.L., McCabe G.J., Paciorek C.J., Ryberg K.R., Schubert S., Silva V.B.S., Stewart B.C., Vecchia A.V., Villarini G., Vose R.S., Walsh J., Wehner M., Wolock D., Wolter K., Woodhouse C.A.,
Przybylak R., 2007, Recent air-temperature changes in the Arctic, Annals of Glaciology, 46 ( 1 ), 316 – 324.
Shulski M., Walsh J., Stevens E., Thoman R., 2010, Diagnosis of extended cold-season temperature anomalies in Alaska, Monthly Weather Review, 138 ( 2 ), 453 – 462.
Shulski M., Wendler G., 2007, The Climate of Alaska, University of Alaska Press, Fairbanks.
Stafford J.M., Wendler G., Curtis J., 2000, Temperature and precipitation of Alaska : 50 year trend analysis, Theoretical and Applied Climatology, 67 ( 1–2 ), 33 – 44.
Sulikowska A., 2015, Anomalnie zimne miesiące na Alasce ( 1951–2010 ), Problemy Klimatologii Polarnej, 25, 139 – 151.
Tanaka H.L., Milkovich M.F., 1990, A heat budget analysis of the polar troposphere in and around Alaska during the abnormal winter of 1988/1989, Monthly Weather Review, 118 ( 8 ), 1628 – 1639.
Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2013a, Exceptionally hot summers in Central and Eastern Europe ( 1951–2010 ), Theoretical and Applied Climatology, 112 ( 3–4 ), 617 – 628.
Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2013b, Niezwykłe anomalie termiczne w strefie klimatu podbiegunowego obszaru atlantycko-europejskiego, Problemy Klimatologii Polarnej, 23, 93 – 105.
Von Storch H., Zwiers R.W., 2002, Statistical Analysis in Climate Research, Cambridge University Press, Cambridge.
Walsh J.E., Overland J.E., Groisman P.Y., Rudolf B., 2011, Ongoing Climate Change in the Arctic, Ambio, 40 ( 1 ), 6 – 16.
Warakomski W., 1989/1990, W poszukiwaniu koncepcji anomalii klimatycznych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec. B, 44/45, 211 – 224.
Wendler G., Chen L., Moore B., 2012, The First Decade of the New Century : A Cooling Trend for Most of Alaska, Open Atmospheric Science Journal, 6, 111 – 116.
Wendler G., Shulski M., 2009, A century of climate change for Fairbanks, Alaska, Arctic, 62 ( 3 ), 295 – 300.
Wendler G., Galloway K., Stuefer M., 2016, On the climate and climate change of Sitka, Southeast Alaska, Theoretical and Applied Climatology, 126, 27 – 34.
Wilson R., Wiles G., D’Arrigo R., Zweck C., 2007, Cycles and shifts : 1,300 years of multi-decadal temperature variability in the Gulf of Alaska, Climate Dynamics, 28 ( 4 ), 425 – 440.
Zblewski S., Marsz A., 2010, Zmiany niektórych cech klimatu w Arktyce Kanadyjskiej w ostatnim ćwierćwieczu XX i na początku XXI wieku, Problemy Klimatologii Polarnej, 20, 45 – 62
Informacje: Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 148, s. 33-54
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Miesięczne anomalie termiczne na Alasce (1951–2015)
Monthly air temperature anomalies in Alaska (1951–2015)
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
Polska
Publikacja: 30.03.2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2494
Liczba pobrań: 1650