FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Badanie strefy aeracji na stanowisku lizymetrycznym przy pomocy penetracyjnego profilowania oporności elektrycznej

Data publikacji: 08.02.2018

Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 151, s. 121-132

https://doi.org/10.4467/20833113PG.17.025.8037

Autorzy

,
Anna J. Żurek
Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Wszystkie publikacje autora →
Włodzimierz Jerzy Mościcki
Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Badanie strefy aeracji na stanowisku lizymetrycznym przy pomocy penetracyjnego profilowania oporności elektrycznej

Abstrakt

Rozpoznanie procesów przepływu wody i migracji zanieczyszczeń w strefie aeracji ma istotne znaczenie w szacowaniu zasobów wód podziemnych i ocenie ich podatności na zanieczyszczenie. Lizymetry o dużych rozmiarach są powszechnie stosowanymi modelami fizycznymi strefy aeracji. Eksperymenty znacznikowe realizowane w lizymetrach służą ocenie czasu przesączania przez strefę aeracji. W pracy przedstawiono wstępne rezultaty wykorzystania metody penetracyjnego profilowania opornościowego (PPO) do monitorowania procesu przemieszczania się znacznika w kolumnie lizymetru. Pomiary zostały wykonane w dwóch lizymetrach (Liz A i Liz I) wypełnionych tym samym gruntem piaszczystym. Iniekcji znacznika dokonano jedynie w lizymetrze A. Pomiary w lizymetrze I zostały potraktowane jako reperowe, oddające wpływ zmian wilgotności gruntu na jego oporność. Dla potrzeb uwzględnienia ewentualnego wpływu temperatury na pomiary oporności wykonano profilowanie temperaturowe w gruncie bezpośrednio przy lizymetrze. Uzyskane wykresy zmienności oporności w gruncie wypełniającym lizymetr A wyraźnie obrazują krzywe przejścia znacznika po 7 i 22 dobach od iniekcji. Pozwoliło to na przybliżoną ocenę prędkości przesączania znacznika.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Antoniuk J., Mościcki W.J., 1994, Metoda penetracyjnego profilowania oporności elektrycznej przykłady zastosowań, Przegląd Geologiczny, 42 (10), 857–862.

Antoniuk J., Mościcki W.J., 1995, Zastosowanie penetracyjnego profilowania oporności elektrycznej w badaniach hydrogeologicznych, [w:] J. Szczepańska, R. Kulma, A. Szczepański (red.), Współczesne problemy hydrogeologii, 7 (2), Krynica, 221–229.

Antoniuk J., Mościcki W.J., 1996, Geoelektryczne badania penetracyjne dla potrzeb hydrogeologicznych, [w:] W. Ciężkowski (red.) Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski, 4, Wrocław, 239–247.

Antoniuk J., Mościcki W.J., 1998, Geoelektryczne badania penetracyjne w rozpoznawaniu środowiska hydrogeologicznego, [w:] J. Liszkowski (red.), Współczesne Problemy Geologii Inżynierskiej w Polsce, WIND – J. Wojewoda, Wrocław, 77–82.

Borowczyk M., Królikowski C., 1965, Sonda uniwersalna do pomiaru własności fizycznych gruntu, Archiwum Hydrotechniki, 12 (2), 147–168.

Fejes I., Josa E., 1990, The Engineering Geophysical Sounding Method: Principles, Instrumentation, and Computerized Interpretation, [w:] S.H. Ward (red.), Geotechnical and Environmental Geophysics, Investigation in Geophysics No.5, Society of Exploration Geophysicists, Tulsa OK, 321–332.

Fetter C.W., 1999, Contaminant Hydrogeology. Second Edition, Prentice Hall, New York.

Gebler S., Hendricks Franssen H.-J., Pütz T., Post H., Schmidt M., Vereecken H., 2015, Actual evapotranspiration and precipitation measured by lysimeters: A comparison with eddy covariance and tipping bucket, Hydrology and Earth System Sciences, 19, 2145–2161.

Groenendijk P., Heinen M., Klammler G., Fank J., Kupfersberger H., 2014, Performance assessment of nitrate leaching models for highly vulnerable soils used in low-input farming based on lysimeter data, Science of the Total Environment, 499, 463–480.

Klier C., Grundmann S., Gayler S., Priesack E., 2008, Modelling the Environmental Fate of the Herbicide Glyphosate in Soil Lysimeters, Water Air Soil Pollut: Focus, 8, 187–207.

Leibundgut C., Maloszewski P., Külls C., 2009, Tracers in hydrology, Wiley-Blackwell, Sussex. Maloszewski P., Maciejewski S., Stumpp C., Stichler W., Trimborn T., Klotz D., 2006, Modelling of water flow through typical Bavarian soils based on lysimeter experiments: 2 environmental deuterium transport, Hydrology Sciences Journal 51, 298–313.

Mościcki J., 1998a, Efekty elektrochemiczne w geoelektrycznych badaniach penetracyjnych, [w:] J. Liszkowski (red.), Współczesne problemy geologii inżynierskiej w Polsce, WIND –J. Wojewoda, Wrocław, 273–279.

Mościcki J., 1998b, Geoelektryczne badania penetracyjne – rozpoznawanie budowy i właściwości ośrodka geologicznego, Kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Geologia, 24 (2), 137–149.

Schroll R., Grundmann S., Dörfler U., Ruth B., Munch J.C., 2008, Lysimeter Experiments to Investigate the Fate of Chemicals in Soils – Comparison of Five Different Lysimeter Systems, Water Air Soil Pollut: Focus, 8, 209–216.

Staśko S., Chodacki M., 2014, Infiltracja do wód podziemnych na podstawie pomiarów lizymetrycznych w Górach Sowich, Przegląd Geologiczny, 62 (8), 414–419.

Stumpp C., Maloszewski P., 2010, Quantification of preferential flow and flow heterogeneities in an unsaturated soil planted with different crops using the environmental isotope d18O, Journal of Hydrology, 394, 407–415.

Stumpp C., Maloszewski P., Stichler W., Maciejewski S., 2007, Quantification of the heterogeneity of the unsaturated zone based on environmental deuterium observed in lysimeter experiments, Hydrological Sciences Journal, 52 (4), 748–762.

Stumpp C., Maloszewski P., Stichler W., Fank J., 2009a, Environmental isotope (d18O) and hydrological data to assess water flow in unsaturated soils planted with different crops: Case study lysimeter station ‘‘Wagna” (Austria), Journal of Hydrology, 369, 198–208.

Stumpp C., Nützmann G., Maciejewski S., Maloszewski P., 2009b, A comparative modeling study of a dual tracer experiment in a large lysimeter under atmospheric conditions, Journal of Hydrology, 375, 566–577.

Stumpp C., Stichler W., Maloszewski P., 2009c, Application of the environmental isotope d18O to study water flow in unsaturated soils planted with different crops: Case study of a weighable lysimeter from the research field in Neuherberg, Germany, Journal of Hydrology, 368, 68–78.

Szymkiewicz A., 2013, Modelling Water Flow in Unsaturated Porous Media. Accounting for Nonlinear Permeability and Material Heterogeneity, Geoplanet: Earth and Planetary Sciences, Springer, Berlin–Heidelberg.

Unold G. von Fank J., 2008, Modular Design of Field Lysimeters for Specific Application Needs, Water Air, & Soil Pollution: Focus, 8, 233–242.

Wagner T., Arango Isaza L.M., Grundmann S., Dörfler U., Schroll R., Schloter M., Hartmann A., Sandermann H., Ernst D., 2008, The Probability of a Horizontal Gene Transfer from Roundup Ready® Soybean to Root Symbiotic Bacteria: A Risk Assessment Study on the GSF Lysimeter Station, Water Air Soil Pollut: Focus, 8, 155–162.

Zuber A. (red.), 2007, Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik metodyczny, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Zurek A., Witczak S., Maloszewski P., 2014, Estimation of flow and pollutant transport processes in unsaturated zone using multi-tracer experiment in a lysimeter study in Krakow, Poland, GENESIS Final Conference: Integrated Management of Groundwater Resources and Groundwater Dependent Ecosystems, 5–7 March 2014 Prague, Czech Republic, Conference Proceedings, 1118.

Żurek A., 2010, Wstępna ocena składowych naturalnego bilansu wodnego na podstawie obserwacji w lizymetrach, Przegląd Geologiczny, 58, 1192–1197.

Żurek A., Czop M., 2010, Modelowanie warunków przepływu i przekształceń składu chemicznego wód opadowych w trakcie procesu infiltracji, na przykładzie doświadczenia lizymetryczego, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 442, 181–188.

Żurek A., Kasprzak A., Motyka J., 2013, Sezonowa zmienność ładunku azotu w wodach opadowych na terenie Krakowa, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 456, 693–699.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2017, Zeszyt 151, s. 121-132

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Badanie strefy aeracji na stanowisku lizymetrycznym przy pomocy penetracyjnego profilowania oporności elektrycznej

Angielski:

Application of penetrometer-based electrical resistivity profiling to study the unsaturated zone in a lysimeter experiment

Autorzy

Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Publikacja: 08.02.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Anna J. Żurek (Autor) - 50%
Włodzimierz Jerzy Mościcki (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski