Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim
Data publikacji: 06.2022
Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 216 - 228
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.013.15935Autorzy
Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim
Pierwsze z powojennych upamiętnień wzniesionych na terenie lasu rzuchowskiego dedykowano polskim zakładnikom rozstrzelanym przez hitlerowców jesienią 1939 roku. Na przestrzeni ponad siedemdziesięciu lat pomnik poddano licznym aktualizacjom i formalnym przeobrażeniom, od usypania kopca ziemnego, obmurowania mogiły, ustawienia kolejno trzech płyt nagrobnych po koncepcję z ołtarzem. Niezwykle intersująco przedstawia się historia krzyża, obecnego pierwotnie na mogile. Krzyż z początku skromny znak pamięci, następnie nieatrakcyjny wizualnie, a nawet nielegalny, zostaje usunięty. Na fali solidarnościowej odnowy powrócił na mogiłę. Artykuł na podstawie niepublikowanych wcześniej materiałów źródłowych w ujęciu chronologicznym przedstawia proces kształtowania się pamięci o ofiarach z powiatu kolskiego, polskich zakładnikach, w kontekście miejsca zagłady w lesie rzuchowskim.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Przedsiębiorstwo Państwowe Pracownie Sztuk Plastycznych w Warszawie
Archiwum Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce,
Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Kopie protokołów przesłuchań świadków;
Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Projekt techniczno-roboczy na uporządkowanie i właściwą ekspozycję miejsca straceń w Chełmnie nad Nerem (1961);
Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Projekt techniczno-roboczy na uporządkowanie miejsca straceń (projekt zamienny) w Chełmnie nad Nerem (1962);
Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Pisma i ich kopie; zakładowa ewidencja pomników
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Koninie
„Gazeta Kolska” – 1991
„Przegląd Kolski” – 2010
„Przegląd Wielkopolski” – 2012
Aust M. (2013), Polska obsesja historyczna? Jak „historia croisée” i komparatystyka pozwalają zrewidować pewien stereotyp, [w:] Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 4, Refleksje metodologiczne, red. R. Traba, H.H. Hahn, Warszawa
M. Golka (2009), Wstęp, w: tenże, Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa Grabowski A. (2019), O nich należy pamiętać. Biogramy zasłużonych mieszkańców Dąbia, Dąbie
Grzanka M., Grzegorczyk A. (2016), Dzieje niepamięci. Powojenne losy terenu byłego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, [w:] Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, red. M. Fabiszak, A.W. Brzezińska, M. Owsiński, Kraków
Grzegorczyk A., Wąsowicz P. (2016), Obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Przewodnik po Miejscu Pamięci, Chełmno
Gulczyński J. (1991), Obóz śmierci w Chełmnie nad Nerem, Konin
Janicki K. (2018), Polscy zakładnicy – pierwsze ofiary Lasu Rzuchowskiego, Chełmno
Jerzy Mikiprowicz, [w:] Kolski słownik biograficzny, red. E. Jaśkowski i in. (2014), Koło Kozajda A. (2018), Kolskie więzienie, „Rocznik Kolski”, nr 11
Łuczak A., Pietrowicz A. (2009), Wstęp, [w:] Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce (1939-1941), A. Łuczak, A. Pietrowicz, Poznań
Mazur Z. (2004), Upamiętnienia w latach 1945–1948 ofiar niemieckiej okupacji, „Przegląd Zachodni”, nr 4
Mujta J.S. (2007), Monografia powiatu kolskiego. Przeszłość i teraźniejszość, Koło
Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa. Lata wojny 1939-1945 (1988), materiał pod kierunkiem C. Czubryt-Borkowskiego oprac. Z. Czarnocki i in., wyd. 4 rozsz. i uzup., Warszawa
Serwański E. (2004), Wielkopolska w cieniu swastyki [w:] Zbrodnie niemieckie w Wielkopolsce w latach 1930-1945, red. M. Libicki i R. Wryk, Poznań
Smykowski M. (2020), Peryferie Chełmna nad Nerem. Materializacje (nie)pamięci, [w:] Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie, pod. red. R. Syndyk i in., Warszawa
Sziling J. (1992), Hitlerowcy wobec inteligencji na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy, [w:] Eksterminacja inteligencji Łodzi i jego okręgu łódzkiego 1939–1940, pod red. A. Galińskiego i M. Budziarka, Łódź.
Świadectwa Zagłady. Obóz w Chełmnie nad Nerem. Getto wiejskie Czachulec (2014), wstęp i oprac. Ł. Pawlicka-Nowak przy współudziale J. Adamskiej, Gdańsk
Traba R. (2021), Czytanie krajobrazu: Westerplatte i Kulmhof w Chełmnie nad Nerem [w:] Historia jako pokusa. Spojrzenie przez pryzmat Westerplatte, pod red. J. Marszalca, Gdańsk
Schellner E., (2020), Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych podczas prac remontowych ścieżek dla zwiedzających na terenie Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Konin
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 216 - 228
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim
A Memorial-Alter of Polish Hostages in the Rzuchów Forest
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
Publikacja: 06.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 431
Liczba pobrań: 852