FAQ
Logo Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim

Data publikacji: 06.2022

Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 216 - 228

https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.013.15935

Autorzy

Magdalena Babik
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
https://orcid.org/0000-0002-5021-917X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim

Abstrakt

Pierwsze z powojennych upamiętnień wzniesionych na terenie lasu rzuchowskiego dedykowano polskim zakładnikom rozstrzelanym przez hitlerowców jesienią 1939 roku. Na przestrzeni ponad siedemdziesięciu lat pomnik poddano licznym aktualizacjom i formalnym przeobrażeniom, od usypania kopca ziemnego, obmurowania mogiły, ustawienia kolejno trzech płyt nagrobnych po koncepcję z ołtarzem. Niezwykle intersująco przedstawia się historia krzyża, obecnego pierwotnie na mogile. Krzyż z początku skromny znak pamięci, następnie nieatrakcyjny wizualnie, a nawet nielegalny, zostaje usunięty. Na fali solidarnościowej odnowy powrócił na mogiłę. Artykuł na podstawie niepublikowanych wcześniej materiałów źródłowych w ujęciu chronologicznym przedstawia proces kształtowania się pamięci o ofiarach z powiatu kolskiego, polskich zakładnikach, w kontekście miejsca zagłady w lesie rzuchowskim.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła:

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Przedsiębiorstwo Państwowe Pracownie Sztuk Plastycznych w Warszawie

Archiwum Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 

Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Kopie protokołów przesłuchań świadków;

Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Projekt techniczno-roboczy na uporządkowanie i właściwą ekspozycję miejsca straceń w Chełmnie nad Nerem (1961);

Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Projekt techniczno-roboczy na uporządkowanie miejsca straceń (projekt zamienny) w Chełmnie nad Nerem (1962);

Archiwum Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Pisma i ich kopie; zakładowa ewidencja pomników

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu

Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie, Starostwo Powiatowe Kolskie (w Kole)

Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie,  Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Koninie

Prasa:

„Gazeta Kolska” – 1991

„Przegląd Kolski” – 2010

„Przegląd Wielkopolski” – 2012

Opracowania:

Aust M. (2013), Polska obsesja historyczna? Jak „historia croisée” i komparatystyka pozwalają zrewidować pewien stereotyp, [w:] Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 4, Refleksje metodologiczne, red. R. Traba, H.H. Hahn, Warszawa

M. Golka (2009), Wstęp, w: tenże, Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa Grabowski A. (2019), O nich należy pamiętać. Biogramy zasłużonych mieszkańców Dąbia, Dąbie

Grzanka M., Grzegorczyk A. (2016), Dzieje niepamięci. Powojenne losy terenu byłego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, [w:] Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, red. M. Fabiszak, A.W. Brzezińska, M. Owsiński, Kraków

Grzegorczyk A., Wąsowicz P. (2016), Obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Przewodnik po Miejscu Pamięci, Chełmno

Gulczyński J. (1991), Obóz śmierci w Chełmnie nad Nerem, Konin

Janicki K. (2018), Polscy zakładnicy – pierwsze ofiary Lasu Rzuchowskiego, Chełmno

Jerzy Mikiprowicz, [w:] Kolski słownik biograficzny, red. E. Jaśkowski i in. (2014), Koło Kozajda A. (2018), Kolskie więzienie, „Rocznik Kolski”, nr 11

Łuczak A., Pietrowicz A. (2009), Wstęp, [w:] Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce (1939-1941), A. Łuczak, A. Pietrowicz, Poznań

Mazur Z. (2004), Upamiętnienia w latach 1945–1948 ofiar niemieckiej okupacji, „Przegląd Zachodni”, nr 4

Mujta J.S. (2007), Monografia powiatu kolskiego. Przeszłość i teraźniejszość, Koło

Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa. Lata wojny 1939-1945 (1988), materiał pod kierunkiem C. Czubryt-Borkowskiego oprac. Z. Czarnocki i in., wyd. 4 rozsz. i uzup., Warszawa

Serwański E. (2004), Wielkopolska w cieniu swastyki [w:] Zbrodnie niemieckie w Wielkopolsce w latach 1930-1945, red. M. Libicki i R. Wryk, Poznań

Smykowski M. (2020), Peryferie Chełmna nad Nerem. Materializacje (nie)pamięci, [w:] Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie, pod. red. R. Syndyk i in., Warszawa

Sziling J. (1992), Hitlerowcy wobec inteligencji na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy, [w:] Eksterminacja inteligencji Łodzi i jego okręgu łódzkiego 1939–1940, pod red. A. Galińskiego i M. Budziarka, Łódź.

Świadectwa Zagłady. Obóz w Chełmnie nad Nerem. Getto wiejskie Czachulec (2014), wstęp i oprac. Ł. Pawlicka-Nowak przy współudziale J. Adamskiej, Gdańsk

Traba R. (2021), Czytanie krajobrazu: Westerplatte i Kulmhof w Chełmnie nad Nerem [w:] Historia jako pokusa. Spojrzenie przez pryzmat Westerplatte, pod red. J. Marszalca, Gdańsk

Schellner E., (2020), Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych podczas prac remontowych ścieżek dla zwiedzających na terenie Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Konin

Internet:

Informacje

Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 216 - 228

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim

Angielski:

A Memorial-Alter of Polish Hostages in the Rzuchów Forest

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5021-917X

Magdalena Babik
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
https://orcid.org/0000-0002-5021-917X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem

Publikacja: 06.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Magdalena Babik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 431

Liczba pobrań: 852

<p> Pomnik-ołtarz polskich zakładników w lesie rzuchowskim</p>