Typy męczenników i wzory męczeństwa w szyickim islamie
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTETypy męczenników i wzory męczeństwa w szyickim islamie
Data publikacji: 21.12.2018
Kultura Słowian, 2018, Tom XIV, s. 37 - 56
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.18.002.9360Autorzy
Typy męczenników i wzory męczeństwa w szyickim islamie
Celem rozważań w niniejszym artykule jest przedstawienie wybranych przykładów męczenników w szyickim islamie na tle przemian kulturowo-społecznych współczesnego Iranu. Idea szahadat jest jednym z najbardziej żywotnych wzorów kulturowych, aktywizujących się szczególnie w czasach uznanych przez muzułmanów za opresyjne wobec wyznawców islamu. Połączenie koncepcji męczeństwa z ważnymi dla szyickiego islamu pojęciami zolm (przemoc) i adalat (sprawiedliwość) generuje nowe treści słowa dżihad (walka). W artykule został omówiony podstawowy paradygmat: bitwa pod Kerbelą, a następnie – jego współczesne realizacje: w czasie dwóch rewolucji: konstytucyjnej (1905-1911) oraz islamskiej (1979) Wykazano, że to właśnie w atmosferze rewolucyjnego wrzenia, gdy społeczeństwo staje w obliczu krwawych aktów przemocy, ożywają wzory męczeństwa.
Aghaie K.S., The Martyrs of Karbala: Shi’i Symbols and Rituals in Modern Iran, University of Washington Press, Seattle and London, 2004.
Al-e Ahmad J., Qarbzadegi [Occidentosis: A Plague From the West], Teheran, 1341 (1963).
Algar H., Religious Forces in Eighteenth and Nineteenth Century Iran, [in:] P. Avery, G. Hambly, Ch. Melville (Eds.), The Cambridge History of Iran, t. 7, Cambridge, Cambridge University Press, 1991.
Ali-zade A., Islamskij jenciklopedicheskij slovar’ [Encyclopedic Dictionary of Islam], Moskwa, Izdatel’stvo: “Ansar”, 2007, Available at: http://web.archive.org/web/20111001003120/http://slovar-islam.ru/books/sh.html#Shahid11 [accessed: 25.05.2018].
Aminpur Q., Gazine-je esze’er [Selected Poems], Teheran, 1378 (1999).
Bielawski J. (transl.), Koran [Qur’an], Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
Bielawski J., Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu [Translation of Holy Qur’an], Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, Available at: http://www.planetaislam.com/koran_bielawski.html [accessed: 10.05.2018].
Bozorg-e Tehrani, Mirza-je Szirazi [Mirza-e Shirazi], Teheran, 1362 (1983).
Canetti E., Crowds and Power, New York, The Crossroad Publishing Company, 1984.
Chelkovsky P., Ta’ziyeh: ritual and drama in Iran, New York, University Press and Soroush Press, 1979.
Cook D., Martyrdom in Islam, Cambridge, Cambridge University Press, 2007.
Danecki J., Podstawowe wiadomości o islamie [Basic Knowledge of Islam], t. 1-2, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Dialog”, 1998.
Fazlallah N., So’al az Shejkh Shahid dar bare-ye movafeqat-e avvaliye va mokhalefat-e sanaviye-ye u ba mashrutiyat va dalayel-e shar’i-ye an va paseh-e Sheykh Shahid [Questions to Sheykh Shahid About His Initial Support and Subsequent Rejection of Constitutionalism Against Shari’a, and the Answer of Sheykh Shahid], [in:] idem, Resa’el, elamiye-ha, maktubat, ... va ruzname-ye Sheykh Shahid Fazlallah Nuri [Articles, Speeches, Sermons and… newspapers of Sheykh Shahid Fazlallah Nuri], M. Torkman (Ed.), Teheran, 1362 (1983).
Fischer M.M.F., Iran. From Religious Dispute to Revolution, Wisconsin, The University of Wisconsin Press, 2003.
Ganji M., Defying the Iranian Revolution: from a Minister to the Shah, to a Leader of Resistance, London, Praeger Publishers, 2002.
Garmorudi M.A., Dastchin. Gozide-ye haft majmu’e-ye she’er [Anthology. Selection from Seven Books of Poetry], Teheran, 1368 (1989).
Gricanov A.A., Sinilo G.V. (Eds.), Jenciklopedija [Encyclopaedia], Minsk, Interpresservis, 2007.
Keddie N., Współczesny Iran. Źródła i konsekwencje rewolucji [Modern Iran. Roots and Results of Revolution], transl. I. Nowicka, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
Kjazimov M., Persidskaja pojezja konca XIX veka [Persian Poetry at the End of the 19th Century], Baku 2005, Available at: http://www.ebooks.azlibnet.az/book/HC BOW ku7.pdf [accessed: 03.10.2018].
Kljashtorina V., «Shagi tihoj vody». Dve volny vesternizacii v persidskoj poezii XX veka [“Steps of Silent Water”. Two Waves of Westernization in Persian Poetry of the 20th Century], “Nezavisimyj filologicheskij zhurnal”, no. 2, Moskva 2003,
Available at: http://magazines.russ.ru/nlo/2003/62/kliash-pr.html [accessed: 30.05.2018].
Kohlberg E., Shahid, [in:] P. Bearman, T. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs (Eds.), Encyclopedia of Islam, Leiden, The Netherlands, Brill, 1997, vol. 9, pp. 203-207.
Mo’ameni B., Din va doulat dar asr-e mashrutiyat [Religion and the State in the Period of Constitutional Revolution], Sztokholm 1998.
Nazem al-Eslam Kermani, Tarikh-e bidari-ye Iran (History of Awakening Iran), Teheran 1362 (1983).
Raven W., Martyrs, [in:] J.D. McAuliffe (Ed.), Encyclopedia of the Qur’an, Leiden, The Netherlands, BRILL , 2003.
Rubinchik Ju. A. (Ed.), Persidsko-russkij slovar’ [Persian-Russian Dictionary], Moskva, Izdatel’stvo “Sovetskaja Jenciklopedija”, 1970, Vol. 1-2.
Shariati A., Martyrdom: Arise and Bear Witness, Available at: https://www.al-islam.org/printpdf/book/export/html/9817 [accessed: 10.05.2018].
Shariati A., Taleqani M., Mutahhari M., Jihad and Shahadat. Struggle and Martyrdom in Islam, Islamic Publications International, b.m. 2005.
Surdykowska S., Idea ‘szahadatu’ w kulturze Iranu [Idea of ‘Shahadat’ in the Culture of Iran], Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.
Wilferd M., Calmard J., Chelkowski P., Hosayn ibn Ali, [in:] E. Yarshater (Ed.), Encyclopaedia Iranica, London 2004, vol. 12, pp. 493-506, Available at: http://www.iranicaonline.org/ [accessed: 03.10.2018].
Zotov V., Ideologija islamskogo rezhima [Ideology of Islamic Regime], [in:] Iranska revoljucija 1978-1979. Prichiny i uroki [Iranian Revolution 1978-1979. Reasons and Lessons], Moskva, Izdatel’stvo “Nauka”, 1989.
Informacje: Kultura Słowian, 2018, Tom XIV, s. 37 - 56
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Typy męczenników i wzory męczeństwa w szyickim islamie
Types of martyrs and patterns of martyrdom in the Shi’ite Islam
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 21.12.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2185
Liczba pobrań: 3478