Warszawa jako ośrodek polskiej nauki prawa w dobie zaborów
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 30.06.2015
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 8 (2015), Tom 8, Zeszyt 1, s. 41 - 55
https://doi.org/10.4467/20844131KS.15.003.3742Autorzy
Warszawa jako ośrodek polskiej nauki prawa w dobie zaborów
The objective of the paper is to present comprehensively, but also in a specific way, the Warsaw society dealing with the science of law during partitions i.e. the Duchy of Warsaw and the Polish Kingdom (in the years 1807–1915). Within these years Warsaw was developing dynamically and became a modern, capitalistic city, and as a result of that the social and economic changes considerably influenced legal alterations both in the sphere of public and private law. The paper sets forth three main issues.
First, it shows the scholarly activities of Warsaw lawyers associated with two higher schools: the Warsaw University in the years 1808–1831, and the Law and Administration Faculty of the Warsaw School in the years 1862–1869. Beyond this, the paper presents some of the scientific achievements of lawyers who were active independently of the higher schools which were closed down for political reasons, and when legal publications could be printed mainly in scientific newspapers.
Secondly, the paper deals with the problem of the law defining court procedures differently from that of the Russian Empire, especially in civil law where the differences between the French and Polish systems remained until the end of the presented period. This difference considerably influenced the scientific works of the Warsaw society, distinguishing it from the legal societies in the territories of the other partitions.
Thirdly, the scientific achievements of four subsequent generations of lawyers are analyzed in broader perspective. Profiles of scholars, their views, and associations with different schools of thought in the first generation of 1808–1831 are presented, followed by the second generation, which was active in the period between the November and January Uprisings. Among those lawyers there were supporters of both natural law and of the historical school, but with time there were more and more of those who subscribed to the dogmatic method and the French school of exegesis. The third and fourth generations, active in the 1860s, were associated first with the Law and Administration Faculty of the Warsaw School, and then with the newspaper – “Gazeta Sądowa Warszawska.” This age was characterized by legal positivism, but also by the still extant historical school. Generally speaking, the works of Warsaw lawyers were varied and miscellaneous, and on an equivalent level with European counterparts, but national in their character.
Bardach J., Nauka historii państwa i prawa w Królestwie Polskim doby Szkoły Głównej [w:] J. Bardach, Themis a Clio, czyli prawo a historia, Warszawa 2001.
Bardach J., Recepcja w historii państwa i prawa [w:] J. Bardach, Themis a Clio, czyli prawo a historia, Warszawa 2001.
Bardach J., Wacław Aleksander Maciejowski i jego współcześni, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.
Bieliński J., Królewski Uniwersytet Warszawski [1816–1831], t. II, Warszawa 1912.
Borowski S., Szkoła Główna Warszawska [1862–1869], Wydział Prawa i Administracji, Warszawa 1937.
Bosiacki A., Wydział Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1869–1915 [w:] Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
Chinciński T., Dominik Krysiński [1785–1853] na tle polskiej myśli liberalnej, Toruń 2001.
Dumała K., Miasto nowoczesne w Królestwie Polskim [w:] Kultura miejska w Królestwie Polskim, część pierwsza 1815–1875, red. A.M. Drexler, Warszawa 2001.
Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1807–1915, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1981.
Dzierożyński D., Rzecz o sądownictwie najwyższym, czyli o potrzebie przywrócenia zupełnego sądu kasacyjnego w Królestwie Polskim, Warszawa 1828.
Gromadzka-Grzegorzewska M., Narodziny polskich nauk administracyjnych, Warszawa 1985.
Koredczuk B., Udział inteligencji prawniczej Królestwa Polskiego w kształtowaniu kultury książki (1815–1915),Wrocław 2011.
Leśnodorski B., Szkoła Prawa i Nauk Administracyjnych w Księstwie Warszawskim [w:] B. Leśnodorski, W. Sobociński, J. Sawicki, Studia z dziejów Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1963.
Milewski S., Redzik A., Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011.
Okolski A., O sporach administracyjnych, „Ekonomista” 1867.
Paszkowska M., Nauka prawa karnego w środowisku Gazety Sądowej Warszawskiej [1873–1918], Warszawa 2010.
Paszkowska M., Wydział Prawa i Administracji Szkoły Głównej Warszawskiej w latach 1862–1869 [w:] Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
Pomianowski P.Z., Początki polskiego czasopiśmiennictwa prawniczego. Seria pierwsza „Themis Polskiej”, Warszawa 2015.
Pol K., Poczet Prawników Polskich XIX–XX w., Warszawa 2011.
Posner S., Zwiastun postępu, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1908, nr 21.
Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008
Ranieri F., Reception und Assimilation ausländischer Rechtsprechung, dargestellt am Beispiel des europäischen Einflussen der französischen Judikatur im 19. Jahrhundert, „Ius Commune” 1977, t. VI.
Rosner A., Dzieje Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1808–1831 [w:] Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
Schiller I., Universitas Rossica. Koncepcja rosyjskiego uniwersytetu 1863–1917, Warszawa 2008.
Smyk G., Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1865–1915, Lublin 2011.
Sobociński W., Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego, Toruń 1964.
Sobociński W., Jan Wincenty Bandtkie obrońcą Kodeksu Napoleona, „Rocznik Lubelski” 1960, t. 3.
Sobociński W., Wydział Prawa w Uniwersytecie Warszawskim [1816–1831] i w Szkole Głównej [1862–1869] [w:] B. Leśnodorski, W. Sobociński, J. Sawicki, Studia z dziejów Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1963.
This A., O sporach jurysdykcyjnych, „Themis Polska” 1830, t. 8, poszyt 4.
Tylbor S., Próby reformy kodeksu cywilnego polskiego [1834–1854], Warszawa 1927.
Witkowski W., Aleksander This i Jan Kanty Wołowski – wybitni prawnicy Królestwa Polskiego, Lublin 2001.
Witkowski W., August Heylman polskim prekursorem nauki administracji w drugiej połowie XIX stulecia [w:] Vetera novis augere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Wacławowi Uruszczakowi, t. II, red. S. Grodziski, D. Malec, A. Karabowicz, M. Stus, Kraków 2010.
Witkowski W., Dyskusja o jurysprudencji wśród prawników Królestwa Polskiego [w:] Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane profesor Katarzynie Sójce-Zielińskiej, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2000.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2012.
Witkowski W., Themis Polska – die erste polnische Rechtszeitschrift [1828–1830] [w:] Juristische Zeitschriften in Europa. Studien zur europäischen Rechtsgeschichte, t. 214, Frankfurt am Main 2006.
Witkowski W., Nowe pokolenie prawników Królestwa Polskiego I połowy XIX wieku, „Rejent” 2000, nr 4.
Witkowski W., Romuald Hube wobec prac ustawodawczych nad narodowym prawem cywilnym w Królestwie Polskim [1828–1830], „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, t. 19.
Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, red. G. Bałtruszajtys, Warszawa 2008.
Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 8 (2015), Tom 8, Zeszyt 1, s. 41 - 55
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Publikacja: 30.06.2015
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2276
Liczba pobrań: 988