I Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 r.

Tomasz  Dudek

I Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 r.

Data publikacji: 10.12.2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2016, XXII, s. 71 - 93

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.16.003.15049

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

I Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 r.

Abstrakt

W prezentowanym artykule autor starał się przedstawić walki I Brygady Legionów podczas bitwy pod Kostiuchnówką. Był to najkrwawszy bój stoczony przez polskich legionistów podczas I wojny światowej. Główny ciężar walki wzięła na siebie brygada Piłsudskiego, na którą dnia 4 lipca 1916 r. ruszyło główne uderzenie rosyjskie. Poszczególne pułki toczyły zaciekłe walki w obronie każdej pozycji. Do najtrudniejszych epizodów należała obrona Reduty Piłsudskiego przez żołnierzy 7 Pułku Piechoty, czy też zajadłe walki 5 Pułku Piechoty nad Garbachem i w rejonie Polskiego Lasku. Chociaż w efekcie morderczych walk I Brygada oraz pozostałe jednostki legionowe zostały zmuszone do wycofania się za Stochód, to jednak sama bitwa zakończyła się taktycznym zwycięstwem strony polskiej. Legioniści zadali armii rosyjskiej ogromne straty, nie dopuszczając przy tym do przerwania frontu i dając czas dowództwu C.K. armii na ściągnięcie posiłków. Krew przelana przez legionowego żołnierza w bitwie pod Kostiuchnówką nie poszła na marne. Na europejskich salonach coraz częściej zaczęto mówić o konieczności utworzenia niepodległego państwa polskiego.

In the article, the author tries to present the fight of the I Brigade of the Polish Legions during the Battle of Kostiuchnówka. This was the bloodiest battle entered into by the Polish legionnaires during World War I. The main burden of the fighting was taken upon itself by Piłsudski’s brigade, which, on 4 July 1916, was attacked by the Russian forces. Particular corps were engaged in fierce fighting in the defence of specific positions. The most difficult episodes included the defence of the Piłsudski Redoubt by soldiers of the 7th Infantry Division, as well as the fierce fighting of the 5th Infantry Division by the River Garbach and in the Polish Forest. Although the result of the murderous fighting of the I Brigade and other units of the legions was their forced retreat across the River Stochód, the Battle ended in a tactical victory for the Polish forces. The legionnaires inflicted huge losses on the Russian army, not allowing them to break through the front-line and buying time for the leadership of the C.K. Army to call up reinforcements. The blood lost by the soldiers in the Battle of Kostiuchnówka was not in vain. Throughout Europe, the necessity to create an independent Polish state was discussed more frequently.

Słowa kluczowe

Kostiuchnówka, I Brygada, Józef Piłsudski, I wojna światowa, Legiony Polskie

Kostiuchnówka, I Brigade, Józef Piłsudski, World War I, Polish Legions

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła rękopiśmienne

Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Naczelnego Komitetu Narodowego, sygn. NKN 450.

Biblioteka Jagiellońska, Tadeusz Kudliński, Notatki do dziejów legionów polskich, akc., rkps 328/97.

Biblioteka Jagiellońska, Zbiór dokumentów, wydawnictw i druków ulotnych dotyczących Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, t. V, mps 224779-IV rara.

Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Stanisław Tyrowicz, Frontowe zapiski i notatki osobiste ze służby w Komendzie Głównej Legionów Polskich (oddział łączności), rkps 15661/I.

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Adam Papee, Ze wspomnień legionowego artylerzysty 1914–1919, rkps1908.

Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe, Komenda Legionów, sygn. I-120-1-89.

Źródła drukowane

Lista strat Legionów Polskich, nr 7, od 1 lipca do 1 października 1916, Piotrków: Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego, 1916. Prasa

„Wiadomości Polskie” 1915.

„Polska Zbrojna” 1924.

Opracowania

Budzyński Wacław: Z pierwszym szwadronem 1 pułku ułanów pierwszej brygady legionów polskich. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1920.

Czerep Stanisław: Bitwa pod Łuckiem. Walne starcie zbrojne kampanii 1916 r. na wschodnim teatrze wydarzeń militarnych pierwszej wojny światowej (4 czerwca – 10 lipca 1916 roku). Oświęcim: Napoleon V, 2014.

Czerep Stanisław: Kostiuchnówka 1916. Warszawa: Bellona, 1994.

Dąbrowski Marian: Kampania na Wołyniu 2 IX 1915 – 8 X 1916. Warszawa: Księgarnia Wojskowa, 1916.

Dubiel Franciszek: Dziennik wojenny 1916–1917. W: Idea i czyn. Drogi mielczan do niepodległości 1907–1918. Oprac. Jerzy Skrzypczak. Mielec: Wydawnictwo SCK, 2003, s. 143–169.

Hoffman Jakub: Walki o Redutę Piłsudskiego. „Rocznik Wołyński” 1931, t. II, s. 321–369.

Ilustrowana kronika legionów polskich 1914–1918. Oprac. Eugeniusz Quirini, Stanisław Librewski. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1936.

Kotarba Adolf: Pamiętnik żołnierski sierżanta I brygady Józefa Piłsudskiego. Warszawa: Nakładem Tygodnika Wiarus, 1938.

Lipiński Wacław: Szlakiem I brygady. Dziennik żołnierski. Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2014.

Łowczowski Gustaw: Bitwa pod Kostiuchnówką. „Bellona” (Londyn) 1956, z. 3, s. 3–24.

Milewska Wacława, Nowak Janusz, Zientara Maria: Legiony Polskie 1914–1918. Kraków: Księgarnia Akademicka – Wydawnictwo Naukowe, 1999.

Narbut-Łuczyński Aleksander: U kresu wędrówki. Londyn: Gryf, 1966.

Orłowicz Mieczysław: Ilustrowany przewodnik po Wołyniu. Łuck: Wołyńskie Towarzystwo Krajoznawcze i Opieki nad Zabytkami Przeszłości, 1929.

Pannenko Tadeusz: Od Nidy do Styru. Z walk II baonu 5 pp I brygady. Warszawa: Nakładem Jana Sowicza, 1917.

Raport bojowy I/6 pp z walk pod Kostiuchnówką w dniach 4, 5, 6 lipca 1916 roku. Zestawił Hugo Zieliński. „Żołnierz Legionów i POW” 1937, z. 2, s. 52–54.

Sadowski Jan: Bój legionów pod Kostiuchnówką w dniach 4–6 lipca 1916. „Bellona” (Warszawa) 1931, t. XXXVII, s. 375–417.

Sadowski Jan: Bój legionów pod Kostiuchnówką w dniach 4–6 lipca 1916. „Bellona” (Warszawa) 1931, t. XXXVIII, s. 1–55

Sadowski Jan: Walki o redutę Piłsudskiego. „Przegląd Piechoty” 1936, z. 5, s. 655–699.

Sławoj Składkowski Felicjan: Moja służba w brygadzie. Warszawa: Bellona, 1990.

Sprawozdanie Komendy I Brygady z boju pod Kostiuchnówką. Zestawił Hugo Zieliński. „Żołnierz Legionów i POW” 1937, z. 3, s. 14–20.

Waingartner Przemysław: Kostiuchnówka 1916. Największa polska bitwa I wojny światowej. Łódź: Agencja Reklamowa Grafservice, 2011.

Zaremba Stanisław: Szarża pod Wołczeckiem. „Przegląd Kawaleryjski” 1936, z. 1, s. 6–41.

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2016, XXII, s. 71 - 93

DOI: https://doi.org/10.4467/12332135KRA.16.003.15049

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

I Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 r.

Angielski:

The I Brigade of the Polish Legions in the Battle of Kostiuchnówka in July 1916

Autorzy

Tomasz Dudek

Biblioteka Jagiellońska, Kraków

Publikacja: 10.12.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Tomasz Dudek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 824

Liczba pobrań: 966

<p> I Brygada Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 r.</p>

Pobierz xml