Niekonstytucyjność tzw. aborcji eugenicznej (embriopatologicznej). Schemat argumentacji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/20
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTENiekonstytucyjność tzw. aborcji eugenicznej (embriopatologicznej). Schemat argumentacji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/20
Data publikacji: 09.2023
Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 3 (2023), s. 83 - 107
https://doi.org/10.4467/25442031PKO.23.018.18565Autorzy
Niekonstytucyjność tzw. aborcji eugenicznej (embriopatologicznej). Schemat argumentacji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/20
The text aims at reconstructing the structure of the arguments of the Polish Constitutional Tribunal in the judgment of 22 October 2020, in which the so-called eugenic grounds for termination of pregnancy were held unconstitutional. The assumption of the presented considerations is the recognition that this judgment amounts to be a possible and natural development of jurisprudence regarding the disputed constitutional issue. The authors argue that the essential structural elements of the Tribunal’s reasoning (i.e. its two-stage nature consisting in examining the constitutional subjectivity of the nasciturus and carrying out the proportionality test) do not raise objections in the light of the method of resolving the constitutional problem adopted by the Constitutional Tribunal. In turn, the partial conclusions of these argumentation stages (i.e. recognition of the subjectivity of the nasciturus on the basis of Article 38 of the Constitution regulating the legal protection of life, as well as the recognition that the challenged regulation does not meet the proportionality test) are based on the existing doctrinal stipulations, and even more so on the existing jurisprudence of the Tribunal. The judgment is largely of an application nature in relation to the fundamental findings of the Constitutional Tribunal’s ruling of 28 May 1997, but these findings are embedded in other constitutional categories: the life of a nasciturus is not only recognized as a “constitutional value” detached from the subject, but as a good an entity who entitled to the constitutional right to legal protection of life. In turn, the decisions of the ordinary legislator as to the intensity and type of this protection must meet the requirements of proportionality test, taking into account the constitutional importance of the right to legal protection of life and its close connection with the protection of human dignity.
Bałaban A., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 6.
Barak A., Proportionality. Constitutional Rights and Their Limitations, Cambridge 2012.
Bosek K., Szydło M., Komentarz do art. 31, w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Ciepły F., Aborcja eugeniczna a dyskryminacja osób niepełnosprawnych, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2014, nr 2.
Ely J.H., The Wages of Crying Wolf: A Comment on Roe v. Wade, „Yale Law Journal” 1973, nr 5.
Finnis J., Judicial Law-Making and the ‘Living’ Instrumentalisation of the ECHR, w: Lord Sumption and the Limits of Law, red. N.W. Barber, R. Ekins, P. Yowell, Oxford 2016.
Florczak-Wątor M., Naleziński B., Radziewicz P., Tuleja P., Komentarz do art. 31, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021.
Garlicki L., Wojtyczek K., Komentarz do art. 31, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, t. 2, Warszawa 2016.
Granat M., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 6.
Gutowski M., Kardas P., Trybunał Konstytucyjny nie mógł rozstrzygnąć gorzej, czyli o dewastacji systemu jednym rozstrzygnięciem, „Palestra” 2020, nr 10.
Hale B., Beanstalk or Living Instrument? How Tall Can the ECHR Grow? (Barnard’s Inn Reading 2011, 16.06.2011), s. 20, < https://www.supremecourt.uk/news/speeches.html >, dostęp: 10 października 2023 r.
Królikowski M., Okołoaborcyjna gra w szachy, 3 lutego 2021, < https://wiez.pl/2021/02/03/okoloaborcyjna-gra-w-szachy/ >, dostęp: 10 października 2023 r.
Lang W., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 6.
Łącki P., Wróblewski B., Status nasciturusa w orzecznictwie organów Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, „Państwo i Prawo” 2016, z. 3.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Moshe C.-E., Porat I., Proportionality and the Culture of Justification, „American Journal of Comparative Law” 2011, nr 2.
Paulsen M.S., The Worst Constitutional Decision of All Time, „Notre Dame Law Review” 2003, nr 4.
Piechowiak M., Wokół konstytucyjnej ochrony życia. Próba oceny propozycji nowelizacji Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 1.
Piechowiak M., Klauzula limitacyjna a nienaruszalność praw i godności, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 2.
Piotrowski R., Nowa regulacja przerywania ciąży w świetle Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2021, z. 8.
Rakowska-Trela A., Wyrok czy „nie wyrok”. Glosa do wyroku TK z dnia 22 października 2020 r., K 1/20, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 6.
Roszkiewicz J., Prawo nasciturusa do życia w prawie konstytucyjnym i prawie międzynarodowym, „Forum Prawnicze” 2017, nr 4.
Safjan M., The Constitutional Courts as a Positive Legislator, w: Constitutional Courts as Positive Legislators: A Comparative Law Study, red. A.R. Brewer-Carias, Cambridge 2011.
Safjan M., Wprowadzenie, w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Sarnecki P., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 6.
Sarnecki P., Komentarz do art. 38, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, t. 2, Warszawa 2016.
Scalia A., Garner A., Reading Law: The Interpretation of Legal Texts, St. Paul 2012.
Schlink B., Proportionality (1), w: The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, red. M. Rosenfeld, A. Sajó, Oxford 2012.
Schlink B., Proportionality in Constitutional Law: Why Everywhere But Here?, „Duke Journal of Comparative & International Law” 2012, nr 22.
Smyczyński T., Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38), Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy nr 993), Poznań, 13 listopada 2006 r., w: Konstytucyjna formuła ochrony życia, „Przed Pierwszym Czytaniem” 2007, nr 3, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.
Sokołowski T., Komentarz do art. 8, w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Soniewicka M., Spór o dopuszczalność przerywania ciąży z perspektywy etycznej i filozoficznoprawnej (komentarz do wyroku TK w sprawie K 1/20), „Państwo i Prawo” 2021, z. 8.
Sroka T., Komentarz do art. 38, w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Sulikowski A., Wyrok TK w sprawie K 1/20. Hegemonia, „histeria”, agonizm, „Państwo i Prawo” 2021, z. 8.
Szudejko P., Rozwój biologii i medycyny w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2018.
Śledzińska-Simon A., Analiza proporcjonalności ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności Teoria i praktyka, Wrocław 2019.
Unborn Human Life and Fundamental Rights: Leading Constitutional Cases Under Scrutiny, red. P. Zambrano, W.L. Sanders, Berlin 2019.
Urbina F.J., Is It Really Easy? A Critique of Proportionality and “Balancing as Reasoning”, „Canadian Journal of Law and Jurisprudence” 2014, nr 1.
Webber G., The Negotiable Constitution: On the Limitation of Rights, Cambridge 2009.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w konstytucji RP, Kraków 1999.
Wróbel A., Ziółkowski M., Słowo wstępne Redaktora Naczelnego i Sekretarza „Państwa i Prawa”, „Państwo i Prawo” 2021, z. 8.
Wróbel W., Konstytucyjne gwarancje ochrony życia a przesłanki dopuszczalności aborcji, w: Konstytucyjna formuła ochrony życia, „Przed Pierwszym Czytaniem” 2007, nr 3, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.
Wróbel W., Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy nr 993) Kraków, 13 listopada 2006 r., w: Konstytucyjna formuła ochrony życia, „Przed Pierwszym Czytaniem” 2007, nr 3, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.
Wróbel W., Opinia prawna odnosząca się do pytań dotyczących poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP. Kraków, 11 grudnia 2006 r., w: Konstytucyjna formuła ochrony życia, „Przed Pierwszym Czytaniem” 2007, nr 3, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.
Zielińska E., Konstytucyjna ochrona prawa do życia od momentu poczęcia, „Państwo i Prawo” 2007, z. 3.
Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 3 (2023), s. 83 - 107
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Niekonstytucyjność tzw. aborcji eugenicznej (embriopatologicznej). Schemat argumentacji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/20
The unconstitutionality of the so-called eugenic (embryopathological) abortion. Scheme of argumentation of the Constitutional Tribunal in case K 1/20
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
Publikacja: 09.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 414
Liczba pobrań: 270