Jerzy Konstanty Czartoryski a kwestia współpracy Słowian w monarchii habsburskiej
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEJerzy Konstanty Czartoryski a kwestia współpracy Słowian w monarchii habsburskiej
Data publikacji: 30.06.2020
Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (2), s. 263-278
https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.015.12469Autorzy
Jerzy Konstanty Czartoryski a kwestia współpracy Słowian w monarchii habsburskiej
Prince Jerzy Konstanty Czartoryski (1828–1912) was known both as a lover of music and theatre and a politician. He went into politics quite late, not until the second half of the 1860s. It was then that he was given the nickname of “Federalist Prince”. Jerzy Konstanty Czartoryski worked towards a closer cooperation between Poles and other Slavs in the Habsburg Monarchy, especially Czechs, and Ukrainians in Galicia. His endeavours in the 1870s were not particularly successful, but they earned him the position of a mediator between Poles and other Slavs in the Monarchy, which was frequently used in later years. The article identifies the sources of Jerzy Konstanty Czartoryski’s interest in Slav issues and presents his actions to support political cooperation among Slavs in the Habsburg Monarchy in the second half of the 19th c.
Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie, rkps 7897: Korespondencja Leona Chrzanowskiego z lat 1872–1894.
Biblioteka XX. Czartoryskich w Krakowie, rkps 7636 III: W. Dzieduszycki, Wiązownica dom moich Dziadków (mps).
Muzeum Narodowe w Krakowie (materiały przechowywane w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie), rkps 1158: Archiwum Sapiehów. Korespondencja Jadwigi z Zamojskich Sapieżyny. isty od męża Leona Sapiehy z lat 1865–1870.
Muzeum Narodowe w Krakowie (materiały przechowywane w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie), rkps 1159: Archiwum Sapiehów. Korespondencja Jadwigi z Zamojskich Sapieżyny. Listy od męża Leona Sapiehy z lat 1871–1877.
Chłędowski K., Album fotograficzne, oprac. i wyd. A. Knot, Wrocław 1951.
Chłędowski K., Pamiętniki, przyg. do druku, wstęp i przyp. A. Knot, t. 1: Galicja (1843–1880), Wrocław 1951, s. 297; t. 2: Wiedeń (1881–1901), Wrocław 1951.
[Czartoryski J.] G.C., Carl Fichtner. Eine Skizze seines Lebens und künstlerischen Wirkens, Wien 1865.
Czartoryski J., Przed sejmem 1869, Lwów 1869.
Czartoryski J., Uwagi o polityce polskiej w Austryi, Lwów 1871.
Konstanty Czechowicz. Korespondencja greckokatolickiego biskupa przemyskiego z lat 1897–1914, wyd. A. Krochmal, Przemyśl 1998.
Červinková-Riegrová M., Zápisky. I (1880–1884), Praha 2009.
Červinková-Riegrová M., Zápisky. II (1885–1886), Praha 2013.
Klaczko J., Kongres v Moskvě a propaganda panslavistů, Vídeň [1868].
[Koźmian S.], Reprezentacja kraju naszego w Radzie Państwa 1879, Kraków 1879.
Der politische Nachlaßes Grafem Eduard Taaffe, hrsg. von A. Skedl, Wien 1922.
[Rieger F.L.], Příspěvky k listáři Dra Frant. Lad. Riegra, díl 1–2, Praha 1924.
Rieger F.L., Z vlastních pamětí Fr. Lad. Riegra, „Osvěta”, R. 36, 1906, t. 1–2, s. 207–218, 302–313, 395–402, 575–586.
Roční zpráva o činnosti představenstva „Slovanské besedý” roku 1865, Vídeň 1866.
[Rossowski S.] Monokl, Wizerunki sejmowe. Ludzie i sprawy. Przyczynek do historyi samorządu galicyjskiego, Lwów 1903.
Sapieżyna M., My i nasze Siedliska, Kraków 2008.
Vošnjak J., Spomini, t. 2, Ljubljana 1906.
Zaleski J., Dwa jubileusze: Towarzystwa rolniczego dla ks. Cieszyńskiego i Jerzego Cienciały, Cieszyn 1893.
„Czas” 1865, 1876, 1912.
„Danica horvatska, slavonska i dalmatinska” 1848.
„Gazeta Narodowa” 1865.
„Hasło” 1865, 1872.
„Tygodnik Ilustrowany” 1906.
Cetnarowicz A., Polacy i Słoweńcy w monarchii habsburskiej. Uwagi na temat wzajemnych stosunków w drugiej połowie XIX wieku, „Prace Historyczne” 1997, nr 121: Studia Austro-Polonica 5, s. 203–220.
Chornovol I., Polʹsʹko-ukraïnsʹka uhoda 1890–1894 rr., Lʹviv 2000.
Chornovol I., Ukraïnsʹka fraktsiia Halytsʹkoho kraĭovoho seĭmu 1861–1901 (narys z istoriï ukraïnsʹkoho parlamentaryzmu), Lʹviv 2002.
Cibulka P., Česká politika na říšské radě v prvních létech Taaffovy vlády a její spojenci (1879–1885), Brno 1992 (mps pracy doktorskiej).
Czartoryscy. Trzydzieści sześć życiorysów, Kraków 1938.
Černý V., Mokrý F.V., Náprstek V., Život a dílo Jaroslava Čermáka, Praha 1930.
Długoń I., Czartoryscy z Pełkiń. Dzieje rodziny, Rzeszów 2019 (mps pracy doktorskiej).
Glettler M., Die Wiener „Slovanská Beseda” (1865–1914) und Baltazar Bogišić (1865/1866) [w:] Spomenica Valtazara Bogišića o stogodišnjici njegove smrti 24. apr. 2008. godine, ur. L. Breneselović, V. Čolović, J. Ćirić, P. Dimitrijević, J. Trkulja, kn. 1, Beograd 2011, s. 65–70.
Grobelný A., Slezsko v období národních táborů v letech 1868–1871. Třídnĕ politické a kulturně jazykové zápasy českého a polského obyvatelstva v období zvýšených bojů o česko-německé vyrovnání v rakousko-uherské monarchii, Ostrava 1962;
Gruchała J., Koło Polskie w austriackiej Radzie Państwa wobec kwestii czeskiej i Śląska Cieszyńskiego (1879–1899), Wrocław 1982.
Handelsman M., Adam Czartoryski, t. 2, Warszawa 1949.
Homola I., Śląsk Cieszyński w opinii prasy galicyjskiej w latach 1861–1914, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1967, t. 8, red. K. Popiołek, s. 157–295.
Hornowa E., Pertraktacje Kraszewskiego i Kulisza w sprawie zbliżenia polsko-ukraińskiego (Fragment z dziejów stosunków polsko-ukraińskich w Galicji w latach osiemdziesiątych XIX w.), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia” 1967, z. 6, s. 223–231.
Hüttl-Hubert E., Anmerkungen zu Bogišić’ Beziegungen zu Wien [w:] Spomenica Valtazara Bogišića o stogodišnjici njegove smrti 24. apr. 2008. godine, ur. L. Breneselović, V. Čolović, J. Ćirić, P. Dimitrijević, J. Trkulja, kn. 1, Beograd 2011, s. 81–121.
Kalanda J., Dějiny Slovanske besedy ve Vídni za první třícetletí jejiho trvaní (1865–1894), Vídeň 1895.
Kieniewicz S., Adam Sapieha 1828–1903, Warszawa 1993.
Kieniewicz S., Jerzy Konstanty Czartoryski (1828–1912) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 4, Kraków 1938, s. 278–279.
Kucharski W.S., Polacy i Polonia w rdzennej Austrii w XIX i XX wieku, Lublin 1994.
Łazuga W., Kalkulować… Polacy na szczytach C.K. Monarchii, Poznań 2013.
Macan T., Jaroslav Čermák u župi dubrovačkoj, „Prilozi povijesti umjetnosti u Dalmacji” 1961, vol. 13, nr 1, s. 307–321.
Makowski M., Šlechtická sídla na Těšínském Slezsku / Szlacheckie siedziby na Śląsku Cieszyńskim, Cieszyn–Český Těšín 2005.
Moklak J., W walce o tożsamość Ukraińców. Zagadnienie języka wykładowego w szkołach ludowych i średnich w pracach galicyjskiego Sejmu Krajowego 1866–1892, Kraków 2004.
Mudryĭ M., Sproby ukraïnsʹko-polʹsʹkoho porozuminnia v Halychyni (60–70-i roky XIX st.), „Ukraïna. Kulʹturna spadshchyna, natsionalʹna svidomistʹ, derzhavnistʹ” 1997, vyp. 3–4, s. 58–117.
Pijaj S., Działalność Jerzego Czartoryskiego i Stefana Kaczały na rzecz zawarcia ugody polsko-ukraińskiej w Galicji w latach siedemdziesiątych XIX wieku [w:] Galicja. Studia z dziejów społeczno-gospodarczych, red. M. Baczkowski, T. Kargol, Kraków 2017, s. 161–180.
Pijaj S., Mezi Slezskem a Haličí. Jerzy Cienciała jako poslanec do říšské rady, „Časopis Matice moravské”, R. 129, 2010, č. 1, s. 79–98.
Pijaj S., Między polskim patriotyzmem a habsburskim lojalizmem. Polacy wobec przemian ustrojowych w monarchii habsburskiej (1866–1871), Kraków 2003.
Pijaj S., Opozycja w wiedeńskiej Radzie Państwa w latach siedemdziesiątych XIX w. (skład – organizacja – funkcjonowanie), Kraków 2011.
Pijaj S., Parlamentarna działalność Czartoryskich w monarchii habsburskiej [w:] Czartoryscy – Polska – Europa. Historia i współczesność, red. Z. Baran, Kraków 2003, s. 177–186.
Pijaj S., Sprawy szkolne na Śląsku austriackim w polityce Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa V kadencji [w:] Amico, socio et viro docto. Księga ku czci profesora Andrzeja Kazimierza Banacha, red. T. Pudłocki, K. Stopka, Kraków 2015, s. 231–241.
Sborník Čechů dolnorakouských, red. J. Karásek, Vídeň 1895.
Semczyszyn M., Galicyjskie wybory. Działalność Centralnego Komitetu Wyborczego w Galicji Wschodniej w latach 1867–1906, Warszawa 2014.
Šístek F., Zpřítomněna minulost. Jaroslav Čermák: mezi slovanstvím a orientalismem [w:] F. Šístek, Junáci, horalé a lenoši. Obraz Černé Hory a Černohorců v české společnosti, 1830–2006, Praha 2011, s. 52–64.
Taborski R., Działalność kulturalna wiedeńskich Czartoryskich [w:] R. Taborski, Wśród wiedeńskich poloników, Kraków 1983.
Taborski R., Polacy w Wiedniu, Wrocław 1992.
Tomkowski Z., Polskie Stowarzyszenie Akademickie „Ognisko” w Wiedniu w latach niewoli narodowej (1864–1914) [w:] Polonia i przyjaciele Polski w Austrii, red. W.S. Kucharski, Lublin 1995, s. 128–129.
Wytrzens G., Die Herausbildung eines Nationalbewußtseins bei den in Wien ansässigen Slaven und die Wiener Slavenpresse [w:] G. Wytrzens, Slawische Literaturen – Österreichische Literatur(en), hrsg. von F.G. Poljkov, S. Simonek, Wien 2009, s. 24–30.
Zdrada J., Sprawa autonomii galicyjskiej w polityce Hotelu Lambert w latach 1859–1873, „Studia Historyczne”, R. 10, 1967, z. 3/4, s. 43–72.
Zdrada J., Zmierzch Czartoryskich, Warszawa 1969.
Zeithammer A.O., Polnisch-böhmische Beziehungen. Fürst Georg Czartoryski. Separatabdruck aus der Zeitschrift „Union” von 23. März 1913, Prag 1913.
Żurek P., Polska i Polacy w życiu Josipa Juraja Strossmayera, Bielsko-Biała 2006.
Žáček V., Josef Václav Frič, Praha 1979.
Žáček V., S Jaroslavem Čermákem na Černé Hoře a v Albanii, „Slovanský přehled”, R. 68, 1982, č. 4, s. 345–352.
Informacje: Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (2), s. 263-278
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Jerzy Konstanty Czartoryski a kwestia współpracy Słowian w monarchii habsburskiej
Jerzy Konstanty Czartoryski and the problem of Slav cooperation in the Habsburg Monarchy
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 30.06.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Finansowanie artykułu:
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1284
Liczba pobrań: 1078