Działalność Bronisława Piłsudskiego na rzecz ludności Spisza i Orawy. Na marginesie listu do Bolesława Wysłoucha
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEDziałalność Bronisława Piłsudskiego na rzecz ludności Spisza i Orawy. Na marginesie listu do Bolesława Wysłoucha
Data publikacji: 12.2021
Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, s. 107 - 133
https://doi.org/10.4467/12332135KRA.21.003.14682Autorzy
Działalność Bronisława Piłsudskiego na rzecz ludności Spisza i Orawy. Na marginesie listu do Bolesława Wysłoucha
Bronisław Piłsudski (1866–1918) jest znany na świecie przede wszystkim jako badacz ludów Dalekiego Wschodu – informacje o jego aktywności w Galicji oraz na Spiszu i Orawie są mniej powszechne. Odnaleziony w aktach Związku Przyjaciół Polskiego Ludu Tatrzańskiego, napisany w 1912 r. list do Bolesława Wysłoucha (1855–1937), stanowi jeszcze jedno świadectwo wszechstronności jego działań również na gruncie polskim. Po powrocie z zesłania B. Piłsudski zaangażował się w działalność muzealniczą i społeczną w Galicji. Utrzymywał kontakty z polską inteligencją pracującą na rzecz zachowania tożsamości narodowej pod zaborami. Do tej grupy należał również B. Wysłouch – redaktor „Kuriera Lwowskiego”. Prezentowany artykuł naświetla kontekst akcji uświadomienia narodowego ludności tzw. „Zapomnianych Kresów”.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Związek Przyjaciół Polskiego Ludu Tatrzańskiego, sygn. 29/575/4.
Muzeum Tatrzańskie, Akta Sekcji Ludoznawczej Towarzystwa Tatrzańskiego, sygn. AR/164.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Korespondencja Bolesława Wysłoucha z lat 1890–1937. Listy od różnych osób, sygn. 7181/II.
“Dear Father!” a collection of B. Piłsudski’s letters, et alii. Wyd. Koichi Inoue. Sapporo: Slavic Research Center Hokkaido University, 1999.
„Kochany Wujaszku...” Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza. Oprac. naukowe Antoni Kuczyński. Zakopane: Muzeum Tatrzańskie im. dr. Tytusa Chałubińskiego, 2016.
Pierwszy marca 1887 roku. Wspomnienia Józefa Łukaszewicza. Wyd. Stefan Bergman. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981.
Statut Sekcyi Ludoznawczej Towarzystwa Tatrzańskiego. W: „Kochany Wujaszku...” Listy Bronisława Piłsudskiego do Stanisława Witkiewicza. Zakopane: Muzeum Tatrzańskie im. dr. Tytusa Chałubińskiego, 2016, s. 147–154.
„Gazeta Podhalańska” 1913, nr 34.
„Gazeta Zakopiańska” 1921, nr 8.
„Kalendarz Podhalański na rok 1914”.
„Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego” 1913, t. 34.
[Bednarski Jan]: Mowa posła p. Bednarskiego przy uroczystem otwarciu gimnazyum dnia 10/9 1904. W: Krótki rys zabiegów i usiłowań około utworzenia gimnazyum w Nowym Targu. [Nowy Targ]: nakładem Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Nowym Targu, 1907, s. 37–39.
Błaszczyk-Żurowska Hanna: Działalność kolekcjonerska Bronisława Piłsudskiego w Zakopanem. „Literatura Ludowa” s. 137–145.
Brock Peter: Bolesław Wysłouch (1855–1937). „Rocznik Dziejów Ruchu Ludowego” 1963, nr 5, s. 401–419.
Brzega Wojciech: Opowiadanie Jaśka Wirhowego o Ziemi świętej. „Kalendarz Podhalański na rok 1914” 1913, R. 1, s. 58–63.
Corpus Studiosorum Universitatis Iagiellonicae 1850–1918. A–D. Red. Jerzy Michalewicz. Kraków: cop. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999.
Dall Lesław: Józef Piłsudski w Zakopanem w latach 1901–1922. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2019.
Dobrowolski Kazimierz: Powstanie świadomości narodowej u ludu polskiego na Spiszu i Orawie. ,,Przegląd Współczesny’’ 1922, R. 1, t. 3, s. 51–62.
Florkowska-Frančić Halina: Ostatnie lata Bronisława Piłsudskiego 1915–1918 (Szwajcaria– Paryż). W: Bronisław Piłsudski (1866–1918). Człowiek – uczony – patriota. Red. Mieczysław Rokosz [et al.]. Zakopane: Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego, 2003, s. 185–210.
Gałęzowski Marek: Senator z Podhala. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2010, nr 1–2, s. 120–126.
Jagła Marcin: Źródła zainteresowania polskiej opinii publicznej losami mieszkańców Spisza i Orawy przed pierwszą wojną światową. „Almanach Nowotarski” 1999, R. 1998, nr 3, s. 47–52.
Jostowa Wanda: Muzeum Tatrzańskie. W: Zakopane. Czterysta lat dziejów, t. 2. Red. Renata Dutkowa. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1991, s. 431–459.
Kołodziejczyk Edmund: O słowaczeniu i madiaryzacyi. „Świat Słowiański” 1913, R. 9, t. 2, nr 104–105, s. 464–474.
Kosiek Zdzisław: Majerski Stanisław. W: PSB, t. 19. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1974, s. 171–172.
Kowalski Robert, Podolak Łukasz: Dzieje Bursy Gimnazjalnej w dokumencie i fotografii utrwalone. Część pierwsza 1904–1945. Nowy Targ: Towarzystwo Bursy Gimnazjalnej im. dr. Jana Bednarskiego w Nowym Targu, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Targu, 2011.
Kozak Anna: Zakopiańska kolekcja Bronisława Piłsudskiego. W: Ajnowie, górale i Bronisław Piłsudski. Red. Anna Król. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 2018, s. 175–183.
Kuczyński Antoni: Bronisław Piłsudski (1866–1918) zesłaniec i badacz kultury ludów Dalekiego Wschodu. „Niepodległość i Pamięć” 2005, 22/2 (50), s. 7–93.
Kuczyński Antoni: „Kochany Ojcze ! Raz jeszcze pozwolono mi napisać do Ciebie...”. Listy Bronisława Piłsudskiego. „Literatura Ludowa” 1999, R. 43, nr 4–5, s. 89–101.
Lasocki Zygmunt: Bednarski Jan. W: PSB, t. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1935, s. 396–397.
Machay Ferdynand: Moja droga do Polski (pamiętnik). Kraków: Drukarnia Przemysłowa w Krakowie, 1938.
Machay Ferdynand: Nad mogiłą ś.p. Dra Jana Bednarskiego. „Gazeta Podhalańska” 1926, nr 16, s. 1–2.
Myśliński Jerzy: Wysłouchowie – twórcy prasy ludowej. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1991, R. 30, nr 3–4, s. 145–152.
Nitsch Kazimierz: Ze wspomnień językoznawcy. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.
Piłsudski Bronisław: Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore. Cracow: Imperial Academy of Sciences, 1912.
Piłsudski Bronisław: W sprawie Muzeum Tatrzańskiego (O urządzeniu działu ludoznawczego). „Rocznik Podhalański” 1914–1921, t. 1, s. 147–188.
Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk: Encyklopedia tatrzańska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1973.
Robotycki Czesław: Archiwalne materiały ludoznawcze z teki redakcyjnej Juliusza Zborowskiego. „Rocznik Podhalański” 1979, t. 2, s. 171–177.
Roszkowski Jerzy M.: Doktor Jan Bednarski – honorowy obywatel Nowego Targu. „Almanach Nowotarski” 1997, R. 1996, nr 1, s. 71–79.
Roszkowski Jerzy M.: Relacja Eugeniusza Sterculi o pobycie Bronisława Piłsudskiego na Orawie. „Literatura Ludowa” 1999, R. 43, nr 4–5, s. 129–134.
Roszkowski Jerzy M.: ,,Zapomniane Kresy’’. Spisz, Orawa, Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895–1925. Nowy Targ: Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu, 2018.
Semkowicz Władysław: Walka o polskie „kresy południowe”. „Orli Lot” 1924, R. 5, nr 2–3, s. 18–23.
Sieroszewski Wacław: Bronisław Piłsudski urodził się w roku 1866 w Zułowie w pow. Święciańskim, zmarł w roku 1918 w Paryżu. „Rocznik Podhalański” 1914–1921, nr 1, s. V–XXX.
Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego (makieta). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989.
Staszel Jan: Bronisław Piłsudski i jego związki z Akademią Umiejętności w Krakowie. „Rocznik Biblioteki PAU i PAN w Krakowie” 2001, R. 46, s. 7–104.
Staszel Jan: Listy Bronisława Piłsudskiego do Juliana Talko-Hryncewicza z lat 1909–1914. „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie” 2005, R. 50, s. 187–250.
Szapiro Bernard: Tadeusz Rechniewski (1862–1916). Warszawa: Książka i Wiedza, 1957.
Špiesz Anton: Dzieje Słowacji na drodze do uświadomienia narodowego. Bratislava: Vydavatels` tvo Perfekt, 1992.
Trebunia-Staszel Stanisława: Muzeum Tatrzańskie jako laboratorium dziedzictwa. Część I. “Journal of Urban Ethnology” 2018, nr 16, s. 217–231.
Urbańczyk Stanisław: Nitsch Kazimierz Ignacy. W: PSB, t. 23. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1978, s. 145–150.
Urbańczyk Stanisław: Rozwadowski Jan Michał. W: PSB, t. 32. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1989–1991, s. 406–409.
Wawrzykowska-Wierciochowa Dioniza: Wysłouchowa. Opowieść biograficzna. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975.
Wójcik Zbigniew: O Borysie Wigilewie (komentarz do listu do Mieczysława Limanowskiego). „Rocznik Podhalański” 1997, t. 7, s. 269–280.
Wójcik Zbigniew: Z nieznanej korespondencji zesłańczej Bronisława Piłsudskiego. „Niepodległość i Pamięć” 1996, nr 3/2 (6), s. 153–160.
Zborowski Juliusz: Wspomnienia I. „Ziemia. Ilustrowany miesięcznik krajoznawczy” 1934, nr 1–2, s. 5–9.
Zborowski Juliusz: Z dziejów ludoznawstwa i muzealnictwa na Podhalu: Sekcja Ludoznawcza Towarzystwa Tatrzańskiego (1911–1919). ,,Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie” 1976, t. 6, s. 35–115.
Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021, XXVII, s. 107 - 133
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Działalność Bronisława Piłsudskiego na rzecz ludności Spisza i Orawy. Na marginesie listu do Bolesława Wysłoucha
The activity of Bronisław Piłsudski for the people of Spisz and Orawa. Based on a letter to Bolesław Wysłouch
Archiwum Narodowe w Krakowie
ul. Rakowicka 22E, 31-510 Kraków, Polska
Publikacja: 12.2021
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 517
Liczba pobrań: 615