FAQ
Logo of Jagiellonian University

Władza i to, co politycznie nieokreślone: niewczesne rozważania o dekonstrukcji

Publication date: 11.05.2020

Teoria Polityki, 2020, No. 4/2020, pp. 139 - 166

https://doi.org/10.4467/25440845TP.19.021.11787

Authors

Jan P. Hudzik
Maria Curie Skłodowska University, Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-4806-7840 Orcid
All publications →

Titles

Władza i to, co politycznie nieokreślone: niewczesne rozważania o dekonstrukcji

Abstract

Celem artykułu jest odtworzenie myśli politycznej zawartej w teorii francuskiej, związanej z postmodernizmem, znanej jako poststrukturalizm lub dekonstrukcja. Miała ona odpowiedzieć między innymi na takie pytania jak: Skąd biorą się nierówności i niesprawiedliwości w demokracji? I jaki jest udział w ich tworzeniu wiedzy naukowej, powstającej w ramach państwowych instytucji takich jak uniwersytety? Na czym polega fenomen władzy i relacji podległości w sytuacji, gdy chodzi o wolnych ludzi w państwie, które ma stać na straży ich praw jako obywateli i ludzi w ogóle? Artykuł, poza uwagami wstępnymi, składa się z sześciu części. Pierwsza opisuje kontekst społeczno-polityczny, w którym pojawia się postmodernizm. Część druga dotyczy teorii francuskiej. Czym jest dekonstrukcyjna teoria polityki i na czym polega stosowana przez nią metoda badań – o tym traktuje część trzecia. Część czwarta zajmuje się przemocą i uwodzeniem jako formami władzy sprawowanej także przez samych jej teoretyków. O polityce i władzy zredukowanej do systemu prawnego opowiada część piąta. Część ostatnia, szósta, mówi o sprawiedliwości rozumianej jako utopijne impulsy w teorii – zawiera wnioski z dekonstrukcyjnej analizy polityki.

Power and That which is Politically Indefinable: The Untimely Meditations about Deconstruction

Abstract: The aim of this paper is to reconstruct political thought contained in the so-called French theory, associated with postmodernism and known as post-structuralism and deconstruction. The theory had to provide answers to questions like, what is the cause of inequalities and injustices in democracy? How is scientific knowledge generated by public research institutions like universities involved in the creation of these inequalities and injustices? What is the phenomenon of power and submission in the case of free people who live in a state which should safeguard their human and civil rights? This paper consists of preliminary comments and six main parts. Part one describes social and political context in which postmodernism arises. Part two deals with French theory. Part three relates to deconstructive political theory and its research method. Part four is about violence and seduction as forms of power exercised also by its theorists themselves. Part five deals with both politics and power reduced to legal order. Part six, the last one, is about justice understood as utopian pulses contained within theory – it includes the conclusions of deconstructive political analysis.

References

Albert, M. (1994). Kapitalizm kontra kapitalizm, przeł. H. Jankowska. Krakow: Signum, Wydawnictwo Znak.

Arendt, H. (2000). Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka. Warszawa: Aletheia.

Arystoteles (1983). Metafizyka, przeł. K. Leśniak. Warszawa: PWN.

Austin, J.L. (1993). Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, przeł. B. Chwedeńczuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Banasiak, B. (1993). „Na tropach dekonstrukcji”. W: B. Banasiak (red.). Jacques Derrida: Pismo filozofii. Krakow: Inter Esse.

Baudrillard, J. (2014). Zapomnieć Foucaulta, przeł. K.J. Jaksender. Krakow: Libron. Burzyńska, A. (2006). Anty-teoria literatury. Krakow: Universitas.

Butler, J. (2008). Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Castells, M. (2013). Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przeł. O. Siara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Castoriadis, C. (2018). „Kontestacja ’68. O ideach i intelektualistach”, przeł. W. Dłuski. Przegląd Polityczny, 148, s. 110–113.

Deleuze, G., Guattari, F. (2016). Kafka. Ku literaturze mniejszej, przeł. A.Z. Jaksender, K.M. Jaksender. Krakow: Eperons – Ostrogi.

Derrida, J. (1993). „Farmakon”, przeł. K. Matuszewski. W: B. Banasiak (red.). Jacques Derrida: Pismo filozofii. Krakow: Inter Esse.

Derrida, J. (1999). O gramatologii, przeł. B. Banasiak. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Derrida, J. (2014). Uniwersytet bezwarunkowy, przeł. K.M. Jaksender. Krakow: Libron.

Dubuy, A. (2018). „Jak wyglądał Maj ’68 we Francji?”. Rzeczpospolita, 10.05.2018, https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/305109903-Jak-wygladal-maj-68-we-Francji.html (dostęp: 22.08.2019).

Foucault, M. (2002). Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek. Warszawa: De Agostini. Foucault, M. (1998a). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant. Warszawa: Aletheia.

Foucault, M. (1998b). „Podmiot i władza”, przeł. J. Zychowicz. Lewą Nogą, 9, s. 174–192.

Foucault, M. (2000). „Techniki siebie”. W: tegoż. Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Friedman, M. (1951). „Neo-Liberalism and its Prospects”. Farmand, 17 (February), https://miltonfriedman.hoover.org/friedman_images/Collections/2016c21/Farmand_02_17_1951.pdf (dostęp: 14.08.2019).

Friedman, M. (1975). „National Economic Planning”. Newsweek, 14.07.1975. Tekst na stronie: https://miltonfriedman.hoover.org/friedman_images/Collections/2016c21/NW_07_14_1975.pdf (dostęp: 17.11.2019).

Friedman, M. (1982). „Free Markets and the Generals”. Newsweek, 25.01.1982. Tekst na stronie: https://miltonfriedman.hoover.org/friedman_images/Collections/2016c21/NW_01_25_1982.pdf (dostęp: 28.07.2019).

Guarnieri, C., Pederzoli, P. (2012). The Power of Judges: A Comparative Study of Courts and Democracy. Oxford: Oxford University Press.

Heller, A. (1990). Can Modernity Survive? Berkeley: University of California Press.

Hmissi, V. (2005). „Posłowie. Prawda i kłamstwo (w) dekonstrukcji”. W: J. Derrida. Historia kłamstwa: prolegomena: wykład warszawski, przeł. V. Hmissi. Warszawa: IFiS PAN.

Hudzik, J.P. (2011), Prawda i teoria. Warszawa: Scholar.

Hudzik, J.P. (2016). „Intelektualiści w sferze publicznej: konteksty niemieckie”. Studia Philosophica Wratislaviensia, 2, s. 7–36.

Hudzik, J.P. (2017). „Teoria polityki w ruchu”. W: J. Nocoń (red.). Zagadnienia teorii polityki. Gdańsk: Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Jameson, F. (2016). „An American Utopia”. In: S. Žižek (ed.). An American Utopia: Dual Power and the Universal Army. London: Verso.

Karwat, M. (2018). „O niezbędnym dopełnieniu optyki kratycznej w naukach o polityce”. W: S. Sulowski (red.). Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Kuhn, T.S. (1985). Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, przeł. S. Amsterdamski. Warszawa: PIW.

Larrondo, N. (2016). „Concentration Camps and Torture Centers in Chile during Pinochet’s Dictatorship, 1973–1990”. Digital Public Humanities, Spring 2016 Course, Brown University (Jim McGrath).

Levi-Strauss, C. (1970). Antropologia strukturalna, przeł. K. Pomian. Warszawa: PIW.

Markowski, M.P. (2010). „Humanistyka po dekonstrukcji”. W: E. Domańska, M. Loby (red.). French Theory w Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Mouffe, Ch. (2008). Polityczność, przeł. J. Erbel. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Muller, J.-W. (2016). Przeciw demokracji. Idee polityczne XX wieku w Europie, przeł. J. Majmurek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Nietzsche, F. (1912). Niewczesne rozważania, przeł. L. Staff. Warszawa–Krakow: Nakład Jakuba Mortkowicza.

Nietzsche, F. (1993). „O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie”. W: tegoż. Pisma pozostałe 1862–1875, przeł. B. Baran. Krakow: Inter Esse.

Ranciere, J. (2008). Nienawiść do demokracji, przeł. M. Kropiwnicki. Warszawa: Książka i Prasa.

Rasiński, L. (red.). (2009). Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tourain, A. (2010). O socjologii, przeł. M. Warchała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Information

Information: Teoria Polityki, 2020, No. 4/2020, pp. 139 - 166

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Władza i to, co politycznie nieokreślone: niewczesne rozważania o dekonstrukcji

English:

Power and That which is Politically Indefinable: The Untimely Meditations about Deconstruction

Authors

https://orcid.org/0000-0002-4806-7840

Jan P. Hudzik
Maria Curie Skłodowska University, Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-4806-7840 Orcid
All publications →

Maria Curie Skłodowska University, Lublin
Poland

Published at: 11.05.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Jan P. Hudzik (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish