FAQ

„Każda pani domu musi być wszechstronnie i fachowo wykształcona”. Idea i znaczenie kursów korespondencyjnych gospodarstwa domowego prowadzonych przy Towarzystwie Wydawniczym „Bluszcz”

Publication date: 30.12.2024

Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, pp. 309 - 343

https://doi.org/10.4467/24497347RPH.24.014.20518

Authors

Izabela Wodzińska
Folk Museum in Kolbuszowa
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2597-7048 Orcid
All publications →

Titles

„Każda pani domu musi być wszechstronnie i fachowo wykształcona”. Idea i znaczenie kursów korespondencyjnych gospodarstwa domowego prowadzonych przy Towarzystwie Wydawniczym „Bluszcz”

Abstract

The article presents the idea and significance of household correspondence courses conducted by the „Bluszcz” Publishing Society, intended for women from impoverished landed gentry, intelligentsia and bourgeoisie, professionally active, living in cities and towns within the borders of the Second Polish Republic. The source base was mainly used for notebooks published under the editorship of Elżbieta Kiewnarska and Wanda Dobrzańska, located in the collections of the Jagiellonian Library in Kraków. They were supplemented with household guides, press articles and advertising brochures. Based on the collected materials, the role of women in the family and in running a modern household and the social requirements placed on them were described. In addition, the following issues were addressed: professional and social activity, childcare, skilful management of servants, personal hygiene, diet, clothing, and home furnishings.

References

Download references
Źródła drukowane:

E. Bederska, Dobra służąca, czyli co powinnam wiedzieć o służbie i na służbie i na służbie. Poradnik dla służby, Poznań 1909.

M. Karczewska, Uzasadnienie potrzeby przygotowania kobiet do powszechnej służby gospodarczej, „Ziemianka Polska” 1931, nr 8, s. 3–4.

„Kursy Korespondencyjne Gospodarstwa Domowego przy Towarzystwie Wydawniczym «Bluszcz»” 1930, t. 1, z. 1–18.

„Kursy Korespondencyjne Gospodarstwa Domowego przy Towarzystwie Wydawniczym «Bluszcz»” 1931, t. 2, z. 19–41.

Kursy Rolnicze im. Stanisława Staszica (Uczelnia korespondencyjna dla rolników-praktyków) pod kierunkiem Stefana Jankowskiego, Warszawa 1931.

„Na Straży Zdrowia” 1938, nr 6.

Prospekt Kursów Korespondencyjnych Gospodarstwa Domowego, Warszawa 1931 [druk ulotny].

Powszechny Uniwersytet Korespondencyjny – cele, wskazówki, kursy, Warszawa 1933.

Przewodnik oświaty dorosłych 1928, Warszawa 1929.

A. Słomińska, Czy naprawdę jesteśmy paniami domu?, „Pani Domu” 1937, nr 17, s. 332.

Opracowania:

A. Bołdyrew, Żłobki i stacje „Kropla Mleka” jako placówki wspierające ubogie rodziny w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, „Wychowanie w Rodzinie” 2016, nr 14, s. 103–116.

J. Dufrat, Gospodarstwo domowe w świetle prywatnej korespondencji Zofii Moraczewskiej, w: Kobieta w gospodarstwie domowym. Ziemie polskie na tle porównawczym, red. K. Sierakowska, G. Wyder, Zielona Góra 2011, s. 207–220.

C. Frederick, Household Engineering, Scientific Management in the Home, Chicago 1920.

Historia higieny wodą pisana, red. W. Ślusarczyk, Bydgoszcz 2017.

B. Holmberg, The Evolution, Principles and Practices of Distance Education, Oldenburg 2005.

W. Huptas, M. Kołodziej, I. Wronka, Miłe złego początki – krótka historia kiły, „Wszechświat” 2022, t. 123, z. 7–9, s. 217–222.

E. Jedlińska, Teoria tayloryzmu i „mieszkania najmniejsze” w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce, „TechneTexnh” 2021, nr 8, s. 35–61.

D. Kałwa, Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej, Kraków 2001.

R. Knyspel-Kopeć, Gospodarstwo kobiece jako firma w świetle prasy kobiecej, w: Praca i społeczeństwo Drugiej Rzeczpospolitej. Zbiór studiów, cz. 1: Praca w Drugiej Rzeczpospolitej, jej organizacja i efektywność, red. C. Leszczyńska, W. Mędrzecki, Warszawa 2014, s. 231–240.

R. Kotowski, Popularyzacja aktywności społecznej kobiet na łamach tygodnika „Bluszcz” 1918–1939, w: Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, red. P. Perkowski, T. Stegner, Gdańsk 2009, s. 93–109.

R. Kotowski, Rola tygodnika „Bluszcz” w kształtowaniu społecznych i politycznych postaw kobiet w latach 1921–1939, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2020, t. 23, z. 3, s. 41–56.

A. Kusztelak, Edukacja na dystans. Zarys dziejów, wyniki, perspektywy, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2009, nr 1, s. 25–37.

E. Magiera, Przysposobienie spółdzielcze wiejskiej młodzieży pozaszkolnej w Polsce w okresie międzywojennym (1918–1939), „Wychowanie w Rodzinie” 2014, nr 10, s. 95–116.

J. Majchrzyk-Mikuła, Rodzina w polityce społecznej II Rzeczpospolitej. Analiza wybranych kierunków działań, „Wychowanie w Rodzinie” 2018, t. 12, s. 83–99.

I. Michalska, Rola kobiety w rodzinie na łamach „Pani Domu” (1932–1939), [w:] Czasopiśmiennictwo okresu Drugiej Rzeczypospolitej jako źródło do historii edukacji, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2010, s. 297–310.

J. Morawska, Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2019, t. 48, s. 105–127.

K. Sierakowska, Aspiracje zawodowe kobiety zamężnej w rodzinach inteligenckich lat międzywojennych w opinii prasy kobiecej i poradników dla kobiet, w: Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, t. 6, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000, s. 291–302.

K. Sierakowska, Ewolucja czy rewolucja? Przemiany rodziny na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2020, nr 147, z. 4, s. 823–837.

K. Sierakowska, Rodzice, dzieci, dziadkowie… Wielkomiejska rodzina inteligencka w Polsce 1918–1939, Warszawa 2003.

Society of Encourage Studies at Home, Cambridge 1897.

J.Sh. Stroup, American Correspondence Schools in Context, „The Independent Review” 2022, vol. 27, no. 1, s. 37–52.

K. Szawłowska, Od kursów korespondencyjnych do e-learningu akademickiego, „Człowiek w Kulturze” 2017, nr 27, s. 331–354.

A. Szwarc, Aspiracje edukacyjne i zawodowe kobiet w środowiskach inteligencji Królestwa Polskiego u schyłku XIX wieku, w: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. Zbiór studiów, cz. 1, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1992.

K. Tuczyński, Społeczno-edukacyjne uwarunkowania wykorzystania nauki na odległość, „Polityka i Społeczeństwo” 2023, t. 2, s. 245–256.

Z. Zakrzewska, „Cukier krzepi”. Propaganda konsumpcji cukru w Polsce w l. 1925–1932, Warszawa 2020.

Netografia:

https://snl.no/Ernst_G._Mortensen [dostęp: 2.03.2024]

Information

Information: Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, pp. 309 - 343

Article type: Original article

Titles:

Polish: „Każda pani domu musi być wszechstronnie i fachowo wykształcona”. Idea i znaczenie kursów korespondencyjnych gospodarstwa domowego prowadzonych przy Towarzystwie Wydawniczym „Bluszcz”
English: „Every Housewife Must Be Comprehensively and Professionally Educated”. The Idea and Significance of Household Correspondence Courses Conducted by the „Bluszcz” Publishing Society

Authors

https://orcid.org/0000-0003-2597-7048

Izabela Wodzińska
Folk Museum in Kolbuszowa
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2597-7048 Orcid
All publications →

Folk Museum in Kolbuszowa
Poland

Published at: 30.12.2024

Article status: Open

Licence: CC-BY-NC-SA  licence icon

Percentage share of authors:

Izabela Wodzińska (Author) - 100%

Information about author:

Izabela Wodzińska – doktor nauk humanistycznych z zakresu historii, kustosz, kierownik Działu Historyczno-Artystycznego MKL, zajmuje się historią życia codziennego i gospodarstwa domowego, kulturą materialną, dziedzictwem kulinarnym, oraz biografistyką. Współtwórczyni projektu „Dziedzictwo kulinarne mieszkańców Dawnej Puszczy Sandomierskiej”, uhonorowanego wyróżnieniem „Sybilla 2017”. Współautorka ekspozycji stałych we dworze z Brzezin i w leśniczówce z Zerwanki, nagrodzonych wyróżnieniem „Sybilla” 2021 i „Sybilla” 2022. Uczestniczka projektów naukowo-badawczych z zakresu kultury i życia codziennego Lasowiaków i Rzeszowiaków. Autorka muzealnych scenariuszy zajęć edukacyjnych i tematycznych ścieżek zwiedzania. Członkini Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego oddział Rzeszów oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Autorka licznych artykułów naukowych oraz książki Lucyna Ćwierczakiewicza kobieta niekonwencjonalna, Warszawa 2014; wspóredaktorka m.in.: Puszcza Sandomierska od kuchni. Między tradycją a współczesnością, Kolbuszowa 2017 (wraz z Katarzyną Smyk i Tomaszem Pudłockim), W głąb kuchni, Kolbuszowa 2017 (wraz z Urszulą Rzeszut-Baran), Kraj-obraz niepodległości. Życie codzienne u progu wolnej Polski, Kolbuszowa 2019 (wraz z Jadwigą Hoff), Ziemniak na horyzoncie, Kolbuszowa 2019 (wraz z Agatą Front).

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish