FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Krytyk przekładu myśli o obrazach (wybrane paralele poezji Leśmiana z malarstwem)

Publication date: 2022

Przekładaniec, 2022, Issue 44, pp. 89 - 110

https://doi.org/10.4467/16891864PC.22.004.16510

Authors

Marta Kaźmierczak
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2925-0209 Orcid
All publications →

Titles

Krytyk przekładu myśli o obrazach (wybrane paralele poezji Leśmiana z malarstwem)

Abstract

A Translation Critic Thinks about Paintings (Selected Parallels Between Bolesław Leśmian’s Poetry and Visual Arts)

The paper is intended as an example of translation criticism that accounts for intersemiotic aspects of translation. The author presents parallels – understood as associative potential (non-obligatory for translation) – between texts of the Polish modernist poet Bolesław Leśmian and certain works of art, and gauges the presence of analogical potential in translations of the poems into English, Russian and Czech. Three visual analogies to the poems are explored: the motif of a window open into the world in German Romantic painting, C.D. Friedrich’s Cross in the Mountains and images of Ophelia in Pre- Raphaelite art. In the course of the analysis the author attempts to show the advantages of the proposed approach in terms of it being conducive to realising functions ascribed to translation criticism.

References

Bałus, Wojciech. 1999. Osiągalne-nieosiągalne. O topografii symbolicznej obrazów z motywem krzyża w twórczości Caspara Davida Friedricha, w: M. Kitowska-Lysiak, E. Wolicka (red.), Miejsce rzeczywiste, miejsce wyobrażone: studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 107–128.

Bednarczyk, Anna. 1999. Wybory translatorskie, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Gromek, Olga. 2002. Poezja Bolesława Leśmiana i malarstwo Odilona Redona, w: E. Czaplejewicz, W. Sadowski (red.), Poetyki Leśmiana. Leśmian i inni, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 79–110.

Filipowicz-Rudek, Maria. 2000. Krytyka przekładu, w: U. Dąmbska-Prokop (red.), Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa: Educator, s. 124–127.

Karpowicz, Tymoteusz. 1967. Poezja niemożliwa, „Poezja” 12, s. 14–43.

Kaźmierczak, Marta. 2012. Przekład w kręgu intertekstualności. Na materiale tłumaczeń poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa: Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego.

— 2017. Od przekładu intersemiotycznego do intersemiotycznych aspektów tłumaczenia, „Przekładaniec” 34, s. 7–35.

— 2019. Leśmian, Malczewski, przekład, w: Ż. Nalewajk-Turecka, M. Supeł (red.), Leśmian międzynarodowy, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Kopaliński, Władysław. 1997. Słownik mitów i tradycji kultury, Kraków: PIW, wyd. poprawione.

Kraskowska, Ewa. 2018. Porównywanie jako metoda krytyki przekładu, „Tekstualia” 3 (54), s. 53–61.

Langer, Janek [sic] (przeł.). 2000. Magic and Glory of Twentieth Century Polish Poetry. Vol.1: Leśmian and Tuwim, London: [b.w.].

Leśmian, Bolesław. 1972. Zelena hodiná, przeł. J. Pilař, Praha: Mladá Fronta.

— 1987. Mythematics and Extropy. Selected Poems of Bolesław Leśmian, przeł. i oprac. S. Celt, Stevens Point, Wisconsin: A.R. Poray Book Publ.

— 2010. Dzieła wszystkiePoezje zebrane, oprac. J. Trznadel, Warszawa: PIW.

— 2011/2017. 33 of the Most Beautiful Love Poems / 33 najpiękniejsze wiersze miłosne, wybrał i przeł. M. Polak-Chlabicz, New York: Penumbra, wyd. poprawione i rozszerzone.

— 2014/2017. Marvellations. The Best-Loved Poems, wybrał i przeł. M. Polak-Chlabicz, New York: Penumbra, wyd. poprawione.

Lukszyn, Jurij (red. nauk.). 1998. Wielki słownik frazeologiczny polsko-rosyjski, rosyjsko-polski, Warszawa: Harald G Dictionaries.

Mikoś, Michael J. (wybrał i przeł.). 2006. Polish Literature from 1864 to 1918: Realism and Young Poland. An Anthology, Bloomington, Indiana: Slavica.

Nalewajk, Żaneta. 2015. Leśmian międzynarodowy – relacje kontekstowe. Studia komparatystyczne, Kraków: Universitas.

Nycz, Ryszard. 2000. Tekstowy świat. Poststrukturalizm i wiedza o literaturze, Kraków: Universitas, wyd. 2.

Opacki, Ireneusz. 1971. Pośmiertna w głębi jezior maska, w: M. Głowiński, J. Sławiński (red.), Studia o Leśmianie, Warszawa: PIW, s. 231–351.

Peterkiewicz, Jerzy, Singer, Burns (przeł.) 1970. Five Centuries of Polish Poetry, 1450– 1970, Second edition, with new translations by J. Peterkiewicz and J. Stallworthy, London: Oxford University Press.

Praz, Mario. 1981. Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, przeł. W. Jekiel, Warszawa: PIW.

Romanska, Magda. 2005. Ontology and Eroticism: Two Bodies of Ophelia, „Women’s Studies” 34, s. 485–513.

Showalter, Elaine. 1993. Representing Ophelia: Women, Madness, and the Responsibilities of Feminist Criticism, w: D. Young (red.), Shakespeare’s Middle Tragedies, Englewood Cliffs: Prentice-Hall, s. 56–69.

Skwara, Marta. 2014. Wyobraźnia badacza – od serii przekładowej do serii recepcyjnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 23(43), s. 99–117.

Sobieska, Anna. 2005. Twórczość Leśmiana w kręgu filozoficznej myśli symbolizmu rosyjskiego, Kraków: Universitas.

— 2013. Leśmian – zmysłowe a ponadzmysłowe, w: W. Bolecki (red.), Sensualność w kulturze polskiej, IBL PAN, http://sensualnosc.bn.org.pl/pl/articles/lesmian-zmyslowe-a-ponadzmyslowe-648/.

Sokólska, Urszula. 2000. Świat barw w „Łące” i w „Sadzie rozstajnym”, w: T. Cieślak, B. Stelmaszczyk (red.), Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, Kraków: Universitas, s. 395–415.

Soliński, Wojciech. 1987. Przekład artystyczny a kultura literacka. Komunikacja i metakomunikacja literacka, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Steiner, George. 1975. After Babel. Aspects of Language and Translation, London–Oxford–New York: Oxford University Press.

— 2000. Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu, przeł. O. Kubińska, W. Kubiński, Kraków: Universitas.

Szymczak, Mieczysław (red.). 2002. Słownik języka polskiego, Warszawa: PWN.

Weisstein, Ulrich. 1997. Literatura i sztuki wizualne, przeł. B. Janke-Cabańska, w: H. Janaszek-Ivanićkova (red.), Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, Warszawa: Instytut Kultury, s. 288–299.

We land, Marcel (wybrał i przeł.). 2010. Słowo. Dwieście lat poezji polskiej / The Word. Two Hundred Years of Polish Poetry, Blackheath, NSW: Brandl & Schlesinger.

Wysłouch, Seweryna. 2004. Literatura i obraz. Tereny strukturalnej wspólnoty sztuk, w: S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź (red.), Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, Kraków: Universitas, s. 17–28.

Żuchowski, Tadeusz J. 1993. Między naturą a historią. Malarstwo Caspara Davida Friedricha, Szczecin: Polskie Pismo i Książka.

Астафьева, Наталья, Британишский, Владимир (red. i przeł.) 2000. Польские поэты ХХ векаАнтология, t. 1, С-Петербург: Алетея.

Гелескул, Анатолий. 1971. Болеслав Лесьмян, w: Б. Лесьмян, Стихи, Москва: Художественная литература, s. 3–32.

Кузнецов, Сергей (red.). 2004. Большой толковый словарь русского языка, С-Петербург: Норинт.

Лесьмян, Болеслав. 1971. Стихи, wstęp А. Гелескул, wybór Н. Богомолова, Москва: Художественная литература.

— 2004. Zielony dzban / Зеленый жбанИзбранные стихи в польском оригинале и в русском переводе Геннадия Зельдовича, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

— 2006. Безлюдная баллада или Слова для песни без слов. Поэзия. Театр. Проза, red. А. Базилевский, Москва: РИПОЛ классик – Вахазар – WSH w Pułtusku.

Information

Information: Przekładaniec, 2022, Issue 44, pp. 89 - 110

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Krytyk przekładu myśli o obrazach (wybrane paralele poezji Leśmiana z malarstwem)

English:

A Translation Critic Thinks about Paintings (Selected Parallels Between Bolesław Leśmian’s Poetry and Visual Arts)

Authors

https://orcid.org/0000-0003-2925-0209

Marta Kaźmierczak
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0003-2925-0209 Orcid
All publications →

University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland

Published at: 2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Marta Kaźmierczak (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish