Alba dworska trubadurów (rozstanie o świcie)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 06.2020
Terminus, 2020, Tom 22, zeszyt 2 (55) 2020, s. 123 - 141
https://doi.org/10.4467/20843844TE.20.007.11977Autorzy
The Courtly Alba of Troubadours (Parting at Dawn)
The second in the series of studies devoted to the genre of love songs, which combines the motif of lovers parting or meeting at dawn, presents the most canonical form of the genre, i.e. the courtly alba of the Occitan (Provencal) troubadours. Chapter 1. Courtly alba (knightly, learned, aristocratic) presents the definition of the genre according mainly to Elizabeth Wilson Poe. It then introduces a classification of the varieties of the genre following Christopher Chaguinian’s critical edition (alba de séparation, alba formelle érotique, alba religieux) enriched by the division into two types of mixed albas (presented in the previous paper) that are on the borderline of courtly and traditional forms. Additionally, following Toribio Fuente Cornejo, the collection of Occitan albas is supplemented with French and Galician-Portuguese examples, all created between the end of the 12th and the beginning of the 14th century. Chapter 2.1. Traditional alba versus knightly guard song presents—following Chaguinian—a falsification of Alfred Jeanroy’s hypothesis that assumes the existence of an intermediate link between two preserved Latin guard songs from the 10th and 11th centuries and the troubadour alba, indicating the latter’s origin in the traditional form. This hypothesis is corroborated by the oldest definition of the genre in the treatise Doctrina de compondre dictats. Chapter 2.3. The Arabic hypothesis presents the motif of ibtakara (the parting of co-nomadising peoples or the morning parting of lovers from two different peoples), often referred to in Andalusian courtly poetry. The example of Ibn Zaydūn’s qaṣīda (10th/11th century) shows motifs that are intrinsic to the troubadour alba. Chapter 3. Types of Occitan amorous alba. Analysis of texts presents the further varieties of the genre: 3.1. Alba de sépartion (example—Rimbaut de Vaqueiras, Gaita be), 3.1.1. Alba de sépartion, type: a courtly version of chanson de malmariée (Cadenet, S’anc fui belha), 3.2. Alba formelle érotique (Uc de Bacalaria Per grazir).
* The article is supported by the National Science Centre (NCN), Poland, project: Od paraklausithyronu do serenady, grant no. 2012/07/B/HS2/01297.
Les albas occitanes, etude et edition par Ch. Chaguinian, transcription musicale et etude des melodies par J. Haines, Paris 2008.
Allen R.M.A., An Introduction to Arabic Literature, Cambridge 2000.
Antologia prowansalska. Wybór poezji trubadurów i felibrów XI–XIX wieku, przeł. E. Porębowicz, Warszawa 1887.
Billy D., Le traitement théorique de l’alba dans la Doctrina de compondre dictats et la question de l’alborada, „Revue des langues romanes” 113 (2009), s. 195–214.
Brewiarz miłości. Antologia liryki staroprowansalskiej, przeł. i oprac. Z. Romanowiczowa, Wrocław 1963.
Brunel-Lobrichon G., Duhamel Amado C., Życie codzienne w czasach trubadurów, przeł. A. Loba, przekład poezji J. Kowalski, Poznań 2000.
Canettieri P., L’alba di Fleury da un’altra specola, „Romance Philology” 66 (Fall 2012), s. 211–308.
Chaguinian Ch., Alba et Gayta. Deux définitions a probleme de la Doctrina de compondre dictats et leur possible solution, „Romania” 125 (2007), n° 497–498, s. 46–68.
Chaguinian Ch., L’alba dans la systeme des genres troubadouresques. Réflexions sur le rapport des troubadours a la production non troubaduresque, „Chiers de civilisation medievale” (Avril–Juin 2007), n° 198, s. 131–147.
Cropp G.M., Le Vocabulaire courtois des troubadours de l’époque classique, Geneve 1975.
Fuente Cornejo T., La Canción de Alba en la lírica románica medieval. Contribucíon a un estudio tipológico, Oviedo 1999.
Galmes de Fuentes A., El amor cortés en la lírica arábe y en la lírica provenzal, Madrid 1996.
Gansiniec R., Liryka Galla Anonima, „Pamiętnik Literacki” (1958), z. 4, s. 355–387.
Garcia Gomez E., Poemas arabigoandaluces, Madrid 1985.
Goncalves E., Interrextualidades na poesia de Dom Dinis, w: Singularidades de uma cultura plural. Actas do III Encontro de Professores Universitarios Brasileiros de Literatura Portuguesa (Rio de Janeiro, 1990), Rio de Janeiro 1992.
Ibn Hazm, Naszyjnik gołębicy. O miłości i kochankach, przeł. i oprac. J. Danecki, przekład poezji A. Witkowska, Warszawa 1976.
Jeanroy A., Les origines de la poésie lyrique en France au Moyen-Âge. Études de littérature française et comparée suivies de textes inédits, Paris 1889 [2 wyd. 1925].
Karpiński F., Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997.
Kowalski J., Niezbędnik trubadura czyli Dumania, kancony i romanse, Poznań 2007.
Lewis B., Stern S.M., Arabic, w: Eos. An Enquiry into the Theme of Lovers’ Meetings and Partings at Dawn in Poetry, ed. by A.T. Hatto, The Hague 1965.
Lisowski J., Antologia poezji francuskiej, t. 1, Warszawa 2001.
The Literature of Al-Andalus, ed. by M.R. Menocal, R.P. Scheindlin, M. Sells, Cambridge 2000.
Lockwood J., Classical, Later, and Medieval Latin, w: Eos. An Enquiry into the Theme of Lovers’ Meetings and Partings at Dawn in Poetry, ed. A.T. Hatto, The Hague 1965, s. 271–281.
Medieval Lyrics. Genres in Historical Context, ed. by W.D. Paden, Urbana 2000.
Poe Wilson E., A Note on Birdsong in the Old Provençal Alba, „Romance Notes” 26 (Winter, 1985), no. 2, s. 171–176.
Poe Wilson E., New Light on the Alba. A Genre Redefined, „Viator” (1 Jan. 1984), s. 139–150.
Poezje arabsko-andaluzyjskie, wybrał i przeł. F. Śmieja, Katowice 1993.
The Razos de trobar of Raimon Vidal and Associated Texts (Raimon Vidal, Razos de trobar; Terramagino da Pisa, Doctrina d’ Acort; Jofre de Foixa, Regles de trobar; Doctrina de compondre dictas; Two anonymous treaties from MS. Ripoli 129), ed. by J.H. Marshall, London 1972.
Ribera J., Disertaciones y opúsculos, vol. 1, Madrid 1928.
Riquer M., Las albas provencales, Barcelona 1944.
Sager A., The Moderate Watchman, „Colloquia Germanica” 45 (2012), no. 3/4, s. 312–330.
Urban-Godziek G., Polskie poranne pieśni miłosne XVI–XVII wieku w świetle typologii podgatunków chansons de femme, „Teksty Drugie” 2 (2019).
Woledge B., Old Provençal and French, w: Eos. An Enquiry into the Theme of Lovers’ Meetings and Partings at Dawn in Poetry, ed. by A.T. Hatto, The Hague 1965.
Informacje: Terminus, 2020, Tom 22, zeszyt 2 (55) 2020, s. 123 - 141
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
The Courtly Alba of Troubadours (Parting at Dawn)
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 06.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1367
Liczba pobrań: 1176